Adanalılıkta kadınlar erkekleri geçti

DİLBER HALA  (Avrupa Yakası)

Toprak ağası bir aileden gelen bir kadın ancak bu kadar iyi resmedilebilir

Kim Avrupa Yakası’ndaki Şahika ve Osman Koçarslanlı’nın hali vakti yerinde halası. Binnur Kaya canlandırıyor karakteri.
Şive Dilber, şivesiyle bütün rakiplerinin önünde. Gerçi Adanalılar internetteki forumlara, “Biz Dilber Hala kadar küfürbaz değiliz” diye yazıyorlar ama Mesut Yar şöyle diyor:  “Adanalılar argoyu ustalıkla konuşur. Hatta bir süre sonra bunu gündelik dil gibi algılıyorsunuz, rahatsız etmiyor. Dilber Hala, bazı sıfatları yöreyle ilgisi olmayan izleyicinin bile diline doladı.” Adanalı şarkıcı Rojin de, Dilber’e bayıldığını çünkü tanıdık bir tip olduğu söylüyor: “Fakat Dilber’in kullandığı bazı laflar Adana’ya Antep’ten göç etmiş insanların kelimeleri.  Ama yine de en çok onu beğeniyorum” Nebil Özgentürk de seviyor Dilber Hala’yı. “O bizim  hem halamız, hem arkadaşımız” diyor: “Binnur Kaya daha önce oynadığı dizideki Antepli hallerini sırtına alarak iyi çalışmış.” Adanalı Selçuk Onar’a göre de en iyi şive Dilber’inki ama “biraz abartı da var.”
Hal ve tavır Oturunca eteğinden dizaltı çorapları görünüyor. Emine Beder’inki gibi türban takıyor. Rujunu eksik etmiyor. Mesut Yar, Adanalı toprak ağası bir aileden gelen bir kadının ancak bu kadar iyi resmedilebileceği görüşünde: “Türban bağlama biçimi, uzun iç donlar ve elbisedeki renk seçkisi tam oturuyor.” Selçuk Onar da Dilber için  “tıpkı Adanalı yaşlı kadınlar gibi” diyor:  “Ama buranın kadınları dudaklarını o kadar boyamazlar...” Nasıl çalıştı Yabancı Damat’ta Antepli bir karakteri canlandıran Binnur Kaya, rolünü bu  deneyimle götürüyor.
Kullandığı yöresel sözler Uyyhhh, bahele, düpçük gibisin maşallah, soykası batasıca, en favori sözlerinden. Yalaka anlamına gelen hoşşik, ayakta kalmak anlamındaki dinelmek,  gereğinden fazla anlamındaki zebil gibi, hanım kız anlamındaki hatın kız, diri-genç anlamındaki cıvır ve Adana’ya özgü bir tatlı ismi olan bici bici, en sık
kullandığı sözcükler.

MELİHA (Canım Ailem)

