Cahit AKYOL
Oluşturulma Tarihi: Aralık 12, 2009 00:00
Anavatanı Uzakdoğu olsa da, baharat mutfaklarımızın baş tacı. Her sofrada en azından tuz, pul ve karabiber var. Mutfak meraklılarının dolaplarında ise kimyon, tarçın, kekik, nane, köri eksik olmaz. Şimdi yeni tatlar keşfetmek isteyenler safran, mercanköşk, zencefil gibi Osmanlı mutfağının vazgeçilmez baharatlarına yöneliyor. Baharat tüketiminde toptan bir artış var. Bunun bir nedeni de artık çok daha kolay ulaşılabilir hale gelmiş olması. Eskiden sadece aktarlarda bulunan çeşitleri bile poşete girdi, market raflarına çıktı. AB standartlarında üretime yönelen üreticiler son 3-5 yılda 350 milyon TL’lik Türkiye baharat pazarının 160 milyon TL’lik bölümünü ambalajlayıp satmayı başardı.
Baharat pazarının yıllık tüketimi, geçtiğimiz yıl 20 bin tonu buldu, pazar yüzde 40 büyüdü, 350 milyon liraya ulaştı. Geleneksel olarak aktarlarda, çuvallar içinde açık olarak satılan ürünler, yerini steril paketlerde satılan ambalajlılara bırakmaya başladı. Ambalajlı baharatların satışı hızla yükseldi.
Kutulu baharat pazarı bu yıl 160 milyon liralık seviyeye çıktı. Pazardaki bu rüzgârı gören Avusturyalı dünyaca ünlü baharat firması Kotanyi de Türkiye pazarına girdi.
Ülkemizde en fazla tüketilen baharat yemeklere acı bir aroma kazandırmak için kullanılan kırmızı pul biber. Pul biber tükemini, Akdeniz ve Ege mutfağında çok sık kullanılan karabiber takip ediyor. Sıralamanın diğer baharatları ise sırasıyla toz kırmızıbiber, kekik ve nane, kimyon, tarçın, susam, çörek otu. Marmara ve Ege bölgelerinde dolmalık fıstık çok popüler. Karadeniz bölgesinde karabiber pek satılmıyor.
YENİ GÖZDE KARIŞIMLAR
Pul- toz kırmızı biber, karabiber, kekik, nane ve kimyonun baharat pazarından aldığı pay yüzde 50’lere yakın. Bu arada baharat karışımları sofraların yeni gözdesi. Özel baharatlar mercanköşk, hardal tohumu, kişniş, biberiye ve zencefilin belirli oranlarda karıştırılmasıyla hazırlanıyorlar. Bu karışımların payı yüzde 15’e ulaştı. Bir de tuz karışımları var. Yemeklerinizde tuz yerine bunlardan kullandığnızda, tercihinize göre soğan, sarımsak, sebze aroması da katabiliyorsunuz.
Baharat tüketiminde yıllık kişi başı harcama, ortalama 1.5 lira civarında. Türkiye’de baharat üreticisi veya ithalatçısı firma sayısı 100’e yaklaşıyor. Pazarın en büyüğü ise yüzde 50 ile Bağdat Baharat, ikinci sırada Arifoğlu var. Diğer büyük bazı firmalar ise Damak, Çınar, Yemen, Deva, Aksu, Green Life.
AMBALAJLAR GÜVEN VERİYOR
Artık modern tesislerde, steril ortamlarda, mikrobiyolojik ve fiziksel işlemlerden geçirilerek üretilen baharatlar, hava ve ışık geçirmeyen ambalajlar sayesinde açıldığı güne kadar tazeliğini koruyor. AB, TSE, ISO ve Kritik Kontrol Noktaları ve Tehlike Analizleri Sistemi Belgeleri (HACCP) standartlarına uygun ürünlerin, aflatoksin içermediği ileri sürülüyor.
SOFRALARIN YENİ TADI AVUSTURYALI
Türkiye baharat pazarının yeni ithal tadı ise Avusturyalı baharat markası Kotànyi. Eylül itibariyle Migros, Tansaş, Macrocenter, Metro C&C, Real, Carrefour, Dia ve Groseri mağazalar gibi bin 600 zincirdeki raflarda satılmaya başlandı. Tane karabiber, tuzlu chili kırmızıbiber, sofrada öğütme deniz tuzu, renkli biber karışımı, İtalyan otları ve sarımsaklı tuzlu çeşni gibi çeşitleri var. Ürünlerin hepsi değirmen kapaklı ambalajlarda satılıyor. Yeni yılda 8 ürün daha getirecekler.