AÅŸkın ÅŸifresi çözüldü

Amerika'da son günlerde bir tartışma iyice alevlendi, konusu ise yine ‘‘aÅŸk’’, daha doÄŸrusu ‘‘aÅŸkınkimyası’’... Tartışmayı yaratan da yeni gösterime giren ‘‘Dopamine’’ (Dopamin) adlı film. Türkiye'nin en çok okunan haftalık haber ve aktüalite dergisi Tempo, son sayısında filmi ve yarattığı yankıları ele aldı.AÅŸkın kimyası daha önce de tartışıldı, kitaplara ve bilimsel araÅŸtırmalara konu oldu. Sonuçta da aÅŸkın kalple deÄŸil, beyinle iliÅŸkisinin olduÄŸu bulundu. Aşık olduÄŸumuz kiÅŸiyi görünce kalp atışlarımızın artması ise tamamen beynimizin verdiÄŸi bir emir ve yarattığı kimyasal reaksiyon sonucu ortaya çıkıyor. Bu kimyasal reaksiyonda baÅŸrolü ise beynimizdeki ‘‘dopamine’’ adlı madde oynuyor.Küçük bütçeli bir yapım olan ‘‘Dopamine’’in filminin yönetmenliÄŸini Marc Decena yapmış. Film, yönetmenin ilk deneyimi. Buna karşın Sundance Film Festivali'nde ‘‘Alfred P. Sloan Vakfı Ödülü’’nü kazandı. Konusu ise oldukça ilginç: AÅŸkın ne olduÄŸunu ve aslında nasıl olması gerektiÄŸini sorgulayan iki insanın hayatlarını anlatıyor. ‘‘AÅŸkın kendine özgü bir beyni vardır’’ diyen yönetmen Marc Decena soruyor: ‘‘AÅŸk bir kimya mıdır, yoksa kimyasal bir madde midir?..’’Psikiyatr Dr. Serdar SerdaroÄŸlu, beynimizin psikolojiyle, dışsal ve içsel çevre arasındaki dengeyle çalıştığını belirterek ‘‘Her psiÅŸik olay, beyinde nörokimyasal bir deÄŸiÅŸim baÅŸlatıyor. Bazısının geri dönüşü oluyor, bazısının olmuyor. Psikoloji-biyoloji ayrımı artık pek yok. Psikolojik bir olay biyolojik sonuç verirken biyolojik olay psikolojik sonuç verebiliyor’’ dedi.Beynin nörokimyasında, dopamin, noradrenalin, seratonin, GABA, glutamat gibi çeÅŸitli ileti maddeleri olduÄŸunu belirten SerdaroÄŸlu, ‘‘AÅŸk da bir nörokimyasal olay’’ dedi. Dopamin üzerindeki araÅŸtırmaların son 40 yıldır yapıldığını belirten SerdaroÄŸlu, ÅŸunları söyledi:‘‘Dopamin, beyinde hipotalamus denen ve orta beyin bölgelerinde daha çok bulunuyor. Hipotalamustaki dopamin, hipofizdeki prolaktin denen maddenin salınımını kontrol altında tutuyor. Yani hipotalamustaki dopamin, hipofizi etkiliyor. Hipofizden baÅŸlayıp böbrek üstü bezine kadar olan eksen, bizim, heyecan, coÅŸkularımız, ateÅŸ basması, sıkıntılarımız, strese karşı vücudun cevabında rol oynayan bölge. Bu bölge, hipotalamustaki dopamin hücreleriyle etkileniyor. Onun için dopamin, temel olarak heyecansal faktörlerimizde rol oynayan ana sistemi etkileyen maddelerden biri.’’Â