Bir somon alın 100 çeşit yemek yapın
Güncelleme Tarihi:
Cahit AKYOL
Oluşturulma Tarihi: Haziran 16, 2006 00:00
Alarko-Leröy, "100 Somon Lezzeti" adında bir kitap hazırladı. Kitapta somon balığından yapılan yemeklerin tarifleri yer alıyor. Tarifler arasında, dünya mutfaklarında pişirilenlerin yanı sıra somon şiş, beğendili somon, somonlu keşkek, somon güveç gibi geleneksel damak tadımıza yakın olanlar da var. Yeni tatlar yaratmak isteyenlere yönelik detaylı yemek kitabından 2 bin adet basıldı ve 19 YTL’den satışa çıktı.
Somon, dünya mutfaklarında bilinen ve sevilen bir balık. Ancak Türkiye için yeni bir tat, çünkü soğuk denizleri seven bu balık için Türkiye suları uygun değil. Eti yağlı ve içerdiği yağ asitleri nedeniyle kalp-damar sağlığına yararlı. Somonu Türkiye’ye Norveç’teki Hallvard Leröy’den Alarko ithal ediyor.
Yemek kitabının hazırlanış amacı, Türklerin yanlış pişirme yöntemleri nedeniyle somonun tadını yok etmesi. Somonlu yemekler de zaten ülkemizde pek bilinmiyor. Alarko Holding Yönetim Kurulu Üyesi Leyla Alaton, "Somon, iri olması ve kemiksiz çok büyük parçalar verebilmesi nedeniyle çok farklı şekillerde kullanılmaya uygun, harika bir balık. Her yaşta, bolca tüketilmesinde yarar var. Bu çok yararlı balıktan ne tür farklı ve pratik yemekler geliştirilebileceğini araştırdık. Ülkemizdeki ünlü restoran ve otellerin uzman şeflerinden tarifler aldık. Şefler geleneksel damak tadımıza yakın somon balığı yemek tarifleri geliştirdi. Nefis yemeklerden oluşan somon lezzet yelpazesinden ancak 100 tarifi bu kitaba sığdırabildik" diyor.
SOMONLU YEMEKLERDEN ÖRNEKLER
SOMON ŞİŞ KEBAP: Aşçı Mehmet Peker (Kayseri Hilton Oteli)
![/images/100/0x0/55ea593ef018fbb8f87a1d42]()
Malzemeler: 150 gram kuşbaşı somon fileto, 1 tane soğanın suyu, 2 kaşık biber salçası, 1 çay kaşığı isot biberi, 1 çorba kaşığı yoğurt, 1 çay kaşığı tuz, 1 çay bardağı zeytinyağı, 5 tane kuşbaşı kesilmiş kuyruk yağı, 1 çorba kaşığı kıyılmış taze nane.
Hazırlanışı: Bütün olarak marine edilmiş malzeme, kuşbaşı somonlarla birlikte bir kasede iyice karıştırılıp, buzdolabında 2 saat dinlenmeye bırakılır. Daha sonra şişe takıp yağlarla birlikte kömür ateşinde pişirilir.
BEĞENDİLİ SOMON BALIĞI: Aşçı Aybek Şurdum (İstanbul Divan Otel)
Malzemeler: 180 gram somon, 90 gram patlıcan, 20 gram un, 10 gram tereyağı, 20 gram eski kaşar peyniri, 2 çorba kaşığı ayçiçek yağı, 1 gram tuz, 0.5 gram karabiber, 20 gram krema.
Hazırlanışı: Somon hazırlanıp tuz, karabiber ve ayçiçek yağı ile marine edilip, tavada pişirilir. Patlıcanlar bıçak ucu ile delinip közlenir. Tavaya tereyağı konup, un kavrulur. Közlenmiş patlıcanların dış kabukları soyulup kremanın içine bırakılır. Daha sonra kavrulan un ile karıştırılır. Peynir ilave edilip, tuz ve biber konarak lezzeti ayarlanır. Pişen balık ile birlikte beğendi servis edilir.
SOMONLU KEŞKEK: Aşçı Rahmi Yılmaz (Çeşme Sheraton Oteli)
Malzemeler: 300 gram aşurelik buğday, 2 kilogram somon, 2 litre su, 15 gram tuz, 15 gram kırmızı biber, 2 tane kıyılmış kuru soğan, 3 kaşık tereyağı.
