Astım cinsiyet yaş dinlemiyor

Astım bir çocuk hastalığı deÄŸil. Astımlılar, sandığınız gibi hırıltıyla öksürmüyorlar da. YetiÅŸkin kadınlar arasında astıma yakalananların sayısı çok büyük bir hızla artıyor. Stres, açık havada gezmek, hamam böcekleri, hatta kuru meyve bile astımı tetikleyebilir.Genç kadın, 1995 yılının sonbaharında, çevresindeki pek çok kiÅŸi gibi soÄŸuk algınlığına yakalanmış, bir süre de yatakta tedavi görmüştü. Ä°yileÅŸtiÄŸine inanıp, günlük normal yaÅŸantısına devam ederken geçmek bilmeyen öksürük nöbetleri hayatı ona zehir etmeye baÅŸladı. Genç kadın, önce bronÅŸite yakalandığını düşündü. Ama bu bronÅŸit geçmek bilmiyordu. Ãœstelik gündüzleri ve geceleri öksürmekten uyuyamıyordu. Eczanede satılan öksürük ilaçlarının hepsini denemiÅŸti, fakat öksürük nöbetleri geçmek şöyle dursun giderek ÅŸiddetini artırıyordu. Sonunda bir doktora görünmesi gerektiÄŸine karar verdi. Genç kadını muayene eden doktor ona ‘Hastalığınız bronÅŸit deÄŸil, astım’ açıklamasını yaptı. O güne kadar astımın bir çocuk hastalığı olduÄŸunu düşünen genç kadın ÅŸaşırıp kalmıştı. Ayrıca astımlı hastaların hırıltı çıkararak öksürdüklerini sanıyordu. Oysa astımın en yaygın klasik belirtilerinden biri gece geçmek bilmeyen öksürük nöbetleriydi. KENTLERDE ASTIM YAYILIYOR Astımı bir çocuk hastalığı saymak çok yanlış. Her yaÅŸta insan bu hastalığa yakalanabilir. Son yıllarda da astım, kadınları pençesi altına aldı. 45-55 yaÅŸ gruplarındaki kadınlarda da astım krizleri görülmekte. DoÄŸrusunu söylemek gerekirse, astım artık kadın hastalıkları kategorisinde yer almalı. YetiÅŸkin kadınlar arasında astıma yakalananların sayısı çok büyük bir hızla artıyor. Astımdan kaynaklanan ölüm vak’alarının büyük bir çoÄŸunluÄŸunu da kadın ölümleri oluÅŸturuyor.Astım hastalarının sayısındaki bu ürkütücü artışa sadece bir neden aramak yanlış. Öncelikle evlerde ortaya çıkan hamam böceklerine dikkat edilmeli. Kentlerde astımın yayılmasında hamam böceklerinin rolü büyük. KuÅŸkusuz ozon tabakasındaki bozulma, hava kirliliÄŸi de önemli etkenler arasında. Tüberkuloz gibi akciÄŸer hastalıklarına karşı yürütülen mücadelenin baÅŸarılı sonuçlar vermesi de astım açısından bir ÅŸanssızlık. Vücudun bağışıklık sisteminde akciÄŸer hastalıklarına karşı bir savunma sistemi kurulmadığı için astımın yaygınlaÅŸtığı düşünülebilir.1. BÖLÃœMBugün dünyanın dört bir yanında astım klinikleri açılıyor, üstelik her gün büyük küçük hastalarla dolup taşıyorlar. ABD’de California Ãœniversitesi Tıp Merkezi’ne baÄŸlı Astım KliniÄŸi’nin baÅŸkanı, Dr. Homer Boushey, tüm dünyayı, özellikle de kadınları, astımın yarattığı tehlikelere karşı uyarıyor.Yazan: Dr. Homer Boushey California Ãœniversitesi Astım KliniÄŸi BaÅŸkanı)Derleyen: Azize Bergin ‘Astımsevenler’den uzak durunAstım ile alerjiler, yapışık kardeÅŸler gibi birbirlerine baÄŸlıdırlar. Astımın tetikçileri olarak tanımlanan alerji türlerinin başında hamam böcekleri, polenler, toz zerrecikleri, küfler ve ev hayvanları (özellikle kediler) geliyor. Astım krizlerinden kurtulmak için öncelikle bir alerji uzmanına baÅŸvurup testlerden geçerek özellikle alerjik olduÄŸunuz nesneyi saptamalısınız. EÄŸer astım tetikçilerinden uzak kalmayı baÅŸaramıyorsanız, alerji iÄŸnelerini deneyin. Alerjilerinizin türlerini öğrendikten sonra bunlardan uzak durmak sanıldığı kadar zor olmayabilir. EÄŸer polenlere