Belde iki, evde beş silah ateşli bir tartışma başlattı
Güncelleme Tarihi:
Mesude ERŞAN, Ayten SERİN, Gülden AYDIN
Oluşturulma Tarihi: Ağustos 22, 2010 00:00
Meclis İçişleri Komisyonu’nda görüşülen yeni tasarıya göre, silah bulundurma ruhsatı sayısı beş, taşıma ruhsatı sayısı iki olacak. Silah almak için sağlık ocağından tek doktorun raporu yetecek. Psikiyatrlar ayakta. Silahsızlanma yanlıları isyanda. Tartışmanın tüm taraflarıyla konuştuk. İlginçtir, komisyonda görevli vekiller bile, bu işe karşı olduklarını söyledi. İyi de, bu kadar çok silahı kim istedi?
Türkiye’de cinayetlerin yarısı ateşli silahla gerçekleşiyor. Her yıl yaklaşık üç bin kişi silahla ölüyor, 12 bin kişi yaralanıyor. 28 Eylül’de Bireysel Silahsızlanma Günü’nü kutlayacağız. Ama Türkiye’nin gündeminde bireysel silahsızlanma değil, silahlanma var. TBMM İçişleri Komisyonu’nda görüşülen Silah Kanunu Tasarısı, özellikle bir maddesiyle uzun süredir tartışma yaratıyor. Silah bulundurma ruhsatı sayısını beş, taşıma ruhsatı sayısını iki olarak belirleyen tasarıya tepki yağdı. Eleştirilerin hedefinde milletvekilleri var. En çok eleştirilen vekiller, MHP’li Hasan Özdemir ile AKP’li Selami Uzun. Ancak onlar, aslında ruhsat sayısını sınırlamaya çalıştıklarını, düzenlemenin mevcut durumda sınırsız olduğunu söylüyor. Beş ruhsatı fazla bulan diğer milletvekilleri arasında, komisyona üye olan AKP’li Şevket Gürsoy ile CHP’li Hulusi Güvel de var. Daha önce verdiği silahlı pozla hafızalara kazınan CHP’li Canan Arıtman da silahsızlanmayı savunduğunu söylüyor. Şu an alt komisyonda olan tasarının, ekim ayında yeniden gündeme gelmesi bekleniyor.
RAKAMLAR SAKLANIYOR
Bireysel silahsızlanma için çalışan Umut Vakfı’nın edindiği bilgilere göre, 2009’da Türkiye’deki ruhsatlı silah sayısı 2.5 milyon, ruhsatsız silah sayısı 7.5 milyon civarındaydı. Silah ruhsatlarına ilişkin her türlü bilgi, Emniyet Genel Müdürlüğü Özel Güvenlik Dairesi’nde toplanıyor. Özel Güvenlik Dairesi’nden, bugün Türkiye’de kaç kişide taşıma, kaç kişide bulundurma ruhsatı olduğunu; toplam ruhsatlı silahı olan kadın ve erkek sayısını öğrenmek istiyoruz. Ancak Bilgi Edinme Yasası’nın 12’inci Maddesi’ne göre bu konuyla ilgili bilgi veremeyeceklerini söylüyorlar. Emniyet çevrelerine göre 12’inci Madde’ye dayanarak bilgi verilmemesinin gerekçesi, ruhsatlı silah sayısının tahminlerin çok üzerinde olması.
Silah ruhsatı alınmasını kolaylaştıran girişimlere bir itiraz da psikiyatristlerden geldi. Türkiye Psikiyatri Derneği, silahlanmanın önüne geçen düzenlemelerin yapılması yerine tam tersi silahlanmayı daha da artıran, şiddetin denetimsiz ve insan yaşamına kastedecek biçimde yaygınlaşmasına zemin hazırlayan düzenleme yapılmasının ürkütücü olduğunu söylüyor. Dernek Genel Sekreteri Doç. Dr. Burhanettin Kaya, “Temel işlevi ülke insanlarının güvenliğini sağlamak, toplumsal barışı güçlendirmek ve ülke insanlarını şiddetin olmadığı bir dünya içinde yaşatmak olan devletin ve ilgili kurumlarının, şiddeti kolaylaştıran düzenlemeler yapması son derece üzücü” diyor.
PSİKİYATRLAR ÖFKELİ
Türkiye Psikiyatri Derneği Genel Sekreteri Doç. Dr. Burhanettin Kaya, toplumda silah kullanımı arttıkça, silahlı suçların da artacağını söylüyor: “Özellikle silahlanmanın gelenek, görenek ve erkekliğin gereği gibi gösterilerek hoş görüldüğü, hatta özendirildiği bir kültürel yapı içinde, yasal düzenlemelerle silahlanmayı kolaylaştırmak, şiddetin giderek yaygınlaşmasına zemin hazırlar. Silah gücü taşıyanların, silahı sorun çözme yöntemi olarak kullanması ve kendi adaletini yaratması gibi sonuçlar doğurur.”
