Balina'yla uçuş heyecanlı

Dün çok utandım. İlk modeli üç sınıfta 555, sadece ekonomi modelinde 853 yolcu taşıyacak uçağa girdiğimde üzerimde 16-17 yıllık bir utanç vardı. Tümü iki katlı, çift koridorlu uçağı daha önce tanıştığım kokpitinden gezmeye başladım.

GELECEĞİN UÇAĞI

Bu uçakta diğer Airbus modellerinin çoğundaki gibi lövye yerine "side-stick" denilen bilgisayar oyunlarında kullanılan joystick benzeri kumanda kolu vardı. Dört motorlu uçağın dört gaz kolu, iniş takımlarının alındığı kol ya da otopilotu ayarlayan düğmeler, hepsi geleneksel yerlerindeydi. Flaplar yine aynı kademelerle alınıyor, inişten sonraki frenlemeye yardımcı "reverse" yine aynı yöntemle açılıyordu. Yani gelecek 20 yılın uçağı geçmiş 30 yılın teknolojik izlerinin günün modasına uymuş giyimi ile karşımda duruyordu. Ama kabin hiç de öyle değildi. Bambaşka bir tasarım öne çıkmıştı. Renkler, uçağın ışıkları ile birleşmiş inanılmaz geniş gövdenin mükemmel bir villanın salonundaki rahatı sunmaya başlamıştı.

VİLLA GİBİ KABİN

Ergonomik koltuklar, kullanışlı baş üstü dolapları ve uzun uçuşların en iyi arkadaşı ekrandaki eğlence sistemleri, evlerimizde sahip olamayacağımız bir zenginliğe erişmişti. Gelecekte binden fazla yolcu taşıyacak olan bu uçak Boeing’in "747 Jumbo Jet" diye bilinen ve 30 yıldır saltanat süren uçağının pabucunu gökyüzünde bir kenara atmıştı. Ama onunda büyütülmesi çalışmaları gelecekteki büyük uçak kavgasına yeni bir boyut getirecekti.

İSTANBUL-SYDNEY

Sadece iki pilotun kullandığı bu uçak, bir kalkışta İstanbul’dan Avustralya’nın Sydney kentine ya da daha doğru anlaşılması için Chicago’dan Sydney’e uçabiliyor. Yani hiçbir yere inmeden 800’den fazla yolcuyu götürebiliyor. Yakıt kapasitesi 310 ton. Bu da aynı anda 6 bin 900 otomobilin deposunu doldurabilecek bir yakıt.

Bir süre karmaşık duygular içinde koltuğuma bağlandım. Ve 500 tonluk uçak kısacık bir sürede 10 bin metrenin üzerine çıktı. Fransa’nın Toulouse kentindeki Airbus’ın ana fabrikasının önünden yaptığımız kalkıştan sonra iki saat uçtuk. Ciddi bir yan rüzgár ve karmaşık bir hava vardı. Dev uçak çok aldırış etmeden, eli ayağı titremeden yerden kesilmişti. Düz uçuşa geçtiğimizde geniş ve uzun gövde havada bir yere asılmış gibi titreşimsiz duruyordu. Kalktım içinde rahatça yürüdüm, mağazaya gittim, ekip dinlenme odalarını gezdim. Ve yatak olan mükemmel koltukları denedim. Her biri birer mühendislik harikasıydı. Geçen yılların teknolojisi öyle mükemmel sunulmuştu ki, gelecek yıllarda bile bu uçağa hayran olmamak mümkün olmayacaktı.

DAHA BÜYÜK MODELLER

Önümüzdeki günlerde A380 havayolunda hizmete girecek. Birbiri ardına 3-4 sefer yapılan örneğin Frankfurt-Sydney arasında sadece iki seferle bütün yolcular taşınabilecek. Böylece havadaki trafik daha da azalacak. Uzun uçuşların keyfi artacak. Bilet fiyatları belki biraz daha düşecek. Bu uçak bir devrim yaratmasa da bir devre imzasını atacak. Yakın gelecekte 650 ton ağırlığındaki daha büyük modelleri çıkacak. Bir defada 150 ton yükü taşıyabilen kargo modeli imalatı neredeyse bitmek üzere.