alerjiniz varsa, mutlaka çok sık aralarla air-condition kullanmalısınız. Rüzgarlı günlerde mümkünse evinizden çıkmamalısınız. Polen ve toz yaÄŸmurları, rüzgarla gelir. EÄŸer ev hayvanlarına alerjiniz varsa, evinizde hayvan beslememek en kestirme yol olacaktır. Ama her ÅŸeye raÄŸmen evinizde bir hayvan bulundurmayı göze alıyorsanız, onu yatak odanızdan uzak tutun. Ev hayvanınızı haftada bir kez yıkayın, ya da en doÄŸrusu birisine yıkatın. Evinizi sık sık elektrikli süpürgeyle temizleyin. Bu iÅŸi yaparken yüzünüze bir maske takın. EÄŸer tozlara alerjiniz varsa, yatağınızı plastik, toz geçirmeyen bir kılıf içinde muhafaza edin. Yatak örtülerini, çarÅŸafları, battaniyeleri haftada bir kez sıcak suyla yıkayın. Evinizde nem oranını azaltmaya çalışın. Özellikle yatak odanızda halı bulundurmayın. KumaÅŸla kaplı mobilya sayısının çok az olmasına dikkat edin. Kilimleriniz varsa, sıcak yaz günlerinde bunları güneÅŸ altında uzun bir süre tutun. DoÄŸrudan gelen güneÅŸ ışınları tozları yokedebilir. Doktorlar, genellikle polyester yastıkların pamuklulara tercih edilmelerini öneriyorlar. EÄŸer hamam böceklerine alerjiniz varsa, bu böceklerin geliÅŸ gidiÅŸ yollarını kapatmayı deneyin. Hamam böceklerinden kurtulmanız için önerilen ilaçlama sistemlerini de doktorunuza danışmadan uygulamayın. EÄŸer iÅŸ yerinizde size alerji yapan bir madde varsa, sık sık tekrarlanan öksürük nöbetleri ve nefes almakta zorlanmak, astımın habercisidir. Sigara dumanına alerjiniz varsa, sigara içenlerden lütfen uzak durun. BaÅŸka ısıtıcıların çıkardıkları duman da alerjinizi tetikleyebilir. Ozon ve polen alerjilerinden etkilenmemek için açık havada geçireceÄŸiniz zamanı en aza indirgeyin. de çok yaygın bir astım tetikçisidir. Düzenli olarak gevÅŸeme egzersizleri, karından nefes alma ve meditasyon, stresinizin azalmasını saÄŸlayabilir. EÄŸer stresiniz sizi aÅŸan boyutlardaysa dışardan yardım almalısınız. Bir psikolog ya da bir psikiyatrist, stresinizi azaltmanın yollarını size gösterebilir.SoÄŸuk ve rüzgarlı hava, astımı tetikler. Böyle zamanlarda sokaÄŸa çıkarsanız, yüzünüzü bir eÅŸarpla kapatın. Astımlı hastaların her sonbaharda grup aşısı yaptırmalarında büyük yarar var.Aspirin ve diÄŸer bazı ilaçlar, astım hastaları için zararlı olabilir. Ä°laç kullanmadan önce doktora danışmak yararlı olur. bulunan sülfitli maddeler, bazı ÅŸarap türleri, kurutulmuÅŸ meyveler ve kimyasal iÅŸlemden geçirilmiÅŸ yiyecekler astım krizlerine neden olabilir. Astım kronik bir hastalıktırAstım, akciÄŸerlere temiz hava taşıyıp, kirlenen havayı geri alan hava tüplerinin iltihaplanmasıyla ortaya çıkan kronik bir hastalıktır. Tüplerde iltihaplanma, soluk alıp- vermeyi zorlaÅŸtırır. Tüpler daraldıkça, daha fazla sümüksü madde üretir. Bu da tüplerdeki hava akımını zorlaÅŸtırır. Soluk alma zorlaÅŸtıkça hastada endiÅŸe baÅŸlar ve bu duygu, zamanla paniÄŸe dönüşür. Astım krizleri, baÅŸlangıçta haftada iki kez görülür. Bu krizler kısa sürelidir ve kiÅŸinin normal faaliyetlerini etkilemez. Krizlerin hafif ama ısrarcı olanlarında krizler daha sık aralarla yaÅŸanır. Hastalık ilerledikçe krizler her gün tekrarlanmaya baÅŸlar, hasta, geceleri de uyumakta zorluk çeker. Astım hastaları için nefes almak her zaman problem yaratır. Hele hastalık iyice ÅŸiddetini artırmışsa sık tekrarlanan krizler, günlük faaaliyeti etkiler.YARIN: ASTIMLA SAVAÅžÂ