İNTİHARI PATLATIYOR
Son nüfus sayımı verileri temel alındığında, Türkiye’de ortalama her 65 kişiden biri silah taşıyor ya da bulunduruyor. Bu bakımdan ülkeler sıralamasında 20’nciyiz. Ruhsatlı ve ruhsatsız silah sayısı son 10 yılda yaklaşık 10 kat arttı. Yeni düzenlemelerle sayının kısa zamanda en az iki kat artması bekleniyor. Evde silah bulunması, aile içi şiddet olaylarında ciddi yaralanma ve ölümlere yola açıyor. İntiharları kolaylaştırıyor. Çocukların kazayla ölüm ve yaralanmalarına neden oluyor. Aile içi şiddet ve eş öldürmeyle sonuçlanan olayların yüzde 35-40’ında silah kullanılıyor. Bir evde ateşli silah bulunması nedeniyle ölüm riski 12 kat artıyor. Silahla işlenen cinayet olaylarının yüzde 25.5’i aydınlatılamıyor. Bu oran gelişmiş ülkeler yüzde 10.
EHLİYET KADAR ÖZENİLSİN
Meclis’e verilen yasa tasarısı, tek bir hekim raporuyla silah alma olanağı veriyor. Hekimin hangi kurumda ve pozisyonda çalıştığının önemi yok. Doç. Dr. Kaya, şunları söylüyor: “Bu hekim gerek görürse uzman hekimlere yönlendiriyor ya da sağlık kurulu raporu isteyebiliyor. Bugün Anadolu’nun birçok kentinde çalışan meslektaşlarımız, silah ruhsatı verilmesi için tehdit edildiklerini, yerel yönetici ve siyasetçilerin bu tehditlere destek verdiklerini anlatıyorlar. Bu düzenlemelerle daha fazla sıkıntı yaşayacaklar. Ayrıca sürücü muayenesinde gösterilen titizlik ve özenden daha fazlasının silah ruhsatı edinmede gösterilmeli.”
Meğer milletvekilleri fazla silah sevmezmiş
HULUSİ GÜVEL / CHP ADANA MİLLETVEKİLİ
Mecliste silah lobisi var
Kovboy gibi iki silah niye taşısın insanlar? Öyle bir tasarı hazırlamışlar ki, silaha erişimi kolaylaştırmışlar. Silah almak bakkaldan sigara almak gibi bir hale gelmiş. Herhangi bir sağlık ocağından tek doktordan verilecek raporu uygun görüyorlar. Halbuki silah öldürücü alet, ruhsat alacak insanın ruh sağlığı, fiziksel sağlığı nasıldır, bir heyet tarafından tespit edilerek verilmesi gerekir. Bu tamamen silah tüccarlarının bir dayatması.
HASAN ÖZDEMİR / MHP GAZİANTEP MİLLETVEKİLİ
Üç tabanca, bir av tüfeği
Daha önce silah taşımada bir sınır yoktu. İsteyen 30 ruhsat alabiliyordu. Komisyonda dedim ki, bu kadar silaha ne gerek var, azami iki olsun. AKP bizim dediklerimizi yapıyor mu zaten? Bunlar istediğini geçirir, istemediğini biz istesek de geçirmez. Benim üç tabancam, bir de av tüfeğim var. Bulundurma olsa bile dört tane olsun, taşıma azami iki olsun. Ruhsatlı silahtan korkmamak lazım. Önemli olan silahın, sinir sistemine hakim adamda olması.
ŞEVKET GÜRSOY / AKP ADIYAMAN MİLLETVEKİLİ
Silahlanma iyi bir şey değil
Taşıma ve bulundurma sayıları kesinleşmedi, iki tane taşıma beş tane bulundurma önerisi sadece bir görüştür. Genel olarak silahlanma olayını yeniden ele almak lazım. Bence beş çok fazla, o kadara gerek yok. Ama bir gerçek de var, örneğin bazı bölgelerde insanlar bunu bir güvence olarak görüyor. Benim de bir tane silahım var. Olacaksa herkesin en fazla bir tane olsun. Silahlanmak iyi bir şey değil. İyi düşünülmeli.
