Ankara’da ayaküstü ziyafet

http://fotoanaliz.hurriyet.com.tr/galeridetay.aspx?cid=67124&rid=4369&p=1

Ankara’da ayaküstü ziyafet

Geçen hafta İzmir’de başladığımız sokak lezzetleri turumuza bu hafta Ankara ile devam ediyoruz. Kentin griliğine ve bürokratik atmosferine aldanmayın. Ankara’yı bir de ekmek arası, ayaküstü lezzet kaçamaklarından dinleyin

Aynur Tartan

KUTU 1
GORALI
Yugoslav göçmeni Şefik Goralı’nın 1945’te Ankara’da açtığı ‘Goralı’ büfe başkentin tarihine tanıklık eden lezzet duraklarından. Salam, sosis, köfte, döner, Rus salatası, ketçap, mayonez ve turşudan oluşan sandviçiyle marka olan Goralı, Cem Yılmaz’ın G.O.R.A filminin de isim babası. Ankaralıları karışık sandviçle tanıştıran ‘Goralı’, geçtiğimiz yıllarda Sakarya Caddesi’ne ve başkentlilere veda etti. Goralı gitti ama adı ve tadı gönüllerin lezzet tahtında kaldı. Ankara’da Goralı sandviç yemek yine mümkün ancak Goralı büfede bu enfes karışık lezzeti yemiş biri olarak söylüyorum ki; ‘Nerede o eski Goralı sandviçler!’

KUTU 2
TÜKÜRÜK KÖFTE
Ankara sokak lezzetlerinin belki de en yakışıklısı, en karşı konulmazı... “Bu lezzeti Ankara’nın neresinde, nasıl yerim?” diye düşünüyorsanız, kente ayaz vurmuşken şöyle bir etrafınıza bakının. Yakınlarda köhne, beyaz bir arabadan efil efil dumanlar yükseliyorsa bilin ki orada tükürük köftesi hayat buluyordur. Hemen yarım ekmek köftenizi sipariş edin. Sonra da çatalı, bıçağı, peçeteyi kısacası kibarlığı bırakıp bu salaş lezzetin on parmak tadını çıkarın.

KUTU 3
ANKARA DÖNERİ
Bursalılar kızmasın ama lezzeti ve inceliğiyle Ankara döneri hiç de yabana atılacak gibi değil! Bir kere Ankaralıya Ankara dışında döner yediremezsiniz. “Bu dönerin sırrı nedir, ne değildir?” derseniz, Ankara dönerinde kıymanın –k’sine rastlayamazsınız. Halis muhlis dana etinden yapılır, içine kıyma karıştırılmaz. Mis gibi köpük köpük tereyağı, katkısız sosu ve ev yapımı yoğurduyla da afiyetle yenir.

KUTU 4
GOBİT
Ankara’nın arka sokaklarında beyaz, seyyar arabalarıyla ‘Gobit! Gobit!’ diye bağıranları duyarsanız endişeye kapılmayın, fantastik bir filmin ortasına düşmediniz. ‘Hobitler’ değil ‘Gobitler’ geliyor. Adını ekmeğinden alan Ankara’nın bu mütevazı sokak lezzeti özellikle sanayi bölgelerinin vazgeçilmezi. Sıcacık gobit ekmeğinin içine ince ince doğranmış haşlanmış yumurta ve taze soğan konulur. Damak tadına göre karabiber, kırmızı pul biber ve tuzla lezzetlendirilir.

KUTU 5
SİMİT
Ankara sokaklarının en salaş, en susamlı lezzetlerinden simit ve yol arkadaşı üçgen peynir başkentlilerin vazgeçilmezi. İzmir’in gevreğine kıyasla başkent simidi daha sert ve koyu renkte. Fırından çıktığı anda yumuşacık olan Ankara simidi soğuduğu anda sertleşiyor. Ama bu haliyle de beğeneni çok. Hatta Ankara simidine alışanların İzmir simidine ‘Ekmek’ benzetmesi yaptığı bile oluyor. ‘Sertliğini anladık… Peki ya koyu renk?’ derseniz; o da simidin batırıldığı tahin-pekmez karışımının koyuluğundan. Tabi susam yoğunluğunun da hakkını yememek lazım!

