Alerji mi, tiksinti mi?

Uzmanlar, yiyecek alerjilerine karşı bizleri uyarırlarken tiksinti ile alerji arasındaki farklılıklara da dikkat edilmesini öneriyorlar. Yapılan araştırmalara göre bazı yiyeceklere alerjileri olduğunu sananların büyük bir çoğunluğu yanılıyor.

Tiksinti uyandıran her yiyecek için ‘‘benim bu yiyeceğe alerjim var’’ demek yanlış. Ama bir tetkik yaptırmadan sorunun sadece tiksinti olduğuna karar vermek de o derece yanlış ve tehlikeli. Bazı yiyeceklerden tiksinmek ve de bunları sindirmekte güçlük çekmek, sindirim sisteminde sorunlar yaratabilir. Örneğin fasülyenin gaz yapması, süt yüzünden ishal olmak, ya da yiyecek zehirlenmesi yüzünden kusmak gibi sorunlar sindirim sisteminin çalışma düzenini bozar. Bu saydığımız belirtiler, o besinlere karşı alerjinin de habercisi olabilir. Ama alerjilerde bu belirtileri başkaları da izler. Örneğin yemek borusunun şişmesi, öksürük, burun deliklerinin tıkanması gibi.

Alerjinin başlangıcı

Şimdi aklımıza bir soru geliyor: ‘‘Yiyecek alerjilerinin nedeni nedir?’’ Uzmanlar, bu soruyu yanıtlarken şöyle diyorlar: ‘‘Enfeksiyonlara karşı savaşan bağışıklık sistemi, iyi huylu yiyecek proteinini zararlı bir istilacı olarak algılar ve onunla mücadele etmeye başlar.’’ Yetişkinlerde alerjik reaksiyonlara neden olan yiyecekler arasında fındık, yer fıstığı, balık ve yumurta listenin başında yer alıyor. Alerjiler, çocukluk döneminde başlayabilir ama 40 yaşından sonra bazı yiyeceklere karşı alerji ortaya çıkabilir. Yiyecek alerjisiyle tiksintiyi birbirinden ayırmak çok da zor değil. Örneğin bir kişinin sütten tiksindiğini varsayalım. Bu kişi süt içtikten bir saat sonra midesinde gaz birikmesi, mide bulantısı başgösterir ve ishalden yakınmaya başlar. Eğer aynı kişinin süte karşı alerjisi olsaydı, sütü içtikten bir kaç dakika sonra yüzü kızaracak, boğazı şişecek, kusmaya başlayacaktı.

Bazı yiyecekler size dokunduğu için bunları yemek listenizden çıkarmanız hata olabilir. Bazı önemli besinlerden yoksun kalan bünye zayıflayabilir. Ama alerji tehlikesini hiçe saymak da çok yanlıştır. Böyle durumlarda hiç vakit kaybedilmeden alerji testi yaptırılmalı. Belirli yiyeceklere karşı alerjiniz olup olmadığını öğrenmeniz zor değil. Doktor size hangi yiyecek için alerji testi yapılması gerektiğini bildiği için uzun uzadıya araştırmaya gerek kalmayacak. Basit bir alerji testi sayesinde hayatınızın kurtulabileceğini sakın aklınızdan çıkarmayın.

Son zamanlarda yiyecek alerjisi vakalarının ürkütecek derecede arttığı bir gerçek. Uzmanlar yiyecek alerjilerinin artmasında beslenme koşullarındaki değişikliklerin rol oynadığını belirtiyorlar. Bu arada çok değişik yemek türlerinin ortaya çıkması alerji sorununu körüklüyor.

Bir başka teoriye göre ise bağışıklık sisteminin iki bölümü var. Bölümlerden biri alerjiler ve parazitlerle ilgileniyor. Öbürü ise virüslerle ve bakterilerle mücadele ediyor. Aşılar sayesinde vücut mikroplardan büyük ölçüde arındığı için bağışıklık sisteminin onlarla ilgilenen bölümünün faaliyeti azalıyor ve yiyecek alerjisiyle ilgilenen bölümde faaliyet hızlanıyor.

Bazı doktorlar yiyecek alerjilerinin aslında artmadığını, sadece sorunun bilincine varanların sayısında artış olduğunu iddia ediyorlar. Sizin de yiyeceklerle ilgili bir sorununuz varsa, ‘‘Ben bu yiyecekleri sevmiyorum, bana dokunuyor’’ deyip olayı geçiştirmeyin.