ZAFER ÜSKÜL / AKP MERSİN MİLLETVEKİLİ
Yaşam hakkı üzerinde risk
Ben silahlanmaya genel olarak karşıyım. Bazı kişilerde zorunlu olarak bulunabilir ama bunun son derece sınırlı tutulması lazım. Silah taşıma işinin kolaylaştırılması, yaşam hakkı üzerinde her zaman risk oluşturur. Son derece makul bir insan bile öfke anında elini beline atabilir. Bunun örneklerine zaman zaman sağda solda rastlıyoruz. Sadece Türkiye’den değil ABD’den de bunun örnekleri yansıyor.
CANAN ARITMAN / CHP İZMİR MİLLETVEKİLİ
Atıcılık benim için bir spor
Ben bireysel olarak silahlanmaya karşıyım. Silaha kişisel ilgim de çok yanlış yansıtıldı. Ben bunu kimseye doğrultmayın, hobi olarak yapın, spor salonlarında yapın mesajını verdim. Atıcılık benim seçtiğim sporlardan biri. Meclis müsabakalarında kadınlarda altın madalya aldım. Silahlarım tabii ki var ama şu anda taşımıyorum. İstiyorum ki, bu yasanın geçmesini engelleyelim. Taşıma ve bulundurma ruhsatlarını azaltmamız lazım.
SELAMİ UZUN / AKP SİVAS MİLLETVEKİLİ
Suç, ruhsatsızla işleniyor
Biz istatistiklere baktık, kimse ruhsatlı silahla adam öldürmüyor, bunu yapan çok az. Silahın varlığının artmasının önüne kanunla geçemeyiz. Eğer arkadaşlar bir olsun, sınırlayalım veya kaldıralım derlerse onu da yaparız. Orada komisyonda beraber oturup karar veriyoruz. Daha çok silah isteyenlere de koleksiyonculuk getirdik. Benim silahlarım var ama taşımıyorum. Üç tane taşıma ruhsatlı tabancam var.
Bulundurma 694 taşıma 2172 lira
21.3.1991’de Bakanlar Kurulu Kararı’yla çıkarılan 91/1779 Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Yönetmelik’e göre birlik ve konfederasyon üyeleri, döviz işleri yapanlar, patlayıcı madde depoları ile müze ve anıtları koruyanlar, fahri temsilciler, arazi sahipleri, pilotlar, banka müdürleri, sarı basın kartı sahibi gazeteciler, 50’nin üzerinde sigortalı işçi çalıştıran işyeri sahipleri, avukatlar, petrol istasyonu sahipleri ile Cumhurbaşkanı, Başbakan, TBMM üyeleri ve can güvenliği tehlikesi altında bulunanlar; ateşli silah taşıma ve bulundurma ruhsatı alıyor.
Ruhsat almak isteyenler, ilçe ya da il emniyet müdürlüğü, ruhsat işlemleri şube müdürlüğüne başvuruyor. Taşıma ruhsatı almak isteyen 2.172 bin lira, bulundurma ruhsatı almak isteyen 694 lira harç ödüyor. Ancak ruhsat alabilmek için adli, idari ve sağlık açısından tam not alması gerekiyor. Emniyet çevreleri, bu üç koşul sayesinde silah ruhsatı başvurusu yapanların büyük ölçüde elendiğini söylüyor. Mevcut yönetmeliğe göre silah ruhsatı almasında adli, idari ve sağlık engeli olmayan ve ruhsat harç bedelini ödeyebilecek güçte olanların sahip olacakları silah sayısında bir sınırlama yok.
RAKAMLAR SAKLANIYOR
Bireysel silahsızlanma için çalışan Umut Vakfı’nın edindiği bilgilere göre, 2009’da Türkiye’deki ruhsatlı silah sayısı 2.5 milyon, ruhsatsız silah sayısı 7.5 milyon civarındaydı. Silah ruhsatlarına ilişkin her türlü bilgi, Emniyet Genel Müdürlüğü Özel Güvenlik Dairesi’nde toplanıyor. Özel Güvenlik Dairesi’nden, bugün Türkiye’de kaç kişide taşıma, kaç kişide bulundurma ruhsatı olduğunu; toplam ruhsatlı silahı olan kadın ve erkek sayısını öğrenmek istiyoruz. Ancak Bilgi Edinme Yasası’nın 12’inci Maddesi’ne göre bu konuyla ilgili bilgi veremeyeceklerini söylüyorlar. Emniyet çevrelerine göre 12’inci Madde’ye dayanarak bilgi verilmemesinin gerekçesi, ruhsatlı silah sayısının tahminlerin çok üzerinde olması.
