Bayram çocukları

Bugün bayramın ikinci günü. Bu bayram çocukluÄŸumuzu bir yerden yakalamaya ne dersiniz? Biz çocukluÄŸumuzun peÅŸinden giderken, belki de çocuklarımız bayram çocuÄŸu olmayı öğrenir.Bayramların tatil anlayışıyla geçiÅŸtirilmesini onaylayanlar ve bu anlayışa karşı olanların oranı birbirine yakın gibi. Bayramı tatil olarak deÄŸerlendirenler için bayramdan çok, bayramın hangi güne denk geldiÄŸi daha önemli. EÄŸer hafta sonu tatili ile birleÅŸtirilecekse ya da hükümet idari izin kararı çıkardıysa ne ala! EÄŸer bayram hafta sonuna denk geliyorsa çok fena. Bu durumda güneye inilemeyecek, yurtdışına çıkılamayacak, bayram bayram olmaktan çıkacak!Bayramı geleneksel hava içinde kutlayanlar için bayramın hangi güne denk geldiÄŸinden çok, havanın yaÄŸmursuz, trafiÄŸin akıcı olması daha önemli. Açıkçası yıllar içinde bayramlar bir hayli ÅŸekil deÄŸiÅŸtirdi. Bayramlar zamanla tatile dönüştü, geleneklerden uzaklaÅŸtı, yeniden yorumlandı.Ancak karizmasından bir ÅŸey kaybetmedi. Yaşı 35’in üzerinde olanlar için anlamı hep farklı oldu. Bayramların eski özelliÄŸinin kaybedildiÄŸi tartışmalarının en ateÅŸli yapıldığı birkaç yıl önce, pencerede çocuklarını bekleyen yaÅŸlı bir anne babanın canlandırıldığı reklam filmi, insanlara yoÄŸun duygular yaÅŸattı. Anne babasının elini telefonda öpenler, o yıl tatil planlarını erteledi, bu reklamdan daha fazla etkilenenler de huzurevlerinin, Darüşşafaka’nın bahçesini doldurdu.Yeni giysileri olurNehir, son üç yıldır bayramın ne anlama geldiÄŸini iyi biliyor. Bayram onun için diÄŸer günlerden farklı. Çünkü o günü özel yapan ÅŸeyler yaşıyor. Mutlaka yeni bir giysisi oluyor. Ama her bayramda kırmızı rugan pabuçlar almıyorum. Bizim zamanımızda alınan kırmızı rugan pabuçlar, her giysimizin altına uyardı ya da biz öyle zannederdik. Åžimdi elbise alırken, ayakkabıyı, ayakkabı alırken elbiseyle olan uyumunu göz ardı edemiyorum. Yoksa altı yaşındaki kızım beni zevksizlikle itham ediyor.Orta halli bir ailenin çocuÄŸu olarak, her ÅŸeyin cömertçe sunulduÄŸu bir çocukluk geçirmedim. Bu yıllar içinde ÅŸans oyunlarında talih ailemizden kimseye gülmediÄŸi için durumumuzda bir iki rakamlık bir eÄŸriden baÅŸka deÄŸiÅŸim de olmadı. Bunun anlamı, ben de kızımın her istediÄŸini önüne gümüş tepside sunamıyorum. Ama çocukluk iÅŸte; Nehir, bayramları istediÄŸi her ÅŸeyi cömertçe alacağı günler olarak algılıyor; Yeni kıyafetler, itirazsız yenilen çikolatalar, harçlıklar, balonlar, görmediÄŸi tüm akrabalarıyla bir araya geldiÄŸi, şımartıldığı uzun saatler.Bizim evde bayramlarda ayrı bir telaÅŸ yaÅŸanır. Mutlaka bayramda yapılması gerekli yemekler vardır. Bakla veya et dolması sarılır, fırında patlıcanlı kebap yapılır, nohutlu pilav, yoÄŸurtlu buÄŸday çorbası, sütlaç veya ev baklavası olmazsa olmazlarımızdır.DoÄŸal olarak arifeden bir gün önce baÅŸlayan telaÅŸ evdeki herkesi etkiler. Arife günü mutlaka banyo yapılması gerekir. Büyükler ‘arife suyuna yıkanmak iyidir’ derler. Bu arife suyu meselesini bir türlü çözemedim. Musluktan akan su, arife günü farklı bir ruhla mı akıyor