Beslenme önerilerine uyulmadıkça bize talep gelmeye devam edecek
Güncelleme Tarihi:
Mesude ERŞAN
Oluşturulma Tarihi: Temmuz 26, 2008 00:00
Artık gıdaların karın doyurmaları yetmiyor, fazlası bekleniyor. Bitkisel stanollerin gıda ürünlerine katılması da aynı ihtiyaca yanıt veriyor. Yoğurt yiyip, süt içerken kötü kolesterolümüzü düşürebileceğimiz kimin aklına gelirdi?
Bitkisel stanollerin gıdalara tadlarını değiştirmeden katılmasına olanak sağlayan buluşu yapan kimyager Finlandiyalı Ingmar Wester’e göre bu ürünlerin ilacın yerini alma iddiası yok. Ancak kolesterolü düşürdüğü için buna karşı kullanılan ilaçlara başlamanın önüne geçmek mümkün. Wester, bitkisel stanollerle ilgili sorularımızı yanıtladı:
Bitkisel stanoller kolestrolü yükseltebilen süt, yoğurt gibi gıdalara katılıyor. Başka gıdalara katılabilir mi?
- Makarna, naneli pastil, çikolata, portakal suyuna da bitkisel stanol esterlerini ekledik ve aynı kolesterol düşürücü etkiyi elde ettik. Ama biz nihayetinde bir sağlık iddiasıyla ortaya çıkıyoruz. Dolasıyla insanların kendilerini şımartmak, keyif almak için tüketeceği bu ürünlerle, sağlık iddialı ürünümüzün birarada olması çelişki yaratacağı için tercih etmiyoruz. Bitkisel yağların içindeki yağ asitlerinin ise kolesterolü artırıcı etkisi yok. Margarin üzerinde de klinik çalışmalar yaptık. Hem stanol ester içeren hem de stanol ester içermeyen margarinleri test ettik. Margarinin oldukça dengeli bir yağ asit kompozisyonu olduğu ve dolasıyla kolesterolü yükseltici bir etkisi olmadığı ortaya çıktı. Tereyağı ile yaptığımız araştırmalar da var. Tereyağına stanol ekleyince kolesterol düzeylerini bir miktar aşağı çektiğini gördük. Ancak bunu hem tükecilere hem de gıda güvenliğinden sorumlu kurumlara anlatmak zor olur diye tereyağına katmayı tercih etmiyoruz.
Oldukça iddialı bir ürün. Reçete edilen ilaçların yerini alabilir mi sizce?
- Bizim ürünümüz gıdalar yoluyla alınan kolesterolün bağırsaktan emilmesini engelliyor. Yüzde 80’ninin yine aynı yolla vücuttan atılmasını sağlıyor. Sadece yüzde 20’si emiliyor. Kolestrollerinin ilaçla tedavi edilmesi gereken hastalar var. İlaçla birlikte, kombine edilerek kullanılabiliyor. Ama ürünümüzün, ilaçların yerini alması gibi bir iddası yok. Sadece kolesterolü düşürmeyi amaçlayan, kolesterol artışını engeleyici etkisi olan bir beslenme aracı. Tedavi edici ilaç değil, fonksiyonel bir gıda. Kolesterolü yüksek olup henüz ilaç tedavisi görmeyenlerin, bitkisel stanol içeren ürünleri tüketmesi ilaca başlamasında önleyici etki yapar.
Kolesterolü düşürmek için diyet yapmak, sigarayı bırakmak, düzenli egzersiz gibi öneriler yapılıyor. Bitkisel stanol esterlerin bu önerilerin yanında yeri nedir?
- Kolesterolün düşürülmesi için yaşam tarzına yönelik değişikliklerin mutlaka yapılması gerekiyor. Eğer bu değişiklikler yeterli gelmezse Benecol gibi bir ürünün eklenmesi tavsiye ediliyor. Yine kontrol sağlanamazsa doktorlar kolesterol düşürücü ilaçları reçete ediyorlar. Pekçok resmi ve özel kuruluş tedavideki bu basamakları destekliyor. Bitkisel stanolün iyi kolesterol (HDL) üzerindeki etkilerini de araştırdık. Ne artırıyor ne de düşürüyor.
