Bakü-Ceyhan hattında 70 bin km yol, 400 saatlik çekim yaptılar
Güncelleme Tarihi:
Ezgi BAŞARAN
Oluşturulma Tarihi: Şubat 06, 2005 00:50
İki aşık, akşam saatlerinde Erzurum’un bir kahvesinde oturmuş türkü söylüyor: Bittiğinde bayram olur Bakü Ceyhan boru hattı / Çabuk gel Bakü-Ceyhan boru hattı. Bu ‘içli’ sahneyi Mehmet Binay ve ekibinin çektiği Bakü-Ceyhan Boru Hattı (BTC) belgeselinde izledim.
NTV’nin eski diplomasi ve enerji muhabiri Binay, 22 aydır dünyanın en büyük boru hattı projelerinden birinin öyküsünü belgeselleştirmek için çalışıyor. BP’nin sağladığı 600 bin dolarlık bütçeyle hazırlanan film yaz aylarında bitecek. Ekip bugüne kadar 300’ü aşkın uçak yolculuğu, 70 bin km’nin üstünde yol yaptı. Şu anda ellerinde 400 saatlik bir görsel arşiv var. Filmin Discovery Channel’da yayımlanması planlanıyor.
Mehmet Binay ne doğulu bir aileden geliyordu ne de doğuda eğitim görmüştü. Ama ne hikmetse Hazar bölgesini, özellikle de Azerbaycan’ı hep ikinci vatanı kabul etmişti. Mezuniyet tezi Hazar bölgesi üstüneydi. Hem tezi için hem de bu bölgeye karşı duyduğu önüne geçilmez meraktan sık sık Orta Asya’ya gitti. Yerel dilleri öğrenmeye çalıştı. Binay şu anda Gürcüceyi orta düzeyde, Azerice’yi ise su gibi konuşuyor.
Bir süre Almanya’da kaldıktan sonra Türkiye’ye döndüğünde NTV’nin kapısını çaldı. Nuri Çolakoğlu’na yapmak istediklerini anlattı. Haber programı Ateş Çemberi’ni hazırlamaya başladı. Ateş Çemberi, NTV’nin gözde programlarından biri oldu kısa zamanda. Binay, program için 20’ye yakın ülkeyi gezdi, enerji şirketlerinin en üst düzey yetkilileriyle yüzlerce röportaj, Bakü-Ceyhan Boru Hattı konulu pek çok özel program yaptı. Tam Hazar Bölgesi ve Ateş Çemberi anılarını kitaplaştırmak üzere kolları sıvamıştı ki BP’den Bakü-Ceyhan Boru Hattı’nın belgeselini çekmesi için teklifi geldi. Hálá niye Binay, diye sormuyorsunuzdur umarım. Bu kadar satırdır anlatıyoruz.
BP’NİN KURALLARINA GÖRE80 KM’Yİ GEÇMEK YASAK
2 Mart 2003. Mehmet Binay, boru hattının ilk çekimi için Azerbaycan’a gitti ve sol elinde yer belirleyen GPS (Global Positioning System) cihazı, sağ elinde de haritayla neredeyse Indiana Jones titizliğinde boru hattının geçeceği yerleri tespit etti. Bu tarih, belgeselin de başlama tarihiydi.
Binay, belgesel için kurduğu ekiple birlikte inşaat öncesinde, Hazar Denizi’nin ortasından Ceyhan’a kadar önce tüm boru hattı güzergahını görüntüledi. BP’nin işçilere ve mühendislere tahsis ettiği ciplere atlayıp, kimi zaman yerleşim yerine rastlamadan yüzlerce kilometre gittiler. 0 irtifadan 2800 metreye çıkıp, indiler. Otelin olmadığı yerde şantiyelerde ve işçilerin kaldığı kamplarda kaldılar. Bu arada BP’nin koyduğu sıkı kurallar altında çalıştılar. Mesela 80 kilometreden fazla hız yapmadılar, uzun yolda 1,5 saatte bir mola verdiler. Ani fren yaptıklarında bile kaydettiler.
