Altını ıslatan çocuğa doğru yaklaşım
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Temmuz 26, 2004 00:37
Gece altına ıslatma çocuklar arasında sık görülen bir sorun. Su içirmemek ve gece rastgele saatlerde çocuğu uyandırmak, hastalığı tedavi etmiyor.
Sadece yatağın o gecelerde kuru kalmasını sağlıyor. Bunun yerine ödüllendirme, teşvik, motivasyon ile çocuğa destek olup, zaman kaybetmeden bir üroloji uzmanına götürmek gerekir.
l Gece yatak ıslatmanın bilimsel tarifini yapar mısınız?
Kızlarda beş, erkeklerde altı yaşını geçmiş olmasına rağmen, bir çocuğun gece uykuda yatağını ıslatması, tıp dilinde ‘enurezis’ olarak adlandırılan bir problemdir.
l Gece altını ıslatma hangi sıklıkta görülüyor?
Yuvarlak bir ifadeyle 5 yaş civarında yüzde 20, 10 yaş civarında yüzde 5 ve erişkin çağda yüzde 1 oranında görüldüğü söylenebilir.
Mersin Üniversitesi tarafından yapılan bir alan araştırmasında, 5-12 yaş grubunda yüzde 19.6 ve 13-19 yaş grubunda yüzde 2.4 sıklık oranında enurezis görüldüğü tesbit edilmiştir.
l Kız, erkek çocuklar arasında fark var mı?
Erkek çocuklarda kızlardan 1.5- 2 kat sık...
l Gece yatak ıslatmanın nedenleri?
Genel olarak yatak ıslatan çocuklarda yüzde 70 oranında bir genetik (irsi) yatkınlık sözkonusu. Beraberinde ise ADH hormonunun (beyinden salgılanan bir madde) görece eksikliği nedeniyle böbreklerin gece boyunca çok idrar üretmesi, uyanma bozukluğu, uyku sırasında idrar torbası kapasitesinin yetersizliği ve aşırı kasılmalar yapması gibi fonksiyonel sebeplerden biri veya birkaçı bulunabilir.
Genellikle sekonder (sonradan başlayan) yatak ıslatmada olmak üzere, olguların az bir kısmında psikolojik sebepler etken olabilir.
l Hangi yaşta bu işi ciddiye almak gerekir?
Yatak ıslatma, çocuk ve aile için bir sorun olmaya başladığında tedavinin zamanı gelmiş demektir. Ancak, bu, beş yaşından daha önce olmamalıdır.
l Hangi yöntemlerle tedavi edilir? Yöntemlerin avantaj ve dezavantajları nedir?
Enurezis tedavisinde ilk ve en önemli adım çocuğun tedaviye motive edilmesidir. Yatak ıslatma tedavisinde ameliyatın yeri yoktur. Bugüne kadar birçok metodun başarısı iddia edilmişse de, bugün için genellikle: davranış değiştirme tedavisi, ilaç tedavisi ve ikisinin kombinasyonu seçeneklerinden biri uygulanır.
Davranış değiştirme metodunda, ödüllendirme, motivasyon ve beraberinde ‘alarm tedavisi’ dediğimiz yatak ıslatılırken çalarak çocuğu uyandıran bir zil sistemi kullanılır. Ailenin katılımını ve uzun süren ısrarlı bir tedaviyi gerektirir. İlaç tedavisinde, bu çocuklarda eksik olan bir maddeyi yerine koyma amacıyla verilen hap veya spreylerle, idrar torbasının çalışmasını değiştiren bazı ilaçlar ürolog gözetiminde kullanılabilir.
Yeterli süre ve doğru yöntemle tedavi edilirse, yatak ıslatma, her çocukta değişen bir periyoddan sonra yok olacaktır. Tedavi kesilince hemen nüks ile karşılaşılırsa, ya aynı yöntemle ya da metod değiştirerek bir süre daha tedavi uygulanır. Birkaç aya varan bir müddetle, tedavisiz kuru kalma haline ulaşılırsa, artık bir daha tekrarlama ihtimali yok denecek kadar azdır.
l Çocuklara bu konuda baskı, dayak vs. uygulamak sorunu nasıl etkiler?
