Mesude ERŞAN
Oluşturulma Tarihi: Nisan 19, 2008 00:00
Aşırı terleme kişisel sorun olmanın ötesinde. Sadece bundan mustarip olanları değil, çevresindekileri de rahatsız ediyor. Yaşamın tüm alanlarında kişiyi zor durumda bırakıyor. Koltukaltı, ayak, el ve yüz terlemeleriyle baş etmede kullanılabilecek birçok yöntem bulunsa da, cerrahi müdahale dışındakilerin etkileri geçici.
Cerrahi, özellikle yüksek ve kalıcı etkisiyle en yüz güldürücü sonuçlar sunan seçeneklerden. Yapılan, terlemeyi kontrol eden sempatik sinirlerin iptal edilmesi. Sempatik sinirlere takılan titanyum klipsler ömür boyu orada kalabiliyor.
Koltukaltındaki sempatik sinirlerin iptal edilmesine dayanan cerrahi yöntemlere ETS (Endoskopik Torakal Sempatektomi) deniyor. Sempatik sinirler kesilerek, yakılarak ya da titanyum klipslerle eziliyor. Titanyum klipslerle yapılan ETS’nin en önemli avantajı, geri dönüşünün olması. Herhangi bir sorunla karşılaşılması halinde, klipslerin çıkarılması mümkün.
Göztepe Şafak Hastanesi Göğüs Cerrahi Uzmanı Dr. Ali Bayram Özuslu, bölgesel aşırı terleme tedavisinde klipsli ETS yöntemini 5 yıldır uyguladığını belirterek, "Takiplerimize göre terlemenin tekrar başlaması oranı yüzde 1-2’yi geçmiyor" diyor.
ENDOSKOPİKYÖNTEMLE YAPILIYOR
Klipsli ETS ameliyatı, koltukaltından 1 santimetrelik iki küçük delikten girilerek endoskopik yöntemle yapılıyor. Aşırı terleyen bölgeyi ilgilendiren sempatik sinir bulunup, 5-6 milimetrelik titanyum klipsle sıkıştırılıyor. Böylece terlemenin önüne geçiliyor. Operasyon her iki koltukaltı için toplam 30 dakika sürüyor. Ameliyat sonrası hastanede 8-10 saat kalmak yetiyor. 2 gün sonra da işe başlanabiliyor.
Dr. Özuslu, "Klipsli ETS’yle aşırı el terlemesinde yüzde 100’e yakın başarı sağlanıyor. Koltukaltı, ayak ve yüz terlemesi ve yüz kızarmasında ise hastaların yüzde 95’inden fazlasında kalıcı etki görülüyor. Üstelik klips ömür boyu kalabiliyor. Herhangi bir sorun saptanması halinde çıkarılabiliyor" diyor.
Aslında ter vücudun kliması. Isınan vücut terleyerek soğuyor. Yapılan cerrahi, vücudun tüm terleme fonksiyonlarını bozmuyor. Sadece terleyen bölgedeki sempatik sinirlere müdahale ediliyor.
Terleme miktarına göre yöntem değişiyor
á Tedavide ilk seçenek olan terlemeyi önleyici merhemler ve spreyler hafif ve orta şiddetli sorunu olan hastalarda kullanılabilir.
á Orta şiddetli el ve ayak terlemesinde kullanılan iyontoforez tedavisinde, her bölgeye 20-30 dakika düşük amperli elektrik akımı veriliyor. Tedaviyi 2-3 gün aralıklarla sürekli uygulamak gerekiyor.
á Botoks tedavisinin etkisi el ve ayaklarda 3-4 ay, koltukaltında 5-6 ay kadar devam ediyor ve etkisi geçince tedavinin yeniden tekrarı gerekiyor.
á Hafif koltukaltı terlemesinde, terlemeyi önleyen krem ve deodorantlar, orta derece terlemelerde botoks tedavisi uygulanabilir. Şiddetli terlemelerde ve diğer yöntemler yetersiz kalırsa cerrahi yöntemler tercih edilebilir.
İki cerrahi çözüm daha
TER BEZİ EMİLİYOR: Koltuk altındaki ter bezinin alınması seyrek de olsa uygulanan radikal yöntemlerden biri. İşlem lokal anestezi altında, bir saat sürüyor. Özel tasarlanmış liposuction aletleri kullanılıyor. 3 milimetrelik bir kesiden girilerek, ter bezlerinin büyük kısmı aletle emiliyor. Kuruluk sorununa neden olmamak için bir miktar bırakılıyor. Bu da kalıcı bir işlem. Tekrarı gerekmiyor.
İLETKEN LİFLER KESİLİYOR: Bir başka cerrahi yöntem de sempatik sinir uyarımını ileten liflerin kesilmesi. Böylece bölgede terlemenin engellenmesi. Koltukaltı, el içi ve ayak tabanı terlemelerinde diğer tedavi seçeneklerinden cevap alamayan hastalara uygulanabilir.
Ergenlikle başlıyor
Aşırı terleme sorunu genellikle ergenlikle birlikte başlıyor. Tek tük de çocuklarda görülüyor. Cerrahi yöntem 13-14 yaşından itibaren uygulanabiliyor. Terlemenin derecesini ölçen çeşitli testler var. Ancak asıl kriter, aşırı terlemenin günlük yaşamı ne kadar bozduğu.
Terleten sorunlar!
Hormon veya metabolizma bozuklukları, bazı enfeksiyonlar, hastalıklar ve psikiyatrik bozukluklar, bazı ilaçların yan etkileri veya obezite de aşırı terleme yapabilir. Terlemede artış, belli bir bölgeden çok vücudun genelinde görülür. Bu durumda, altta yatan sorunun tedavisi gereklidir. Tedavi seçeneklerine başvurmadan önce, sorunun nedeninin araştırılması ve tedavinin buna göre düzenlenmesi gerekir.
Refleks terlemede klips çıkarılıyor
Klipsli ETS cerrahisinin ciddi komplikasyon riski yok. Ancak el ve koltukaltı terlemelerine yönelik sempatik sinirlere müdahalede yüzde 1-2 sıklıkta "refleks terleme"ye yol açabiliyor. Bu oran yüz terlemesi ve kızarmasına yönelik yapılan ameliyatta yüzde 10’a çıkıyor. Refleks terleme, ameliyattan sonra vücudun başka bir bölgesinde terlemenin artması. Ancak klipsin çıkarılması, refleks terlemeyi durduruyor ama maalesef asıl sorun geri geliyor.
Herkes terler ama
Spor yaparken, bedensel olarak çalışırken, ortamın nemi ve sıcaklığı fazla olduğunda, acı ve baharatlı gıdalar yenildiğinde, kahve, çay ve sıcak içecekler içildiğinde, strese girildiğinde ve heyecanlanıldığıda terlemenin artması normal. Ancak ellerden ve yüzden damlayan, ceketlerden ve ayakkabılardan taşan bir terlemeyi normal kabul etmek zor. Kişilerin bedenen çalışmadığı, spor yapmadığı, ortam sıcaklığının normal olduğu, acı yenmediği, heyecanlanacak herhangi bir durum olmadığı halde terleme varsa veya basitçe diğer kişilerin terlemediği durumlarda kişiyi rahatsız eden bir terleme görülüyorsa hiperhidrozis denilen aşırı terleme hastalığı akla geliyor.