Bebeklere uzaysal zeka

İşin içinde hem bebekler, hem de uzaysal zeka gibi ilgi çekici kelimeler var. Durum böyle olunca, biz de Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Murat Taşdemir'le bir röportaj yapmaya karar verdik. Sorular çok... Bebekler niye klasik müzik dinlemeli, klasik müzik sevmeyen anne adayları ne yapmalı, uzaysal zekaya kavuşmak bir hayal mi, Türkiye'de düşük yapma oranları çok mu, bir doktor olarak kendi çocuğu da klasik müziğin nimetlerinden faydalandı mı, sigara olayının içyüzü nedir?... Neticede, olayın aslında çok daha geniş boyutlu olduğu ortaya çıktı. Bu arada hamile bir kadının öğrenmesi gereken pekçok şey olduğu da...

l Bir bebek kaçıncı haftadan itibaren ses duymaya başlar? Filmlerde anne adaylarının karınlarıyla konuşmaları gerçek mi?

Bilimsel araştırmalara göre, gebeliğin 24. haftasından itibaren, bebek sesleri duymaya ve seslerle ilgili verileri algılamaya başlar. Tabii esas haşır neşir olduğu sesler annenin kalp sesleri. Doğal olarak bebek doğunca hemen annenin göğsüne konur ki, alıştığı yerden uzaklaşmadığını hissetsin. Bebeğin huzur bulması için gereklidir bu... Onun dışında, annenin bağırsak hareketlerini de dinler bebek. Anne sesi kadar, huzur verici bir müzik sesi de bebeği etkiler. Annenin bebeğiyle konuşurken olumlu bir ses tonuyla konuşması lazım. İlla konuşacak diye, kızarak konuşmaması lazım.

l Anne bebekle konuşmazsa ne olur?

Ciddi bir fiziksel veya zihinsel durum olmayacağı muhakkak. Ama kanıtlanmış birşey var: Annenin bebekle hamilelikte konuşmaya başlaması ve bunun yanında klasik bir müzik olması önemlidir. Çünkü anne de o müzikle huzur bulur. Kendisi huzurlu olunca, bunu bebeğe yansıtır ister istemez. Damarların gevşemesi, kan akımının düzenli olması, bebeğin bütün vücut ve zeka gelişiminin iyi olmasını etkiliyor. Bebeğin sesleri duymasından itibaren müzikle etkilenmesi ve gelişiminin olumlu yöne itilmesi söz konusu..

Uzaysal zeka olayı

l Bebeğin anne karnındayken dinlediği müziğe, doğduktan sonra da aşinalık göstermesi gibi bir durum olabiliyor mu?

Muhakkak ki... Annenin kalp seslerini, doğumdan sonra da duyar bebek. Orada huzur bulmasının tek sebebi doymak değil, bildiği bir yerde olmak. Bu seçilmiş müzikler bebeklerin algılama yeteneğini, kavrayabilme ve yaratma yeteğini, hatırlama durumunu, sözel ve uzaysal zekasını geliştiriyor. Bu kanıtlanmış bir şey...

l Uzaysal zeka tam olarak ne demek?

Birşeyi üç boyutlu hatta dört boyutlu düşünebilmek demek. Muhakeme yeteneğinin gelişmesi demek.

l Sizin başınıza hiç şöyle bir olay geldi mi? Siz bir doğum yaptırdınız ve hamilelik boyunca o kadına klasik müzik dinlettiniz. Birkaç sene sonra da, o çocuk bir klasik müzik tutkunu oldu...

Benim bireysel bir tecrübem yok bu konuda. Ama uzman hekimlerin yaptığı birçok araştırma var. Takip ediyorlar. Klasik müziğin insan zekasını olumlu yönde etkilediği biliniyor artık.

l Nasıl derleniyor bu albümler, nasıl karar veriliyor hangi parçanın daha geliştirici olduğuna?

Özellikle Mozart, Beethoven ve Bach'ın parçaları çok önemli bu konuda. Tabii bazı müzikler olumsuz yönde etkileyebilirler bebeği. Ama genel olarak Avrupa'da da yapılan birtakım çalışmalar neticesinde görülüyor ki, belli müzikler gelişimi hızlandırıyor. Bu işle ilgili olarak çalışan psikologlar da var. Onların denetiminde şekilleniyor bu hadise.

Sigarayı bırakmak şart

l Peki klasik müzik dinlemeyi sevmeyen bir anne adayı varsa ne olacak?

Tabii olabilir bu da... Ama sigarayı çok seven hamileler bırakmak zorunda kalıyorlar. Ayrıca bu seçilen müzikler son derece rahatlatıcıdır. Müziğin sağlık üzerindeki olumlu etkisi binlerce yıldır biliniyor. Hiçbir zaman, kimse mecbur değil dinlemeye ama, rahatlatıcı etkisinden faydalanmak da gerekli...

l Hazır laf açılmışken, sigarayla ilgili bir soru. Gebeliğin kaçıncı haftasından itibaren bırakmak lazım, ya da ne kadar önce?

