Bebek sahibi olmadan önce kan grubunuza baktırın

Genetik özelliklere göre belirlenmiÅŸ 100’den fazla kan grubu var. Ancak evrensel olarak kabul görmüş baÅŸlıca kan grupları A,B, AB ve 0 grupları.Kan gruplarını özelleÅŸtiren antijenler vardır. Bunlardan en belirleyici olanı Rh faktörü. DoÄŸum öncesi takipte annenin kan grubunun bilinmesi ÅŸart. Her anne adayından, mutlaka kan grubunun tespiti istenir. EÄŸer kanda Rh antijeni yoksa Rh negatif (-) , Rh antijeni varsa Rh pozitif (+) olarak tanımlanır. Ä°nsanların yüzde 85’inden fazlası Rh (+)’dir. Annenin Rh (-), babanın Rh (+) olduÄŸu durumlarda, kan uyuÅŸmazlığı vardır. Rh uyuÅŸmazlığı nedir?Anne Rh (-) , baba Rh (+) olduÄŸunda doÄŸacak bebeÄŸin Rh durumu, babanın genetik yapısına baÄŸlı olarak yüzde 50 veya yüzde 100 Rh (+) olur. Annenin Rh (-), babanın Rh (+) olduÄŸu her durumda genel olarak bilinen, klasik ‘kan uyuÅŸmazlığı’ veya ‘Rh uyuÅŸmazlığı’dır. Kan uyuÅŸmazlığı hangi sorunlara yol açar?Anne Rh (-), bebek Rh (+) ise fetustan anneye geçebilecek çok az miktarlarda kan bile (0.1 ml ) annenin kanına karışırsa annenin bağışıklık sistemi Rh proteinlerine karşı antikor denilen koruyucu maddeler oluÅŸturur. Bu ÅŸekilde kendi kan dolaşımındaki Rh proteinlerini temizler. Ancak bu antikorlar bebek eÅŸi olan plasenta ve kordon aracılığı ile Rh (+) fetusun kan dolaşımına girdiÄŸinde kırmızı kan hücrelerini yok etme özelliÄŸine sahiptir. Bu ÅŸekilde anne ve fetusta Rh duyarlılığı geliÅŸmiÅŸ olur. Rh uyuÅŸmazlığı ne gibi durumlarda gebeliÄŸi etkiler?Rh (-) annenin, Rh (+) bebek doÄŸurması ve doÄŸum sonrası Rh hiper immunglobulin uygulanmadığı gebelikler Rh duyarlılığı geliÅŸmesi için en önemli risk faktörü. Bunun yanında bebekten anneye kanama riskinin bulunduÄŸu aÅŸağıdaki durumlarda da risk artar:Amniyosentez, CVS ve kordosentez gibi iÅŸlemler,Kanamalı düşük tehditi,Bebek eÅŸi plasentanın rahim aÄŸzına yakın yerleÅŸimi veya erken ayrıldığı durumlar,Karına alınan darbeler,ÇoÄŸul gebelik,Sezaryen ile doÄŸum.Ne yapmak gerekir?Annenin bağışıklık sistemi bir kez uyarıldıktan sonra geri dönülmez bir ÅŸekilde yabancı kırmızı kan hücrelerine karşı antikor ürettiÄŸinden bu uyarının hiç oluÅŸmaması en önemli korunma prensibi. Anne ve baba adaylarına önerileriniz nedir?Çiftin öncelikle gebelik öncesinde kan grupları tespit edilmeli. EÄŸer Rh uyuÅŸmazlığı varsa indirekt coombs testi 4 hafta aralıklarla tekrarlanmalıdır. Ä°lk gebelikte 28’inci haftada erken korunma iÄŸnesi (300 mikrogram Rh hiper immün globulin)yapılabilir. - DoÄŸumdan sonra bebeÄŸin kan grubu Rh pozitif ise; sonraki bebekleri korumak için antikor üretimini engelleyecek Rh hiperimmunglobin enjeksiyonu doÄŸumu takip eden 72 saat içinde yaptırılır. Hiperimmune globulin enjeksiyonuna raÄŸmen hastaların yüzde 0,4’ünde duyarlılık geliÅŸebilir. - EÄŸer anne adayı duyarlı hale gelmiÅŸse bebek risk altında. Gebelik ilerledikçe kandaki antikor düzeyleri düzenli olarak kontrol edilir. EÄŸer yüksek düzeylere çıkarsa, özel testlerle bebeÄŸin saÄŸlığı mutlaka bir perinatoloji kliniÄŸinde takip edilmeli ve uygun tedavi yapılmalıdır.Hazırlayan:Mesude ERÅžANÂ