Bu uzun seyahat süresince karşılaşacakları en önemli meseselerden biri de sağlık koşullarıydı şüphesiz. Aşılara ve önlemlere karşın Binay birçok kez yatağa düştü. En çok da mide ve bağırsak rahatsızlıklarından.
Aynı gün Erzurum’un soğuğunda ve Adana’nın kavurucu sıcağında çekim yapmanın zorluklarını yaşadılar. Bir de haşeratla mücadele bu serüvende geniş bir yer tuttu. Ekibin muhabiri Başak Oğuz’u Azerbaycan’da ensesinden bir örümcek ısırdı. Kamp doktorunun verdiği ilaçla hayatı kurtuldu. Neyse ki daha vahim bir olay yaşanmadı.
1500 NEHİR, 400 KÜSURKASABA DOLAŞTILAR
Binay ve ekibinin çektiği belgesel, boru hattının yapımını anlatan teknik bir film değil. Bakü’den Ceyhan’a boru hattıyla değişen bir bölgenin hikayesi. İnşaat 1500’ün üzerinde nehirden, dik yamaçlardan ve 400 küsur yerleşim yerinden geçiyor.
Gazeteci ekip için en ilginç öyküler ve görüntüler, öncelikle inşaatın zorlandığı yerlerden çıkıyor. İnşaat ekibindeki işçiler, mühendisler, Uzakdoğu’dan Güney Amerika’ya 70 milletten.
Hat inşaatında çalışan işçiler, sürekli dünyayı geziyor. Bu proje bitince başka bir inşaatta çalışmak üzere yola çıkacaklar. Hayat öyküleri ilginç, yaptıkları iş ilginç.
Hattın geçtiği köylerde yaşayanların hayatı ve hissettikleri de belgeselin diğer önemli bölümünü oluşturuyor. Ekip köylülerle yüzlerce röportaj yaptı. Dertlerini, isteklerini uzun uzun anlattılar.
Tabii bir de boru hattı projesinin sosyal yanını oluşturan ve hattın geçtiği bölgelerdeki yerleşim bölgelerine çeşitli destek projeleri yaratmaya dayalı Toplumsal Yatırım Projeleri kısmı var işin. Proje kapsamında Ardahan’dan Erzincan’a kadar yüzlerce köye su götürüldü, yolları düzeltildi, köprüler yapıldı. Köylü kadınlara hijyen eğitimi verildi. Binay ve ekibi hepsine tanıklık etti.
Mehmet Binay ne doğulu bir aileden geliyordu ne de doğuda eğitim görmüştü. Ama ne hikmetse Hazar bölgesini, özellikle de Azerbaycan’ı hep ikinci vatanı kabul etmişti. Mezuniyet tezi Hazar bölgesi üstüneydi. Hem tezi için hem de bu bölgeye karşı duyduğu önüne geçilmez meraktan sık sık Orta Asya’ya gitti. Yerel dilleri öğrenmeye çalıştı. Binay şu anda Gürcüceyi orta düzeyde, Azerice’yi ise su gibi konuşuyor.
Bir süre Almanya’da kaldıktan sonra Türkiye’ye döndüğünde NTV’nin kapısını çaldı. Nuri Çolakoğlu’na yapmak istediklerini anlattı. Haber programı Ateş Çemberi’ni hazırlamaya başladı. Ateş Çemberi, NTV’nin gözde programlarından biri oldu kısa zamanda. Binay, program için 20’ye yakın ülkeyi gezdi, enerji şirketlerinin en üst düzey yetkilileriyle yüzlerce röportaj, Bakü-Ceyhan Boru Hattı konulu pek çok özel program yaptı. Tam Hazar Bölgesi ve Ateş Çemberi anılarını kitaplaştırmak üzere kolları sıvamıştı ki BP’den Bakü-Ceyhan Boru Hattı’nın belgeselini çekmesi için teklifi geldi. Hálá niye Binay, diye sormuyorsunuzdur umarım. Bu kadar satırdır anlatıyoruz.
