Amerika benim peşimde ben Kral Sarduriye’nin

Mehmet Kuşman (72) masmavi gözlerinin içi gülen, sempatik bir adam. Ortaokul mezunu. Beşi kız, altısı erkek 11 çocuk sahibi. Bekçilik maaşıyla okuttuğu çocuklarından ikisi maden mühendisi olmuş.
Van’ın Gürpınar İlçesi’ne bağlı Çavuştepe Beldesi’ndeki Urartulardan kalan Sarduruhinili Kalesi’ni yıllardır o koruyor. MÖ 800-600 yılları arasında hüküm süren uygarlığın kalesi 49 yıldır ona emanet.
Kral II’nci Sarduriye’nin yaptırdığı kale şimdi bir kalıntı. Ama Urartu uygarlığı için çok önemli bir yer burası. Kuşman da bunun farkında. Bu nedenle yememiş içmemiş Urartu lisanını öğrenmiş. Hikâyesini şöyle anlatıyor:

ÜÇ YILDA ÖĞRENDİM

“1940 doğumluyum. Köyde okul yoktu, ben 10 yaşımdayken yapıldı. İlkokulu köyümde bitirdim. Tarlalarda çalıştım, sonra 1960’ta askere gittim. İzne geldiğimde köyün karşısındaki tepedeki kazı için amele aranıyordu. Başvurdum, işe aldılar. İznim süresince çalıştım, sonra tekrar askere gittim. Teskere alıp köyüme döndüğümde kazı ekibi hâlâ oradaydı. Beni yeniden işe aldılar. Ekip yazın çalışıyor kışın gidiyordu. Bana bekçilik görevi verdiler. Tek başıma aylarca kalenin kapısında oturdum. Canım sıkılmasın diye kitap okuyordum. Topraktan çıkan kitabeleri gördükçe de acaba ne yazıyor diye merak ediyordum. Uzmanlara sorduğumda beni ciddiye almıyorlardı. Hırs yaptım. Ben bu lisanı öğrenmek istiyorum dedim. Güldüler. Van Kalesi’nde çok sayıda kitabe vardı, gittim onları inceledim. Kazı ekibindekiler benim bu ilgimi görünce bana kitaplar hediye etmeye başladı. Başka kitaplar da aldım çalıştım ve üç yılda lisanı çözdüm.

ÖNCE ANKARA’YA SONRA ABD’YE

Mehmet Kuşman Urartuların çivi yazısının hangi sembolünün, hangi harfe denk geldiğini sökünce arkeologları şaşkınlık içinde bırakmış: “1986’nın mayıs ayında Van Müze Müdürlüğü’ne bir yazı geldi. Beni Ankara Milli Kütüphane’de sempozyuma çağırıyorlardı. Çok şaşırdım. Gittim. Yerli ve yabancı hocalar vardı. Önce bana inanamadılar. Sonra o kadar coşkuyla tebrik ettiler ki sevinçten havalara uçtum.
Geçtiğimiz yıllarda da Pasifika Enstitüsü’nün Kaliforniya’nın Los Angeles şehrinde düzenlediği ‘Anadolu Kültür ve Yemek Festivali’ne Van Valiliği’nin davetlisi olarak katıldım. Festivalde Urartuca çivi yazısı hakkında Amerikalı tarihçilere bilgi verdim. Sonra da taşlar üzerine işlediğim Urartu alfabesini, rakamları ve hayvan figürlerinden oluşan kendi yaptığım taşların satışını yaptım. Amerikalılar Urartu çivi yazısına çok ilgi gösterdi.
65 yaşımda emekli oldum. Şimdi gönüllü olarak bekçilik yapıyorum. Devletten para almıyorum. Kalenin temizlik, rehberlik, bekçilik, her şeyiyle
ben ilgileniyorum. Sadece yaptığım taşları satıyorum. Los Angeles Belediye başkanı “gel buraya yerleş” teklifi yaptı. Ama kabul etmiyorum. Ben kralın temsilcisiyim. Onun peşinden gidiyorum. ABD de bu nedenle benim peşimde ama gitmiyorum” diyor.