Silah ruhsatı alınmasını kolaylaştıran girişimlere bir itiraz da psikiyatristlerden geldi. Türkiye Psikiyatri Derneği, silahlanmanın önüne geçen düzenlemelerin yapılması yerine tam tersi silahlanmayı daha da artıran, şiddetin denetimsiz ve insan yaşamına kastedecek biçimde yaygınlaşmasına zemin hazırlayan düzenleme yapılmasının ürkütücü olduğunu söylüyor. Dernek Genel Sekreteri Doç. Dr. Burhanettin Kaya, “Temel işlevi ülke insanlarının güvenliğini sağlamak, toplumsal barışı güçlendirmek ve ülke insanlarını şiddetin olmadığı bir dünya içinde yaşatmak olan devletin ve ilgili kurumlarının, şiddeti kolaylaştıran düzenlemeler yapması son derece üzücü” diyor.
PSİKİYATRLAR ÖFKELİ
Türkiye Psikiyatri Derneği Genel Sekreteri Doç. Dr. Burhanettin Kaya, toplumda silah kullanımı arttıkça, silahlı suçların da artacağını söylüyor: “Özellikle silahlanmanın gelenek, görenek ve erkekliğin gereği gibi gösterilerek hoş görüldüğü, hatta özendirildiği bir kültürel yapı içinde, yasal düzenlemelerle silahlanmayı kolaylaştırmak, şiddetin giderek yaygınlaşmasına zemin hazırlar. Silah gücü taşıyanların, silahı sorun çözme yöntemi olarak kullanması ve kendi adaletini yaratması gibi sonuçlar doğurur.”
İNTİHARI PATLATIYOR
Son nüfus sayımı verileri temel alındığında, Türkiye’de ortalama her 65 kişiden biri silah taşıyor ya da bulunduruyor. Bu bakımdan ülkeler sıralamasında 20’nciyiz. Ruhsatlı ve ruhsatsız silah sayısı son 10 yılda yaklaşık 10 kat arttı. Yeni düzenlemelerle sayının kısa zamanda en az iki kat artması bekleniyor. Evde silah bulunması, aile içi şiddet olaylarında ciddi yaralanma ve ölümlere yola açıyor. İntiharları kolaylaştırıyor. Çocukların kazayla ölüm ve yaralanmalarına neden oluyor. Aile içi şiddet ve eş öldürmeyle sonuçlanan olayların yüzde 35-40’ında silah kullanılıyor. Bir evde ateşli silah bulunması nedeniyle ölüm riski 12 kat artıyor. Silahla işlenen cinayet olaylarının yüzde 25.5’i aydınlatılamıyor. Bu oran gelişmiş ülkeler yüzde 10.
EHLİYET KADAR ÖZENİLSİN
Meclis’e verilen yasa tasarısı, tek bir hekim raporuyla silah alma olanağı veriyor. Hekimin hangi kurumda ve pozisyonda çalıştığının önemi yok. Doç. Dr. Kaya, şunları söylüyor: “Bu hekim gerek görürse uzman hekimlere yönlendiriyor ya da sağlık kurulu raporu isteyebiliyor. Bugün Anadolu’nun birçok kentinde çalışan meslektaşlarımız, silah ruhsatı verilmesi için tehdit edildiklerini, yerel yönetici ve siyasetçilerin bu tehditlere destek verdiklerini anlatıyorlar. Bu düzenlemelerle daha fazla sıkıntı yaşayacaklar. Ayrıca sürücü muayenesinde gösterilen titizlik ve özenden daha fazlasının silah ruhsatı edinmede gösterilmeli.”
Meğer milletvekilleri fazla silah sevmezmiş
HULUSİ GÜVEL / CHP ADANA MİLLETVEKİLİ
Mecliste silah lobisi var
Kovboy gibi iki silah niye taşısın insanlar? Öyle bir tasarı hazırlamışlar ki, silaha erişimi kolaylaştırmışlar. Silah almak bakkaldan sigara almak gibi bir hale gelmiş. Herhangi bir sağlık ocağından tek doktordan verilecek raporu uygun görüyorlar. Halbuki silah öldürücü alet, ruhsat alacak insanın ruh sağlığı, fiziksel sağlığı nasıldır, bir heyet tarafından tespit edilerek verilmesi gerekir. Bu tamamen silah tüccarlarının bir dayatması.