Beslenmenin de modası var. Bazen illa vitamin alın deniyor, bazen başka besinler, maddeler şiddetle tavsiye ediliyor. Sonra terkediliyor. Bitkisel stanoller de bir moda mı?
- Bu alandaki klinik araştırmalarımıza devam ediyoruz. Gerek Batıda gerekse Asya toplumlarında kalp ve damar hastalıkları, tip 2 diyabet, metabolik sendrom giderek daha sık görülüyor. Her üç sorun da lipitteki bozukluktan kaynaklanıyor. Bitkisel stanoller kandaki yüksek trigliserid düzeylerini de düşürüyor. Dolasıyla çok daha geniş bir grup üründen yararlanabiliyor. Gelecekte kullanım alanının daha da artacağını düşünüyoruz. Nitekim süren klinik araştırmalar bunu gösteriyor. Beslenmeyle ilgili önerilere uyulmadığı sürece bunlara talep devam edecek.
ŞİŞMANLATIR MI?
Üründen yararlanmak için günde 2-3 gram tüketilmesi öneriliyor. 2 gram stanol, bir bardak yağsız sütten alınacak kaloriye eş değer. Başka bir deyişle günlük dozla alınacak kalori bir bardak portakal suyundan fazla değil. Zaten stanol vücuttan atılıyor. Emilmiyor.
ESTERLEŞMEYİ WESTER BAŞARDI
Bitkisel sterol ve stanollerin kolesterol düşürücü etkileri 1950’lerden beri biliniyor. Katılacağı gıdanın tadını ve yapısını değiştirmeden nasıl ekleneceğine dair sorunlar vardı. Fonksiyonel gıda olarak kullanılabilmesi için kimyasal bir süreçten geçirilmesi gerekiyordu. Finlandiya’daki bitkisel gıdalar üreten Raisio’nun laboratuvarında bu gerçekleşti. Buluşun arkasında kimyager Ingmar Wester vardı. Esterleşme adı verilen süreçten sonra stanolü hindistan cevizine benzer bir yapıya dönüştürmeyi başardı. Artık katıldığı gıdaların tadını değiştirmiyordu. Yeni ürün Benecol adıyla tescil edildi. Benecol bitkisel stanollerin kolesterol düşürücü etkisinden faydalanılan ilk gıda maddesi. Benecol’lü ilk ürün 1995’de piyasaya verildi. Wester, Raisio plc’de Margarin Bölümü’nde Araştırma Laboratuar Müdürü ve Ar&Ge Müdürü olarak görev yaptı. 1996’dan beri stanol esterlerinin güvenli ve etkin araştırma, izleme ve planlama çalışmalarını yürütüyor, Raisio Benecol Ltd. İçerik Bölümü’nün Ar&Ge Direktörü. Laboratuvarının yıllık bütçesi 2-3 milyon avro. Türkiye’de kolesterol düşürücü ürünleri piyasaya ilk sunan firma Kalbim Benekol’ü üreten Ülker oldu. Bitkisel stanoller, bugün 30 ülkede günlük beslenmeye ek olarak kullanılıyor. Amerikan Kalp Birliği (AHA), bitkisel stanolleri LDL’si yüksek olanlara diyet ve yaşam tarzı değişikliklerine ek olarak öneriyor. Hergün yaklaşık 2 gram bitkisel stanol kullanımıyla maksimum etki yarattığı bildiriyor.
YÜZDE 10 MUCİZESİ
Total kolesterol ve LDL (kötü kolesterol) düzeyinin düşürülmesinin kalp hastalık riskinin azaltılmasında önemli yeri var. Bu nedenle bitkisel stanollerin kullanımı, özellikle kalp hastalığı riski taşıyanlarda normal beslenme kurallarına ek olarak önerilmeye başlandı. Kolesterol düzeyindeki yüzde 10’luk düşük kalp hastalıklarına yakalanma riskini önemli oranda azaltıyor:
YAN ETKİSİ VAR MI?
Finlandiya’da 12 yıldır piyasada ve kaydedilmiş tek bir yan etki yok. Bu alandaki araştırmalara devam ediyoruz. Bir başka araştırma trigiliseridleri düşürdüğünü ortaya koydu. Artık bu etkiye odaklanacağız.
NEDEN PAHALI?