UZAKLARA UÇACAK

Bu uçakları çok uzun uçuşlar yapan şirketler tercih edecek. Örneğin Türk Hava Yolları için şimdilik birkaç numara büyük gelecek. Ama ileride Rio’ya, Sydney’e uçmak istendiğinde A380 ya da yeni nesil 747 Jumbo Jet arasında bir arayış olacak. Tanesi ortalama 300 milyon dolar olan A380 için 18 milyar Euro’luk harcama yapıldı. Hakkını helal etmesi için gereken satışın büyük bölümü gerçekleşti. Ama yine de bu uçak Airbus’ı zorladı, derinden sarstı. Bu yüzden dünkü uluslararası medya uçuşunca sevinç ve burukluğu birlikte yaşadık. Kısa süre sonra çok sayıda işçi çıkarılacak. Tek teselli, onlar işsizlik parası ile neredeyse maaşlarını yakalayacak bir rahatlığı yaşayacaklar ve Airbus her zaman rekor kıran satışları sayesinde yatırım parasını çıkarır çıkarmaz onları yeniden uçaklarının başlarına çağıracak.

UĞUR CEBECİ, DÜNYANIN EN BÜYÜK YOLCU UÇAĞI A380 İLE UÇTU

Yerçekiminin yerle bir olduğunu gördüm. O büyük güç varolduğundan beri bu kadar rezil olmamıştı. Dünyanın en büyük yolcu uçağı, 500 ton ağırlığı ile yerçekiminin yanağından bir makas aldı. Ve hızla yükselerek tırmandı. Balina kabalığında, bir yunus kıvraklığında gökyüzüne yükseldi. 20 tekerleğini gövdesine aldı ve o mükemmel uğultu kesildiğinde Rolls Royce’un dört motorunun şarkı gibi sesi öne çıktı.

A380’İN TEKNİK ÖZELLİKLERİ

Yolcu Kapasitesi: Üç sınıfta 555, tek sınıfta 853

Gövde Uzunluğu: 73 m

Yükseklik: 24.1 m

Kanat Açıklığı: 79.8 m

Maksimum Kalkış Ağırlığı: 560 ton (yolcu) 590 ton (kargo)

Maksimum Yakıt Kapasitesi: 310 ton

Menzili: 14.800 km

Seyir Hızı: 900 km/saat

Motor Tipleri: 4 adet Trent 900 veya GP 7200

FİYATI 280 MİLYON DOLAR

İki katlı, 555 koltuk kapasiteli yolcu uçağının liste fiyatı 280 milyon dolardan başlıyor. Farklı modellerde fiyat 316 milyon dolara kadar çıkıyor. Ancak sipariş veren ilk müşteriler, A380’de ciddi indirimler aldı. Avrupa havacılık sektörünün en pahalı projesi olan A380 için bugüne kadar 18 milyar Euro harcandı. Yaşanan gecikmeler ve imalat sorunları nedeniyle faturanın 6 milyar Euro fazla çıkması, Airbus ve ana şirket EADS’de yönetim sorunlarına yol açtı. Airbus’ta geçen yıl üç ay arayla iki CEO istifa etti.

BUGÜNE KADAR 166 SİPARİŞ ALDI

Airbus şu ana kadar A380 için 15 havayolu ve finansal kiralama şirketinden 166 kesin uçak siparişi aldı. Bu şirket arasında Dubai merkezli Emirates Havayolları 43 adetle en fazla sipariş veren şirket oldu. Airbus’ın geç teslimatlar nedeniyle ödediği tazminatlar göze alındığında 325’inci uçaktan itibaren kara geçmesi bekleniyor.