Yatak ıslatma, ceza ile tedavi edilemez. Tam aksine cezalandırma, ters etki yaratabileceği gibi, çocuğun özgüven ve direncini de kırıp psikolojik sorunlara neden olabilir. Buna rağmen, ailelerin cezalandırma uyguladıkları bilinmektedir.
l Gece yatak ıslatmanın bilimsel tarifini yapar mısınız?
Kızlarda beş, erkeklerde altı yaşını geçmiş olmasına rağmen, bir çocuğun gece uykuda yatağını ıslatması, tıp dilinde ‘enurezis’ olarak adlandırılan bir problemdir.
l Gece altını ıslatma hangi sıklıkta görülüyor?
Yuvarlak bir ifadeyle 5 yaş civarında yüzde 20, 10 yaş civarında yüzde 5 ve erişkin çağda yüzde 1 oranında görüldüğü söylenebilir.
Mersin Üniversitesi tarafından yapılan bir alan araştırmasında, 5-12 yaş grubunda yüzde 19.6 ve 13-19 yaş grubunda yüzde 2.4 sıklık oranında enurezis görüldüğü tesbit edilmiştir.
l Kız, erkek çocuklar arasında fark var mı?
Erkek çocuklarda kızlardan 1.5- 2 kat sık...
l Gece yatak ıslatmanın nedenleri?
Genel olarak yatak ıslatan çocuklarda yüzde 70 oranında bir genetik (irsi) yatkınlık sözkonusu. Beraberinde ise ADH hormonunun (beyinden salgılanan bir madde) görece eksikliği nedeniyle böbreklerin gece boyunca çok idrar üretmesi, uyanma bozukluğu, uyku sırasında idrar torbası kapasitesinin yetersizliği ve aşırı kasılmalar yapması gibi fonksiyonel sebeplerden biri veya birkaçı bulunabilir.
Genellikle sekonder (sonradan başlayan) yatak ıslatmada olmak üzere, olguların az bir kısmında psikolojik sebepler etken olabilir.
l Hangi yaşta bu işi ciddiye almak gerekir?
Yatak ıslatma, çocuk ve aile için bir sorun olmaya başladığında tedavinin zamanı gelmiş demektir. Ancak, bu, beş yaşından daha önce olmamalıdır.
l Hangi yöntemlerle tedavi edilir? Yöntemlerin avantaj ve dezavantajları nedir?
Enurezis tedavisinde ilk ve en önemli adım çocuğun tedaviye motive edilmesidir. Yatak ıslatma tedavisinde ameliyatın yeri yoktur. Bugüne kadar birçok metodun başarısı iddia edilmişse de, bugün için genellikle: davranış değiştirme tedavisi, ilaç tedavisi ve ikisinin kombinasyonu seçeneklerinden biri uygulanır.
Davranış değiştirme metodunda, ödüllendirme, motivasyon ve beraberinde ‘alarm tedavisi’ dediğimiz yatak ıslatılırken çalarak çocuğu uyandıran bir zil sistemi kullanılır. Ailenin katılımını ve uzun süren ısrarlı bir tedaviyi gerektirir. İlaç tedavisinde, bu çocuklarda eksik olan bir maddeyi yerine koyma amacıyla verilen hap veya spreylerle, idrar torbasının çalışmasını değiştiren bazı ilaçlar ürolog gözetiminde kullanılabilir.
Yeterli süre ve doğru yöntemle tedavi edilirse, yatak ıslatma, her çocukta değişen bir periyoddan sonra yok olacaktır. Tedavi kesilince hemen nüks ile karşılaşılırsa, ya aynı yöntemle ya da metod değiştirerek bir süre daha tedavi uygulanır. Birkaç aya varan bir müddetle, tedavisiz kuru kalma haline ulaşılırsa, artık bir daha tekrarlama ihtimali yok denecek kadar azdır.
l Çocuklara bu konuda baskı, dayak vs. uygulamak sorunu nasıl etkiler?
Yatak ıslatma, ceza ile tedavi edilemez. Tam aksine cezalandırma, ters etki yaratabileceği gibi, çocuğun özgüven ve direncini de kırıp psikolojik sorunlara neden olabilir. Buna rağmen, ailelerin cezalandırma uyguladıkları bilinmektedir.