BP’NİN KURALLARINA GÖRE80 KM’Yİ GEÇMEK YASAK
2 Mart 2003. Mehmet Binay, boru hattının ilk çekimi için Azerbaycan’a gitti ve sol elinde yer belirleyen GPS (Global Positioning System) cihazı, sağ elinde de haritayla neredeyse Indiana Jones titizliğinde boru hattının geçeceği yerleri tespit etti. Bu tarih, belgeselin de başlama tarihiydi.
Binay, belgesel için kurduğu ekiple birlikte inşaat öncesinde, Hazar Denizi’nin ortasından Ceyhan’a kadar önce tüm boru hattı güzergahını görüntüledi. BP’nin işçilere ve mühendislere tahsis ettiği ciplere atlayıp, kimi zaman yerleşim yerine rastlamadan yüzlerce kilometre gittiler. 0 irtifadan 2800 metreye çıkıp, indiler. Otelin olmadığı yerde şantiyelerde ve işçilerin kaldığı kamplarda kaldılar. Bu arada BP’nin koyduğu sıkı kurallar altında çalıştılar. Mesela 80 kilometreden fazla hız yapmadılar, uzun yolda 1,5 saatte bir mola verdiler. Ani fren yaptıklarında bile kaydettiler.
Bu uzun seyahat süresince karşılaşacakları en önemli meseselerden biri de sağlık koşullarıydı şüphesiz. Aşılara ve önlemlere karşın Binay birçok kez yatağa düştü. En çok da mide ve bağırsak rahatsızlıklarından.
Aynı gün Erzurum’un soğuğunda ve Adana’nın kavurucu sıcağında çekim yapmanın zorluklarını yaşadılar. Bir de haşeratla mücadele bu serüvende geniş bir yer tuttu. Ekibin muhabiri Başak Oğuz’u Azerbaycan’da ensesinden bir örümcek ısırdı. Kamp doktorunun verdiği ilaçla hayatı kurtuldu. Neyse ki daha vahim bir olay yaşanmadı.
1500 NEHİR, 400 KÜSURKASABA DOLAŞTILAR
Binay ve ekibinin çektiği belgesel, boru hattının yapımını anlatan teknik bir film değil. Bakü’den Ceyhan’a boru hattıyla değişen bir bölgenin hikayesi. İnşaat 1500’ün üzerinde nehirden, dik yamaçlardan ve 400 küsur yerleşim yerinden geçiyor.
Gazeteci ekip için en ilginç öyküler ve görüntüler, öncelikle inşaatın zorlandığı yerlerden çıkıyor. İnşaat ekibindeki işçiler, mühendisler, Uzakdoğu’dan Güney Amerika’ya 70 milletten.
Hat inşaatında çalışan işçiler, sürekli dünyayı geziyor. Bu proje bitince başka bir inşaatta çalışmak üzere yola çıkacaklar. Hayat öyküleri ilginç, yaptıkları iş ilginç.
Hattın geçtiği köylerde yaşayanların hayatı ve hissettikleri de belgeselin diğer önemli bölümünü oluşturuyor. Ekip köylülerle yüzlerce röportaj yaptı. Dertlerini, isteklerini uzun uzun anlattılar.
Tabii bir de boru hattı projesinin sosyal yanını oluşturan ve hattın geçtiği bölgelerdeki yerleşim bölgelerine çeşitli destek projeleri yaratmaya dayalı Toplumsal Yatırım Projeleri kısmı var işin. Proje kapsamında Ardahan’dan Erzincan’a kadar yüzlerce köye su götürüldü, yolları düzeltildi, köprüler yapıldı. Köylü kadınlara hijyen eğitimi verildi. Binay ve ekibi hepsine tanıklık etti.