Artık kumaşlar çok akıllı

Örneğin ısıya duyarlı, sıcaklık arttıkça kendiliğinden çeken kumaşlar bile yapılmış durumda. Belki ileriki yıllarda kumaşlar bir tür bilgisayara dönüşecek ve iletişimle ilgili bütün ihtiyaçlarımızı üzerimizdeki kıyafetlerle çözeceğiz. Bu bir hayal gibi gözükse de, kumaş üzerinde buna benzer denemeler yapılıyor. Ama geleceği beklemeye de gerek yok. Kumaş endüstrisi teknolojinin nimetlerinden gittikçe daha fazla yararlanmaya başladı. Türkiye’de ‘teknik kumaş’ ya da ‘akıllı kumaş’ adıyla anılan bu teknoloji harikası kumaşların ilginç özellikleri var. Boncuklanmayan, buruşmayan, leke tutmayan, sineksavan, mikrokapsüllerinden kokular salanları var.

Kumaş teknolojisi son yıllarda büyük bir hızla ilerliyor. Sağlık ve hijyen endişesi, bu teknolojik araştırmaların en önemli nedeni. Birçok büyük firma, kumaşları için ‘oeko-tex’ belgesi alıyor. Tekstil ürünlerinin üretimlerinde kullanılan her çeşit madde (iplik, iplik boyası, boya maddeleri vb.) insan sağlığına verebileceği zararlar açısından kontrol ediliyor, zarar verici değilse okeo-tex belgesi alınıyor. Örneğin 9 ülkede GAP, Marks&Spencer, Laura Ashley, Zara gibi 70’e yakın önemli marka ile çalışan Saydam Tekstil’in ürettiği tüm kumaşlar oeko-tex belgesine sahip. Şirket yetkilileri doğrudan deriye temas eden ürünlerin yapımında (gömlek, pantolon, elbise, vs.) kullanılan kumaşları her sene yenilenen oeko-tex belgesiyle onaylattıklarını belirtiyor.

Cilde temas eden ve bilişiminde kimyasallar içeren AZO (Aromatik Madde Sınıfı) boyar maddeler, cilt kanserine neden olabiliyor. İç çamaşırı üreticisi Yeni İnci bu yüzden ürettiği ürünleri ipliğinden boya maddesine kadar AZO testinden geçiriyor.

AKILLI KAYAK KIYAFETLERİ

Kayak yaparken üzerinizdeki kalın kayak montları hareketlerinizi kısıtlıyor olabilir. Hatta o kadar teçhizatlı olmanıza rağmen hálá üşüyor olabilirsiniz. Artık bu sıkıntıları en aza indiren, kayak sırasında insanın performansını artıran akıllı kayak kıyafetleri üretildi.

Önceleri sadece profesyonel yarışçıların performansları düşünülerek tasarlanan Spyder marka kayak kıyafetleri koleksiyonunu genişletti. Spyder’ın en büyük özelliği vücut ile giysi arasında oluşan mikroklima sıcaklığını dengeleyen çok ince bir kumaş olması. Kumaş aynı zamanda su geçirmiyor ve nefes alma özelliğine sahip. Yumuşak ve ince olması nedeniyle esnek, birçok kez yıkansa bile özelliğini belli ölçüde koruyor, su ve yağ lekeleri de oluşmuyor. Mahareti burada da bitmiyor: Yapısındaki gümüş lifler sayesinde bakteri ve mantarların neden olduğu kokuları da engelliyor. Sıcaklık düşse bile vücudun ısısını koruyor. Spyder marka kumaştan hazırlanmış mont, pantolon, şapka, bere ve eldivenler çeşitli noktalarda satılıyor.

MOTOSİKLETÇİLERE ÖZEL KUMAŞ

Motosiklet kullanıcılarının kaportası vücutlarıdır. Ama bazı motosiklet kıyafetleri sürücülerin hareket kabiliyetini kısıtlıyor ve korumuyor. Kumaş üreticileri bu konuda da çalıştı. Kavler adı verilen bir kumaşla Draggin Jean markasıyla üretilen giysiler ilk defa 1998’de Avustralya’da satışa sunuldu. Türkiye’de geçtiğimiz ekim ayında satışa çıkan ürünler, cildi rahatsız etmeyen, yumuşak, sıcağa ve soğuğa dayanıklı bir malzeme.

Birebir çelikten beş kat daha sağlam, darbeleri emme özelliğine sahip Kavler kumaş, düşme sırasında insan vücudunun en çok darbeye maruz kaldığı ya da sürtündüğü noktalarda kullanılıyor, böylece yaralanmaların da önüne geçilmeye çalışılıyor. Şu anda piyasada bu kumaşla yapılmış mont, pantolon, hatta kravatla bile kullanabilecek ceketten oluşan bir ürün yelpazesi var. Kavler kumaş, uzay ekipmanları, uçak, gemi, tank, köprü yapımında da kullanılıyor. Pamuklu ve diğer iplik türlerinden üretilen kumaşların içinde başarıyla kullanılabildiği gibi nefes alma özelliğine de sahip.

ÇABUK KURUYAN KUMAŞ

Yeşim Tekstil’in ürettiği kumaş ise ütü sorununu ortadan kaldırıyor. Yıkandıktan sonra bile ütü istemeyen bu kumaş aynı zamanda leke tutmuyor, çabuk kuruyor. Kumaş son yıllarda gelişen ‘nanoteknoloji’nin nimetlerinden faydalanarak hazırlanmış.

MİKROKAPSÜLLERDEN PARFÜM FIŞKIRIYOR

Parfümlü kumaş önce iç çamaşırları için düşünüldü. Şimdi artık takım elbiseler bile kokulu kumaşlarla yapılıyor. Karsu Tekstil’in geçen sene üretmeye başladığı kokulu, sineksavar ve boncuklanmayan kumaşı bunlardan biri. Bu kumaşlar gözle görünmeyen, dokunulduğu zaman hissedilmeyen mikrokapsüller içeriyor. Bu mikrokapsüller dokunma, sıkışıp kırılma veya silkelenme gibi dış etkilerle kırıldığında içindeki materyali açığa çıkarıyor. Ama mikrokapsüllerdeki bu parfüm güçlü ve rahatsız edici değil, sadece bir tazelik hissi veriyor. Yıkamaya da dayanıklı bu kumaşların alerjik etkisi yok.