Akneleriniz yüzünden sosyal hayata küsmeyin

Ankara’daki 17’inci Lütfü Tat Sempozyumu’nda akneyle ilgili konuşma yapan ABD’li dermatoloji uzmanı Prof. Dr. Stuard Maddin aknelerle ilgili sorularımızı yanıtladı.

Akne sadece ergenlik döneminde de görülür? Aknelerin yaşla direkt ilişkisi var. Aknelerin ilk görüldüğü dönem ergenlik. Hormon sisteminin aktifleşmesiyle ciltteki yağ bezlerinin faaliyetinde de artış olur. 11-14 yaşlarındaki gençlerin yüzde 90’ında akne çıkar. 19-20 yaşından sonra iyice azalır. Bir de 22-35 yaşlarındaki genç kadınlarda görülüyor.

- Ergenliğe giren herkes akne sorunu yaşamıyor. Hangi faktörler akne görülme olasılığını artırıyor?

Anne-babası akne sorunu yaşamış olanlarda, erkeklerde görülme sıklığı daha fazla. Sentetik, dar, bedeni saran giysiler, bisiklet ve motosiklet kaskları, kahküller, çeneyi veya yanakları sürekli ellere dayamak da sık görülen etkenler. Elektrik, telefon kabloları gibi üreten işyerlerinde çalışanlarda da görüyoruz. Kabloların üzerindeki partiküller ve başka bazı maddeler aknelere yol açıyor. Bir de kadınlarda polikistik over hastalığı akne yapar.

MASTÜRBASYONLA İLGİSİ YOK

- Neden erkeklerde daha sık görülüyor?

-Erkeklerde yağ bezleri daha fazla ve büyük. Ayrıca daha fazla androjen hormonları üretiyorlar. Androjenin yağ bezi üzerinde genişletici etkisi var. Genişleyen yağ bezinde kısaca P. dediğimiz (propionibacterium) bakterilerin daha fazla üremesine zemin hazırlıyor. Gençlerde okul başarısını olumsuz etkiliyor. Sırf sırtlarında, yüzlerinde akne olduğu için örneğin basketbol oynamak istemiyorlar. Bu sorun genç erkekleri intihara bile sürükleyebiliyor.

- Söylendiği gibi mastürbasyonla aknenin ilgisi var mı?

Nesillerden beri söylense de genç erkeklerin mastürbasyonla akne çıkardıkları iddiası doğru değil. Mitten ibaret. Böyle bir ilişki yok. Bunun gibi cinsel ilişkide bulundukları takdirde aknelerin azalacağı hatta çıkmayacağı yönündeki iddialar da mit. Bunlar genç kızlar için de söylendi. Zamanla, düzenli cinsel ilişkiye girilmesi, evlenmeleri halinde aknelerin yok olacağı öne sürüldü.

- Aknelerin geride bıraktığı izler de büyük sorun...

Zaten akneyle ilgili esas hassas konu da iz bırakması. Sokaklarda akne izlerini kapamak için sakal uzatan, ağır makyaj yapan çok kişiyi görebilirsiniz. Ama maalesef hastaların yüzde 90’ı yüzlerinde yara izi oluştuktan sonra doktora gidiyorlar. Halbuki günümüzde çok iyi ilaçlar var. Tedavi edebiliyoruz. Yara izlerine mahkum olmalarına gerek yok.

- Her akne için doktora gitmek şart mı?

Doktora ne kadar erken gidilirse tedavi o kadar daha kolay olur. Uzamaz ve masrafı düşer. Unutulmamalı ki sadece büyük akneler değil, hafif görünen akneler bile ciltte iz bırakabilir.

- Yıllarca akneleriyle uğraşan ama tedavi edemeyen çok kişi görüyoruz. Bütün akneler tedavi edilebilir mi?

Elimizde olan ilaçlara baktığımızda tedavi edemeyeceğimiz hasta olduğunu düşünmek neredeyse imkansız. Şimdi kombine tedaviler var. Sotretinoin etken maddesiyle yağın cilde çıkmasını önleyen tıkaçlar açılıyor. Eritromisin etken maddeli antibiyotikle de P. bakteriler azaltılıyor. Ayrıca her ikisi de iltihabı azaltıyor. Bu iki etki bir jelde birleştirildi. Günde 1-2 kez, 8-12 hafta boyunca kullanılması halinde gözle görülebilir ve sürdürülebilir bir tedavi elde ediliyor.