KUTU 6
ALIÇ
Beypazarı İlçesi’nin dağlarında yetişen bu lezzetli ve şifalı meyve Ankara’nın her derde deva sokak lezzetlerinden. Sıra sıra iplere dizilmiş sarı renkteki alıçları kolye sanıp da boynunuza dolamayın! Ankara’da adettendir, dağdan toplanan alıçlar itinayla ipe dizilir, seyyar el arabalarının olur olmadık her yerine asılır. Kalp kaslarını güçlendirir, kalpteki ritim bozukluklarını düzenler, yüksek kan basıncını dengeler ve önemli miktarda C vitamini içerir.

KUTU 7
KESTANE
Başkent sokaklarında gezerken küçük bir lezzet molası vermek isterseniz size en yakın seyyar kestane arabasını önerebilirim. Közde pişen dışı çıtır, içi yumuşacık kestaneler ağzınızda dağılırken siz de mutluluktan dört köşe olacaksınız. Aman dikkat edin bu lezzetli karbonhidrat deposunu fazla kaçırırsanız bırakın dört köşeyi, köşe yastığı bile olabilirsiniz!

KUTU 8
BOZA
1920’lerin sonunda Üsküp’ten Bursa’ya oradan da Ankara’ya gelen Akman ailesi başkentte boza deyince akla ilk gelen isimlerden. Ankaralılara göre boza sadece bir kış içeceği değil; yaz-kış demeden günün her saati tüketilebilir. ‘En iyisini, lezzetlisini nasıl anlarız?’ derseniz... Bir kere boza ne kadar açık renk tahılla yapılırsa o kadar iyi, yani mısırdan yapılan boza tercihiniz olsun. İlk çıkan bozayı sakın içmeyin! Çünkü bozanın tatlısı değil ekşisi makbul. Ve sanılanın aksine bozanın raf ömrü yok.

KUTU 9
HALKA TATLI
Ankara’nın en tatlı ve en nostaljik sokak lezzetlerinden halka tatlı genç yaşlı, 7’den 70’e herkesin gözdesi. Alüminyum tablaların içinde ya da küçük seyyar arabalarda satılan başkent sokaklarının tatlı lezzeti gri kâğıtlara sarınıp sevenleriyle buluşur. Ama siz onun böyle mağrur ve masum duruşuna aldanmayın. Çünkü halka tatlı diğer adıyla ‘kerhane tatlısı’ lezzeti kadar edepsizliğiyle de meşhur.

KUTU 10
ÇUBUK TURŞU

‘Turşu her yerde turşudur’ diyorsanız, yanılıyorsunuz. Ankara çubuk turşusunun yapımında en taze, en küçük sebze ve meyveler kullanılıyor. Asit kesinlikle katılmıyor ve sirke oranı da olabildiğince düşük tutuluyor. Karışıma ilave edilen defneyaprağı ile dereotu da lezzetine lezzet katıyor. Çubuk turşusu ile gurur duyan Ankaralılar 2005’ten bu yana Çubuk ilçesinde ‘Çubuk Turşu ve Kültür Festivali’ düzenliyor. Dolu dolu geçen festival dört gün sürüyor.

Daha bitmedi. Ankara’nın ünlü sokak lezzetlerinden geriye kalanlar… Başkent yorumuyla tanıdık simalar, bilindik tatlar... Sakarya’da balık ekmek, tava ciğeri, Atatürk Orman Çiftliği’nde ekmek arası köfte, kokoreç, dondurma, mantı, gözleme, etsiz çiğ köfte, içli köfte, kâğıt helva, kos helva, susamlı helva...