Önümüzdeki zaman içinde de hammadde sıkıntısı devam ettiği sürece yüksek fiyatlı kalacaktır. Başlangıç maddesi olarak kullandığımız hammaddenin (bitkisel yağlar ve ağaçlar) pahalı olması fiyatlara yansıyor.
ÇOCUKLAR İÇİN DE GÜVENLİ
Yaptığımız klinik çalışmalar çocuklar için de güvenli olduğunu ortaya koydu. Ancak Benecol’deki ortaklarımız bu özelliğinin çok fazla altını çizmiyorlar.
Bitkisel stanoller kolestrolü yükseltebilen süt, yoğurt gibi gıdalara katılıyor. Başka gıdalara katılabilir mi?
- Makarna, naneli pastil, çikolata, portakal suyuna da bitkisel stanol esterlerini ekledik ve aynı kolesterol düşürücü etkiyi elde ettik. Ama biz nihayetinde bir sağlık iddiasıyla ortaya çıkıyoruz. Dolasıyla insanların kendilerini şımartmak, keyif almak için tüketeceği bu ürünlerle, sağlık iddialı ürünümüzün birarada olması çelişki yaratacağı için tercih etmiyoruz. Bitkisel yağların içindeki yağ asitlerinin ise kolesterolü artırıcı etkisi yok. Margarin üzerinde de klinik çalışmalar yaptık. Hem stanol ester içeren hem de stanol ester içermeyen margarinleri test ettik. Margarinin oldukça dengeli bir yağ asit kompozisyonu olduğu ve dolasıyla kolesterolü yükseltici bir etkisi olmadığı ortaya çıktı. Tereyağı ile yaptığımız araştırmalar da var. Tereyağına stanol ekleyince kolesterol düzeylerini bir miktar aşağı çektiğini gördük. Ancak bunu hem tükecilere hem de gıda güvenliğinden sorumlu kurumlara anlatmak zor olur diye tereyağına katmayı tercih etmiyoruz.
Oldukça iddialı bir ürün. Reçete edilen ilaçların yerini alabilir mi sizce?
- Bizim ürünümüz gıdalar yoluyla alınan kolesterolün bağırsaktan emilmesini engelliyor. Yüzde 80’ninin yine aynı yolla vücuttan atılmasını sağlıyor. Sadece yüzde 20’si emiliyor. Kolestrollerinin ilaçla tedavi edilmesi gereken hastalar var. İlaçla birlikte, kombine edilerek kullanılabiliyor. Ama ürünümüzün, ilaçların yerini alması gibi bir iddası yok. Sadece kolesterolü düşürmeyi amaçlayan, kolesterol artışını engeleyici etkisi olan bir beslenme aracı. Tedavi edici ilaç değil, fonksiyonel bir gıda. Kolesterolü yüksek olup henüz ilaç tedavisi görmeyenlerin, bitkisel stanol içeren ürünleri tüketmesi ilaca başlamasında önleyici etki yapar.
Kolesterolü düşürmek için diyet yapmak, sigarayı bırakmak, düzenli egzersiz gibi öneriler yapılıyor. Bitkisel stanol esterlerin bu önerilerin yanında yeri nedir?
- Kolesterolün düşürülmesi için yaşam tarzına yönelik değişikliklerin mutlaka yapılması gerekiyor. Eğer bu değişiklikler yeterli gelmezse Benecol gibi bir ürünün eklenmesi tavsiye ediliyor. Yine kontrol sağlanamazsa doktorlar kolesterol düşürücü ilaçları reçete ediyorlar. Pekçok resmi ve özel kuruluş tedavideki bu basamakları destekliyor. Bitkisel stanolün iyi kolesterol (HDL) üzerindeki etkilerini de araştırdık. Ne artırıyor ne de düşürüyor.
Beslenmenin de modası var. Bazen illa vitamin alın deniyor, bazen başka besinler, maddeler şiddetle tavsiye ediliyor. Sonra terkediliyor. Bitkisel stanoller de bir moda mı?