Sağlık Vagonu yollarda

Sağlıklı yaşam konusunda bilgi vermek, bilinç kazandırmak ve Metabolik Sendrom Derneği’nin araştırması için kan örnekleri toplamak için hazırlanan Sağlık Vagonu il il dolaşmaya başladı. 14 ili ziyaret edecek sağlık vagonunun içi ve dışı beyaza boyandı. 35 kişilik eğitim salonu ile üç odacık oluşturuldu.

SOSYAL SORUMLULUK PROJESİ

Sağlık Vagonu projesinin yaşama geçirilmesi için Devlet Demir Yolları, Sağlık Bakanlığı, üniversiteler, uğrayacağı illerin belediyeleri ve Novartis İlaç Firması güçlerini birleştirdi. Vagonun seyahati sırasında toplam bin 300 kişiye kardiyometabolik risk taraması yapılacak. Eğitim salonunda eğitimler verecekler. Sorularını yanıtlayacaklar. Tarama programına alınanların kan örnekleri alınacak. Analiz yapılması için laboratuvara gönderilecek. Ayrıca gidilen illerdeki hekimler için eğitim toplantıları organize edilecek. Tüm bu faaliyetler için hiçbir ücret talep edilmeyecek.

İlk durağı Erzurum olan vagon, oradan Amasya’ya geçti. 30 Kasım’a kadar burada kaldıktan sonra Samsun’a geçecek. Vagon her ilde 6 gün kalacak.

Sıkmak orgazmdan iyi olabilir ama yapmayın

- Sivilceleri sıkmak sakıncalı mı?

Kesinlikle. Fransızlar sivilce sıkmak için ‘Orgazmdan daha iyi’ diyorlar. Yine de önermiyorum. Sıkmak yerine tedaviye gitsinler.

- Kül sürmek gibi bazı yanlış tedaviler var...

Zihni zorlayabilecek ilginç uygulamalar olabiliyor. Örneğin Hindistan’da idrar sürüyorlar. Kasapların eti yumuşatmak ve daha kırmızı göstermek için kullandıkları kimyasalları sürenler de duydum.

- Akne sorunu yaşayanlara başka önerileriniz var mı?

Çikolata, yağlı, kızartma gıdaları aknelerinizle başetmek için yemeyin demeyeceğim. Çünkü akneyle ilgisi yok bunların. Ama gözenekleri kapatan makyajın, sentetik giysilerin, yüzün sürekli ellere dayanmasının akne gelişmesini proveke ettiğini biliyoruz. Bunlara dikkat etsinler.

- Akne izlerini yok etmenin yolları var mı?

İzlerin yok edilmesi çok zor. Akneler ciltte ya buz dağı gibi sivri uçlu ya da köşeli çukurlar açar. Yahut dalgalı bir cilde neden olur. Tüm bunları düzeltmek çok zor. Lazer, iyi bir hekim ve doğru kullanımla köşeli çukurlar üzerinde düzeltici etkide bulunabilir. Diğerleri üzerinde etkili değil. Ayrıca ciltte kahverengi lekeler yapabilir.

Yağ bezlerinin hastalığı

Akne deride bulunan yağ bezlerinin bir hastalığıdır. Normalde bu bezlerin salgıladığı yağın deri yüzeyine çıkarak atılması gerekir. Ancak ergenlik döneminde yağ bezi daha fazla yağ salgılar. Yağın deri yüzeyine geçişini sağlayan kanal yoğunlaşmış yağ kütlesi nedeniyle tıkanır. Aknenin temel nedeni de işte bu tıkanma. Akne her 100 yetişkinin 85’inin hayatına girer. Ancak yüzde 15’inde tedavisi zor bir hal alır. Dünyada 17 milyondan fazla kişide görülen hastalık, 11-30 yaş grubundakilerin yüzde 80’i, 12-24 yaşlarındakilerin yüzde 85’i, 25-34 yaşlarındakilerin yüzde 8’i, 35-44 yaşlarındakilerin yüzde 3’ünde değişik şiddetlerde görülebilir. Kadınlarda en sık 14-17, erkeklerde de 16-19 yaşlarında görülür. Yüz bölgesi, boyun ve bazı durumlarda da göğüs, sırt, omuz ve kolların üst kısımlarında oluşabilir.