Anneciğim Türkler geliyor tişörtleri

İçinde korkuyu barındırıyor. İtalya’da çocuklar yemeklerini yemediklerinde anneleri onları bu cümleyle kendine getiriyor. Ye yemeğini yoksa seni Türklere veririm demek istiyor. Bir İtalyan takımı bir Türk takımı ile maç yapacağı zaman spor basını klasik olarak bunu manşet yapıyor. Neredeyse Osmanlı’dan beri durum böyle... Karikatürist ve grafik tasarımcı Birol Bayram bu gidişe dur demek için Türk korkusunu marka yaptı. Mamma li Turchi marka tişörtler bir ironi yaratarak bu önyargıya bir son verecek.

Karikatürist ve grafik tasarımcı Birol Bayram, tişörtleri son yılların en iyi iletişim aracı olarak gören biri. Özellikle gençlerin giydiği tişörtler sayesinde tavırlarını çok net ortaya koyduğunu söylüyor: "Eğer biri Che tişörtü giyiyorsa ben sol görüşe yakınım demek istiyor. Yeni bir kız arkadaş ayarlamak istiyorsa ona göre bir tişört giyiyor. Zengin bir koca aradığını bile giydiği tişörtün üzerine yazanlar var."

Birol Bayram, bir tişört markası yaratmayı ve konsepti Türklerle ilgili bir fikir üzerine kurgulamayı yaklaşık bir yıl önce kafasına koymuş. Ve kısa bir araştırmadan sonra aklına Mamma Li Turchi deyimi gelmiş. Anneciğim Türkler geliyor, anlamında kullanılan bu deyim İtalyanlar için bir korku ifadesi. Çok korktukları zaman hemen bu cümleyi kuruyorlar. Korktukları şeyin konusu ne olursa olsun, bu böyleÖ Fare de görseler Mamma Li Turchi, köpek de kovalasa Mamma Li Turchi.

Birol Bayram ön yargıya çok içerlediğini anlatıyor: "Dünyanın hiç bir ülkesine karşı böyle bir önyargı yok. Biz korktuğumuz zaman Barbar Portekizliler ya da Öcü İrlandalılar, diyebiliyor muyuz? Irkçılık felsefe olarak önyargıdan başka bir şey değil bence. Bu anlamda hiçbir millet Türkler için barbar, cani gibi şeyler diyemez. Türklerin korkutucu olduğu önyargısına bu tişörtlerle son vermek istiyorum."

Birol Bayram’ın markası tamamen bir ironi üzerine kurulu ama hedefleri çok gerçekçi. Bayram yavaş yavaş büyüyecek bir moda markası yaratmayı hedefliyor. Cümlenin İtalyanca olmasının da bu anlamda avantaj olacağını düşünüyor. Çünkü malum moda dünyasında çarkı İtalyanlar çeviriyor.

KOLEKSİYON 70 PARÇA

Mamma Li Turchi markasının ilk koleksiyonu 70 parça. 70’inin üzerinde de Mamma Li Turchi yazıyor. Bazı tasarımlar modern, bazıları klasik: "Koleksiyonun büyük bir bölümü Türk korkusu üzerine yapılmış modern tasarımlardan oluşuyor. Birçoğunda Türk ordusunun eski fotoğrafları var. Hani klasik bir fotoğraf vardır. Üç tane perişan asker Türk bayrağını taşır. O fotoğrafı bu adamlar mı barbar, diye sormak için kullandım. Onlar ülkesini koruyan fedakar askerler. Ayağında botları, postalları bile yok! Ben aslında Türk korkusunun kökeninin Osmanlı’ya dayandığını düşünüyorum. Ama Cumhuriyet çocuğu olarak bu korkuya tepki duymak en doğal hakkım."

Koleksiyondaki bütün modeller üniseks. Bayram, tasarım yaparken çok renkli olmaya özen göstermiş. Kullanmadığı renk yok gibi. Nerede satılacak sorusuna iki türlü cevap veriyor: "Ya belli adet bastırıp, belli mağazalarda corner’lar açıp satacağım. Ya da bir tekstilci ile anlaşma imzalayıp yola bir ortakla devam edeceğim. Aslında ikincisini tercih ederim. Çünkü aksi halde kumaş renklerini, baskı tekniklerini öğrenmek zorunda kalacağım. Bir profesyonelle ortaklık edersem daha çabuk ilerlerim."

BİZLER KÖTÜ DEĞİLİZ

Türk korkusunu marka yaptım. Avrupa’daki Türkler kötüdür, barbardır fikrinin üzerine gittim. Bizler kötü değiliz. Biz genç bir Cumhuriyetiz. Bizler de iyi okullar da okuyup, iyi eğitimler alıyoruz. Neden diğerlerinden farkımız olsun?

TÜRKLER GİYSİN KORKANLARA UTANCI DÜŞSÜN

Tişörtleri yabancılardan çok Türklerin giymesini istiyorum. Esas amacı bu. Çünkü bu önyargı ile dalga geçmek İtalyanlardan, Fransızlardan çok bizim hakkımız. Diğerlerine ancak bu işin utancı düşer.

İstanbul ve Atatürk tişörtleri de yapacağım

Mamma li Turchi’yi oturtuktan sonra başka tişört markaları da yapacağım. New York, Londra tişörtleri gibi İstanbul, İzmir, Antalya tişörtleri tasarlamak var aklımda. Piyasa bu anlamda çok boş. Bir de Atatürk tişörtleri eksik. Atatürk’le ilgili çağdaş tişört tasarımları yapılsa herkes seve seve giyer.

PEHLİVANLARDAN GERÇEKTEN KORKULUR

Koleksiyonun bir bölümü eski pehlivanların fotoğraf baskılarından oluşuyor. Koca Yusuf mesela. Biliyorsunuz Yusuf’u Amerika’ya götürüyorlar. Tutup birinci saniyede rakibini yere vuruyor. O kadar seyirci var, süreyi uzat, diye tepki gösteriyorlar. İkincisinde dört saniyede nakavt ediyor. Kara Ahmet aynı şekilde. Zamanında Türk pehlivanları tüm dünyaya korku salmışlar. İtalyanlar onlardan korkmakta haklı. Onlardan korkulur. Pehlivanların dışında Yandım Ali gibi külhanbeylerinin tişörtleri de var. Bir de fotoğraf baskısı olmayan grafik tasarımlar var. Benetton, Abercrombie gibi. Onları gençlerin giymesini çok istiyorum.

www.mammaliturchi.net adresindeki internet sitesinde bütün tasarımları görebilir, beğendiklerinize oy verebilirsiniz.