HASAN ÖZDEMİR / MHP GAZİANTEP MİLLETVEKİLİ
Üç tabanca, bir av tüfeği
Daha önce silah taşımada bir sınır yoktu. İsteyen 30 ruhsat alabiliyordu. Komisyonda dedim ki, bu kadar silaha ne gerek var, azami iki olsun. AKP bizim dediklerimizi yapıyor mu zaten? Bunlar istediğini geçirir, istemediğini biz istesek de geçirmez. Benim üç tabancam, bir de av tüfeğim var. Bulundurma olsa bile dört tane olsun, taşıma azami iki olsun. Ruhsatlı silahtan korkmamak lazım. Önemli olan silahın, sinir sistemine hakim adamda olması.
ŞEVKET GÜRSOY / AKP ADIYAMAN MİLLETVEKİLİ
Silahlanma iyi bir şey değil
Taşıma ve bulundurma sayıları kesinleşmedi, iki tane taşıma beş tane bulundurma önerisi sadece bir görüştür. Genel olarak silahlanma olayını yeniden ele almak lazım. Bence beş çok fazla, o kadara gerek yok. Ama bir gerçek de var, örneğin bazı bölgelerde insanlar bunu bir güvence olarak görüyor. Benim de bir tane silahım var. Olacaksa herkesin en fazla bir tane olsun. Silahlanmak iyi bir şey değil. İyi düşünülmeli.
ZAFER ÜSKÜL / AKP MERSİN MİLLETVEKİLİ
Yaşam hakkı üzerinde risk
Ben silahlanmaya genel olarak karşıyım. Bazı kişilerde zorunlu olarak bulunabilir ama bunun son derece sınırlı tutulması lazım. Silah taşıma işinin kolaylaştırılması, yaşam hakkı üzerinde her zaman risk oluşturur. Son derece makul bir insan bile öfke anında elini beline atabilir. Bunun örneklerine zaman zaman sağda solda rastlıyoruz. Sadece Türkiye’den değil ABD’den de bunun örnekleri yansıyor.
CANAN ARITMAN / CHP İZMİR MİLLETVEKİLİ
Atıcılık benim için bir spor
Ben bireysel olarak silahlanmaya karşıyım. Silaha kişisel ilgim de çok yanlış yansıtıldı. Ben bunu kimseye doğrultmayın, hobi olarak yapın, spor salonlarında yapın mesajını verdim. Atıcılık benim seçtiğim sporlardan biri. Meclis müsabakalarında kadınlarda altın madalya aldım. Silahlarım tabii ki var ama şu anda taşımıyorum. İstiyorum ki, bu yasanın geçmesini engelleyelim. Taşıma ve bulundurma ruhsatlarını azaltmamız lazım.
SELAMİ UZUN / AKP SİVAS MİLLETVEKİLİ
Suç, ruhsatsızla işleniyor
Biz istatistiklere baktık, kimse ruhsatlı silahla adam öldürmüyor, bunu yapan çok az. Silahın varlığının artmasının önüne kanunla geçemeyiz. Eğer arkadaşlar bir olsun, sınırlayalım veya kaldıralım derlerse onu da yaparız. Orada komisyonda beraber oturup karar veriyoruz. Daha çok silah isteyenlere de koleksiyonculuk getirdik. Benim silahlarım var ama taşımıyorum. Üç tane taşıma ruhsatlı tabancam var.
Bulundurma 694 taşıma 2172 lira
21.3.1991’de Bakanlar Kurulu Kararı’yla çıkarılan 91/1779 Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Yönetmelik’e göre birlik ve konfederasyon üyeleri, döviz işleri yapanlar, patlayıcı madde depoları ile müze ve anıtları koruyanlar, fahri temsilciler, arazi sahipleri, pilotlar, banka müdürleri, sarı basın kartı sahibi gazeteciler, 50’nin üzerinde sigortalı işçi çalıştıran işyeri sahipleri, avukatlar, petrol istasyonu sahipleri ile Cumhurbaşkanı, Başbakan, TBMM üyeleri ve can güvenliği tehlikesi altında bulunanlar; ateşli silah taşıma ve bulundurma ruhsatı alıyor.
Ruhsat almak isteyenler, ilçe ya da il emniyet müdürlüğü, ruhsat işlemleri şube müdürlüğüne başvuruyor. Taşıma ruhsatı almak isteyen 2.172 bin lira, bulundurma ruhsatı almak isteyen 694 lira harç ödüyor. Ancak ruhsat alabilmek için adli, idari ve sağlık açısından tam not alması gerekiyor. Emniyet çevreleri, bu üç koşul sayesinde silah ruhsatı başvurusu yapanların büyük ölçüde elendiğini söylüyor. Mevcut yönetmeliğe göre silah ruhsatı almasında adli, idari ve sağlık engeli olmayan ve ruhsat harç bedelini ödeyebilecek güçte olanların sahip olacakları silah sayısında bir sınırlama yok.