Önce şunu söyleyeyim: Azaltmak doğru değil, bırakmak lazım. Sadece nikotin değil, beraberindeki birçok madde bebeğe giden kılcal damarları tıkayabilir. Zeka geriliğine sebep olabilir. Bu kesinlikle kanıtlanmış bir durum. Bırakma süreci, gebe kalmadan 45 gün öncedir. Sigara gebe kalma ihtimalini de azaltıyor. Gebeyken keserse, bir ay içinde düzelebilir.

l Müziğin tam olarak yararları neler bebeğe?

Anne karnından itibaren bebeğin düzenli beslenmesini sağlıyor. Kan akımı yoluyla. Ona bağlı olarak bebeğin gelişimi ve zekası da düzenleniyor.

l Türkiye'de doğumlarda düşüklerin ve sakat çocukların oranı nedir?

Maalesef Türkiye'de gebeliklerin yüzde 15'i kaybediliyor. Ya ilk üç ayda düşük oluyor, ya da sonraki aylarda ölü doğum oluyor.Tabii kayıpların değişik sebepleri var. Genetik sebepler, enfeksiyonlar, alerjiler... Bilinmeyen sebepler bile olabilir bunlar...

Bebek bekleyenlere veya yeni doğuranlara müjde! Artık bebeğiniz klasik müzikle daha huzurlu gelişecek, üstelik ‘‘uzaysal zeka’’ya kavuşacak...

Mozart, Bach ve Beethoven gibi müzisyenlerin eserlerinden oluşan beş kasetlik albümün yararları hakkında, kadın doğum uzmanı Op. Dr. Murat Taşdemir'le konuştuk...

Kendi çocuğuna da dinletiyor

l Sizin kendi çocuğunuz var mı?

Evet, var.

l Ona da dinletiyor musunuz klasik müzik, ne tepki veriyor?

Dinletiyorum ben de. Sony'nin bunu getirmesi beni çok sevindirdi. Dışarıda çok yaygın bir olay bu. Amerika'dan getirmiştim. Eşim hamileyken dinliyorduk bu kasetleri. Şimdi Sony'ninkileri aldım. Hem de değişiklik oldu. Elimizdekilerden sıkılmıştı artık. Oğlum bir yaşında. Kızım sekiz yaşında. Maalesef kızıma dinletemedim. Ancak oğluma yetişti...

l Oturtup dinletiyor musunuz? Nasıl oluyor? Ya dinlemek istemezse...

Oyun oynarken arka planda çalıyor. Çoğu zaman farketmiyor bile. Huzur buluyor. Sessiz sedasız, kendini kaptırıp oynuyor. Tahmin ediyorum, bu müzik olunca, çocuk diğer olumsuz seslerden etkilenmeden huzurlu bir şekilde oyun oynayabiliyor...

l Peki ya hamileler nasıl dinletiyorlar? Filmlerdeki gibi kulaklığı karınlarına dayayarak mı?

Yok, hayır. Belli bir uzaklıkta olması daha iyi. Odanın içinde, arka planda çalan bir müzik. Anne o esnada kitap okur, yemek yapar. Hiç farketmez. Kulaklığı dayayarak dinletmek zorlama olur. Etkili olacağını sanmam.

l Peki doğum halinde de klasik müzik dinletiyor musunuz?

Gebelik süresince, annelerin müzik dinlemesi nasıl faydalıysa, doğum anında da o derece faydalı. Anneyi rahatlatıyor...

Dünyayla aynı anda Türkiye'de çıktı

Durumu bir de albümleri çıkaranlara soralım istedik ve Sony Müzik'ten Nur Banu Anter'le de görüştük. Ve bu bebek albümlerinin müzik piyasasındaki durumunu araştırdık:

l Neden böyle bir albüm çıktı?

Klasik müziğin bebeklerin beyin gelişimini etkilemesi uzun zamandır araştırmalarla kanıtlandı. Bu albüm de aynı doğrultuda yurtdışında hazırlandı. Dünya bu işle ilgilenmeye başladı artık. Hem de ciddi olarak. Eski zamanlarda ninnilerle başlamış bir olay bu. Klasik müziğin dinginliği ve huzur verici hali etkileyici. Sony Music Classical'ın bir etkinliği olarak piyasaya sürdük.

l Dünyayla aynı anda mı çıktı bizde de?

Beş albümden oluşan bir çalışma bu. Dünyayla aynı anda Türkiye'de de piyasaya sürüldü. Hiç bir gecikme söz konusu değil...

l Ne kadar satılıyor?

Dağıtım Unkapanı'nda. Basının da desteğiyle bir hayli ilgi gördü. ‘‘Nice Price’’ etiketiyle piyasaya çıkardık. Yani iyi fiyatlı bir albüm olarak. Mesela normal albüm 11 milyonsa, bu da yarı fiyatına. Alım gücü olmayanlara da yönelik bir tutum bu...

l Sony ilk defa mı çıkarıyor bunu?

Evet ilk defa çıkıyor. Daha önce bu gibi bebeklere yönelik çalışmalar olmuştu ama, beş albümün ve en iyi klasik müzik bestecilerinin toplandığı tek çalışma bu. İsteyen tek tek alıyor, isteyen beşini birden alıyor...