- Bu alandaki klinik araştırmalarımıza devam ediyoruz. Gerek Batıda gerekse Asya toplumlarında kalp ve damar hastalıkları, tip 2 diyabet, metabolik sendrom giderek daha sık görülüyor. Her üç sorun da lipitteki bozukluktan kaynaklanıyor. Bitkisel stanoller kandaki yüksek trigliserid düzeylerini de düşürüyor. Dolasıyla çok daha geniş bir grup üründen yararlanabiliyor. Gelecekte kullanım alanının daha da artacağını düşünüyoruz. Nitekim süren klinik araştırmalar bunu gösteriyor. Beslenmeyle ilgili önerilere uyulmadığı sürece bunlara talep devam edecek.
ŞİŞMANLATIR MI?
Üründen yararlanmak için günde 2-3 gram tüketilmesi öneriliyor. 2 gram stanol, bir bardak yağsız sütten alınacak kaloriye eş değer. Başka bir deyişle günlük dozla alınacak kalori bir bardak portakal suyundan fazla değil. Zaten stanol vücuttan atılıyor. Emilmiyor.
ESTERLEŞMEYİ WESTER BAŞARDI
Bitkisel sterol ve stanollerin kolesterol düşürücü etkileri 1950’lerden beri biliniyor. Katılacağı gıdanın tadını ve yapısını değiştirmeden nasıl ekleneceğine dair sorunlar vardı. Fonksiyonel gıda olarak kullanılabilmesi için kimyasal bir süreçten geçirilmesi gerekiyordu. Finlandiya’daki bitkisel gıdalar üreten Raisio’nun laboratuvarında bu gerçekleşti. Buluşun arkasında kimyager Ingmar Wester vardı. Esterleşme adı verilen süreçten sonra stanolü hindistan cevizine benzer bir yapıya dönüştürmeyi başardı. Artık katıldığı gıdaların tadını değiştirmiyordu. Yeni ürün Benecol adıyla tescil edildi. Benecol bitkisel stanollerin kolesterol düşürücü etkisinden faydalanılan ilk gıda maddesi. Benecol’lü ilk ürün 1995’de piyasaya verildi. Wester, Raisio plc’de Margarin Bölümü’nde Araştırma Laboratuar Müdürü ve Ar&Ge Müdürü olarak görev yaptı. 1996’dan beri stanol esterlerinin güvenli ve etkin araştırma, izleme ve planlama çalışmalarını yürütüyor, Raisio Benecol Ltd. İçerik Bölümü’nün Ar&Ge Direktörü. Laboratuvarının yıllık bütçesi 2-3 milyon avro. Türkiye’de kolesterol düşürücü ürünleri piyasaya ilk sunan firma Kalbim Benekol’ü üreten Ülker oldu. Bitkisel stanoller, bugün 30 ülkede günlük beslenmeye ek olarak kullanılıyor. Amerikan Kalp Birliği (AHA), bitkisel stanolleri LDL’si yüksek olanlara diyet ve yaşam tarzı değişikliklerine ek olarak öneriyor. Hergün yaklaşık 2 gram bitkisel stanol kullanımıyla maksimum etki yarattığı bildiriyor.
YÜZDE 10 MUCİZESİ
Total kolesterol ve LDL (kötü kolesterol) düzeyinin düşürülmesinin kalp hastalık riskinin azaltılmasında önemli yeri var. Bu nedenle bitkisel stanollerin kullanımı, özellikle kalp hastalığı riski taşıyanlarda normal beslenme kurallarına ek olarak önerilmeye başlandı. Kolesterol düzeyindeki yüzde 10’luk düşük kalp hastalıklarına yakalanma riskini önemli oranda azaltıyor:
YAN ETKİSİ VAR MI?
Finlandiya’da 12 yıldır piyasada ve kaydedilmiş tek bir yan etki yok. Bu alandaki araştırmalara devam ediyoruz. Bir başka araştırma trigiliseridleri düşürdüğünü ortaya koydu. Artık bu etkiye odaklanacağız.
NEDEN PAHALI?
Önümüzdeki zaman içinde de hammadde sıkıntısı devam ettiği sürece yüksek fiyatlı kalacaktır. Başlangıç maddesi olarak kullandığımız hammaddenin (bitkisel yağlar ve ağaçlar) pahalı olması fiyatlara yansıyor.
ÇOCUKLAR İÇİN DE GÜVENLİ
Yaptığımız klinik çalışmalar çocuklar için de güvenli olduğunu ortaya koydu. Ancak Benecol’deki ortaklarımız bu özelliğinin çok fazla altını çizmiyorlar.