acaba?Ancak, bayramlar pek çok kiÅŸinin günah çıkarma dönemi de olabiliyor. Aylarca aramadıkları ya da arayıp bulamadıkları büyüklerine ulaÅŸmaya vesile oluyor. Bu konuda sabıkası olanlar, yıl içinde iki ay arayla iki kez el öpüyor ama geri kalan on ayda bahaneler listesini uzun tutmanın yollarını arıyorlar.Aile toplanıyorAçıkçası büyüdüğünde, yuvadan uçup gittiÄŸinde Nehir’in elimi telefonda öpmesine fena halde içerlerim. ‘Anne bu bayram arkadaÅŸlarla tatile gidiyoruz’ dediÄŸinde, gitmesi konusunda muhalefet ÅŸerhi koyarım. Tatil için bayramı mı buldu? Akrabalarımızın yüzde doksanı Ä°stanbul’da yaşıyor. Hemen hepimiz Anadolu yakasında oturuyoruz ama görüşmek için bayramların vesile olmasını bekliyoruz. Bazen bundan büyük utanç duyuyorum. Ama iÅŸ, çocuk, çocuÄŸun okulu, hafta sonu alışveriÅŸ, yorgunluk, hastalık derken yılda sadece birkaç kez bir araya gelme ÅŸansımız oluyor. Bunlar çoÄŸunlukla bayram günlerine denk geliyor.Annem, ailenin en büyüğü olduÄŸu için bayramın birinci günü bizde toplanıp, öğle yemeÄŸi hep birlikte yeniliyor. Bu durum en fazla Nehir’le, Ateş’in iÅŸine geliyor. Harçlık toplamak için kapı kapı gezmelerine gerek kalmıyor. Biri harçlık verince, diÄŸer aile fertleri vermeyecekleri varsa da ellerini ceplerine atmak durumunda kalıyorlar. Verilen her harçlık 10 milyonun (10 YTL) altına düşmeyince, asıl bayramı bizim ikili yapmış oluyor.Her verilen harçlıktan sonra cüzdanları karşılıklı çıkarıp saydırıyorlar. Kimin parası daha fazlaysa, onun havası da o derece büyük oluyor. AteÅŸ, harçlık konusunda Nehir’den daha ÅŸanslı durumda. Çünkü bizim eve gelmeden dedesine, büyük halasına uÄŸradıkları için paralı geliyor. Onların Ateş’e karşı cömertliÄŸi Nehir’in canını az sıkmıyor.Bayramın ikinci günü ise uÄŸranılacak yerler arasında Toys’R Us başı çekiyor. Bayram harçlıkları ile bizim almayı reddettiÄŸimiz oyuncaklar alınıyor. Geçen kurban bayramında Nehir, harçlığı ile Barbie mutfak, banyo, yatak odası, yemek odası takımı almış, üstüne üstlük artan parası doÄŸum günü elbisesini almaya da yetmiÅŸti. AteÅŸ ise ayaklı tilt makinesi satın almıştı. Düşünün artık siz topladıkları hasılatın miktarını. Nehir, ramazan bayramından arttırdığı harçlıkları hálá saklıyor. Hedefi, bu bayramda toplayacaklarıyla birleÅŸtirip, bir Rocker Barbie almak. Onun parası bu bebeÄŸi almaya yeter ama bakalım ben izin verecek miyim bilmiyorum. BildiÄŸim tek ÅŸey, Nehir’in bu özel günlerin ne kadar özel olduÄŸunu anlamasını saÄŸlamak. Şımartmak için nedeniniz varUzmanlara göre, çocuklarda deÄŸer ve inançlar 2-3 yaşından itibaren ÅŸekillenmeye baÅŸlıyor.Bu yaÅŸtan itibaren çocuklar aile bireylerini izleyerek, olup bitenleri kavramaya çalışıyor.Bir deÄŸere inanmak, yeme, içme, sevme, saygı görme gibi temel ihtiyaçlar arasındadır.Bu nedenle kendi anne babasını özel günlerde ihmal eden birinin, çocuÄŸundan farklı bir davranış beklemesi abesle iÅŸtigaldir.Bayramlar, çocukların isteklerini cömertçe ifade edebilecekleri özel günlerden biridir.Kapınızı çalan çocukları elleri boÅŸ çevirmeyin, sevindirin.Â