Hazırlanışı: Kemikli somon, tencereye konur ve üzeri kapanıncaya kadar su ile doldurulup hızlı ateşte ısıtılır. Tam kaynayacağı sırada ateşten alınıp, soğuk su ile yıkanarak ayrı bir tencereye konur. Üzerine su ilave edilip 1 saat pişirilir. Pişirme işlemi sonunda balık bir kenara alınıp suyu muhafaza edilir. Akşamdan ıslanmış buğday yıkandıktan sonra, orta ateşte pişirilir. Küçük bir tencereye iki kaşık yağ konup eritilir. Soğanlar ilave edilerek pembeleşinceye dek kızartılır. Kırmızıbiber eklenir ve buğdayın içine boşaltılıp, 2 saat pişirilir. Sonra somonlar kemikten ayrılıp, lif lif yapılarak, buğdayın içine atılır. Ağır ateşte hafif hafif kaynatılarak, tokmak ile hafif hafif vurulur ve macun haline getirilir. Tabağa konup üzerine sotelenmiş somon küpleri ve kızarmış tereyağı gezdirilip servis edilir.
SOMON PİŞİRMENİN PÜF NOKTALARI
Izgara somon yapacaksanız, kızdırılmış ızgarada sadece 13 dakika pişirin.
Fırında somon, 160 derecede ısıtılmış fırında sadece 15 dakika pişirilmeli.
Somon tavsiye edilenden daha uzun süre pişirilirse kurur ve yenmez.
Tavada sote-ızgara yapmak için tüm kılçıkların temizlenmesi gerekir. Derisiz somon balığından kalın biftekler kesilir, bu parçalar yapışmaz bir tavaya konur. Ocak üzerinde orta ateşte kızdırılır ve her bir yüzü 4-5 dakika pişirilir.
Eğer balık derili tercih edilirse önce derili yüzü pişirilir. Balık biftekleri toplam 8-10 dakikadan daha uzun süre pişirilmemeli. Ortaları mutlaka koyu pembe kalmalı. Böylelikle somonun derisi çıtır çıtır olur. Etin pişme dereceleri aşağıdan yukarıya doğru gökkuşağı gibi değişir. En alt kısımlar çok pişer ve beyaz-pembe bir renk alır. En üstü ise neredeyse çiğ kalır ve koyu pembe görünür.
Tariflerde kullanılan balık suyunun hazırlanışı (5 litre için): 2 kilogram somon kemiği (kafaları alınmış), 200 gram soğan, 200 gram pırasa, 100 gram mantar, 200 gram kereviz, 100 gram sıvı yağ, 1.7 litre beyaz şarap. Hazırlanışı: Somon balığı kemikleri doğranıp, ufak parçalar halinde bol soğuk su ile yıkanır. Kemikler sote halinde tavada yağ, sebzeler, şarap ile birlikte karıştırılır. Su eklenir ve 25 dakika ağır ağır kaynatılır. Kaynarken oluşan üstteki ince tabaka alınır ve süzgeçten geçirilir.
Yemek kitabının hazırlanış amacı, Türklerin yanlış pişirme yöntemleri nedeniyle somonun tadını yok etmesi. Somonlu yemekler de zaten ülkemizde pek bilinmiyor. Alarko Holding Yönetim Kurulu Üyesi Leyla Alaton, "Somon, iri olması ve kemiksiz çok büyük parçalar verebilmesi nedeniyle çok farklı şekillerde kullanılmaya uygun, harika bir balık. Her yaşta, bolca tüketilmesinde yarar var. Bu çok yararlı balıktan ne tür farklı ve pratik yemekler geliştirilebileceğini araştırdık. Ülkemizdeki ünlü restoran ve otellerin uzman şeflerinden tarifler aldık. Şefler geleneksel damak tadımıza yakın somon balığı yemek tarifleri geliştirdi. Nefis yemeklerden oluşan somon lezzet yelpazesinden ancak 100 tarifi bu kitaba sığdırabildik" diyor.
SOMONLU YEMEKLERDEN ÖRNEKLER
SOMON ŞİŞ KEBAP: Aşçı Mehmet Peker (Kayseri Hilton Oteli)
Malzemeler: 150 gram kuşbaşı somon fileto, 1 tane soğanın suyu, 2 kaşık biber salçası, 1 çay kaşığı isot biberi, 1 çorba kaşığı yoğurt, 1 çay kaşığı tuz, 1 çay bardağı zeytinyağı, 5 tane kuşbaşı kesilmiş kuyruk yağı, 1 çorba kaşığı kıyılmış taze nane.
Hazırlanışı: Bütün olarak marine edilmiş malzeme, kuşbaşı somonlarla birlikte bir kasede iyice karıştırılıp, buzdolabında 2 saat dinlenmeye bırakılır. Daha sonra şişe takıp yağlarla birlikte kömür ateşinde pişirilir.
BEĞENDİLİ SOMON BALIĞI: Aşçı Aybek Şurdum (İstanbul Divan Otel)
Malzemeler: 180 gram somon, 90 gram patlıcan, 20 gram un, 10 gram tereyağı, 20 gram eski kaşar peyniri, 2 çorba kaşığı ayçiçek yağı, 1 gram tuz, 0.5 gram karabiber, 20 gram krema.
Hazırlanışı: Somon hazırlanıp tuz, karabiber ve ayçiçek yağı ile marine edilip, tavada pişirilir. Patlıcanlar bıçak ucu ile delinip közlenir. Tavaya tereyağı konup, un kavrulur. Közlenmiş patlıcanların dış kabukları soyulup kremanın içine bırakılır. Daha sonra kavrulan un ile karıştırılır. Peynir ilave edilip, tuz ve biber konarak lezzeti ayarlanır. Pişen balık ile birlikte beğendi servis edilir.
SOMONLU KEŞKEK: Aşçı Rahmi Yılmaz (Çeşme Sheraton Oteli)
Malzemeler: 300 gram aşurelik buğday, 2 kilogram somon, 2 litre su, 15 gram tuz, 15 gram kırmızı biber, 2 tane kıyılmış kuru soğan, 3 kaşık tereyağı.
Hazırlanışı: Kemikli somon, tencereye konur ve üzeri kapanıncaya kadar su ile doldurulup hızlı ateşte ısıtılır. Tam kaynayacağı sırada ateşten alınıp, soğuk su ile yıkanarak ayrı bir tencereye konur. Üzerine su ilave edilip 1 saat pişirilir. Pişirme işlemi sonunda balık bir kenara alınıp suyu muhafaza edilir. Akşamdan ıslanmış buğday yıkandıktan sonra, orta ateşte pişirilir. Küçük bir tencereye iki kaşık yağ konup eritilir. Soğanlar ilave edilerek pembeleşinceye dek kızartılır. Kırmızıbiber eklenir ve buğdayın içine boşaltılıp, 2 saat pişirilir. Sonra somonlar kemikten ayrılıp, lif lif yapılarak, buğdayın içine atılır. Ağır ateşte hafif hafif kaynatılarak, tokmak ile hafif hafif vurulur ve macun haline getirilir. Tabağa konup üzerine sotelenmiş somon küpleri ve kızarmış tereyağı gezdirilip servis edilir.
SOMON PİŞİRMENİN PÜF NOKTALARI
Izgara somon yapacaksanız, kızdırılmış ızgarada sadece 13 dakika pişirin.
Fırında somon, 160 derecede ısıtılmış fırında sadece 15 dakika pişirilmeli.
Somon tavsiye edilenden daha uzun süre pişirilirse kurur ve yenmez.
Tavada sote-ızgara yapmak için tüm kılçıkların temizlenmesi gerekir. Derisiz somon balığından kalın biftekler kesilir, bu parçalar yapışmaz bir tavaya konur. Ocak üzerinde orta ateşte kızdırılır ve her bir yüzü 4-5 dakika pişirilir.
Eğer balık derili tercih edilirse önce derili yüzü pişirilir. Balık biftekleri toplam 8-10 dakikadan daha uzun süre pişirilmemeli. Ortaları mutlaka koyu pembe kalmalı. Böylelikle somonun derisi çıtır çıtır olur. Etin pişme dereceleri aşağıdan yukarıya doğru gökkuşağı gibi değişir. En alt kısımlar çok pişer ve beyaz-pembe bir renk alır. En üstü ise neredeyse çiğ kalır ve koyu pembe görünür.
Tariflerde kullanılan balık suyunun hazırlanışı (5 litre için): 2 kilogram somon kemiği (kafaları alınmış), 200 gram soğan, 200 gram pırasa, 100 gram mantar, 200 gram kereviz, 100 gram sıvı yağ, 1.7 litre beyaz şarap. Hazırlanışı: Somon balığı kemikleri doğranıp, ufak parçalar halinde bol soğuk su ile yıkanır. Kemikler sote halinde tavada yağ, sebzeler, şarap ile birlikte karıştırılır. Su eklenir ve 25 dakika ağır ağır kaynatılır. Kaynarken oluşan üstteki ince tabaka alınır ve süzgeçten geçirilir.