İstanbul etkisi altında kalmış bir Adanalıyı iyi canlandırıyor

Kim Şebnem Bozoklu’nun canlandırdığı Meliha ayakları yere basan ama duygusal bir karakter. 45 yaşında. Nikâha birkaç gün kala nişanlısı Samim (Uğur Yücel) tarafından terk edilmiş. Çok kırılmış ama 20 yıl boyunca da onu düşünmekten vazgeçememiş.
Şive Uzun süredir İstanbul’da yaşayan Meliha, evde geçen sahnelerde çocukluğundan kalan şiveyi sık sık kullanıyor. Televizyon eleştirmeni Mesut Yar “Benim Adanalım, Canım Ailem dizisindeki Meliha” diyor. Tanıdığı tüm Adanalılar, Meliha’nın şivesi ve duruşunu tam bir Adanalıya benzetiyormuş. Adana’da yaşayan Kimya Mühendisi Selçuk Onur, Adanalıların genizlerinden konuştuğunu, Bozoklu’nun bunu tam olarak yapamasa da Adanalılara yakın bir karakter canlandırdığını belirtiyor:  “Oktay Kaynarca ve Uğur Yücel’e göre daha gerçekçi.” Nebil Özgentürk ise  “Meliha bana teyzemin kızı kadar yakın geliyor” diyor.
Hal ve tavır Davranışlarında uzun süre yaşadığı İstanbul’un etkisi var. Dolayısıyla Avrupa Yakası’ndaki Dilber ile bu konuda aşık atamıyor. Yine de yemek sahnelerinde sofrasından Adana yemeklerini eksik etmemesi, Adanalı izleyicilerin hoşuna gidiyor.
Nasıl çalıştı Şebnem Bozoklu, Meliha’yı canlandırırken önce karaktere ve şiveye odaklanmış.  “Karakterin Adanalı olduğunu öğrendikten sonra, orada geçirdiğim dört günü zihnimden geçirdim. Aklımda en çok, insanların sıcaklığı, dobralığı, yemeklerine olan düşkünlükleri ve tabii  güzel melodiler kaldı” diyor.
Kullandığı yöresel sözler Şebnem Bozoklu her fırsatta Adana’ya ait deyimler kullanmaya çalıştığını söylüyor. Bol s’li ve a’lı “Ssseyhaaaaaaann” diye seslenişi, öfkesi burnunda “Samiiimmm!!” diye bağırışı, “ağlayacam”, “Samim etme eyleme”, “Kındır” gibi sözleri göze çarpıyor. Bu konuda rakipleri  Yavuz ile Samim’i geride bırakıyor ama Dilber de onu geçiyor.

BAŞKOMİSER YAVUZ (Adanalı)

Şive konusunda kadınların gerisinde

Kim Adanalı Yavuz, Organize Suçlar şubesi başkomiserlerinden. Her şeyden sakındığı bir kızı var. Bu karakteri Oktay Kaynarca canlandırıyor.
Şive Oktay Kaynarca, doğaçlamanın senaryonun neredeyse yarısını kapsadığını, mümkün olduğunca Adana’ya ait sözler kullanmaya çalıştığını söylüyor. Yine de görüşlerini sorduğumuz uzmanlara göre, şive konusunda kadın oyuncuların daha gerisinde.  Mesut Yar, Yavuz karakterinin  bu işi bilenlere göre Mardin taraflarından bir kişiliği daha çok anımsattığını söylüyor: “Ancak Adanalılardan onun beden diline hiçbir itiraz gelmiyor. Bu diline de yansırsa, ballı kaymak olacak!” Nebil Özgentürk, Oktay Kaynarca’nın iyi bir şive için birkaç gün Adana sokaklarında dolaşmasını tavsiye ediyor: “Şivesi daha çok Güneydoğu’ya uzanıyor.” Rojin, Oktay Kaynarca’nın Adanalıyı oynamasına çok şaşırmış. Yavuz karakterinin uzaktan yakından Adana ile alakası olmadığını düşünüyor.
Hal ve tavır Sert, çabuk öfkelenen bir karakter gibi gözükse de aslında komik ve mert bir adam. Acıya ve kebaba bayılıyor. Nebil Özgentürk, Adanalılardaki o hafif külhanbeyi hallerin Yavuz karakterinde olduğunu düşünüyor. Mesut Yar’a göre de, Yavuz büyük kentte Adanalı kalmış bir adamın tüm niteliklerine sahip. Fiziksel olarak Adanalılara benzemek için 10 kilo almış, bıyıklarını uzatmış.
Nasıl çalıştı Oktay Kaynarca, Yavuz karakteri için “Tanıdığım Adanalıların toplamı ve biraz da kafamdaki Yavuz karakterinin karışımı” diyor. Çevresindeki Adanalıları gözlemlediğini de belirtiyor.
Kullandığı yöresel sözler Allah’la beraberiz, lan olum, Adanalıyık Allah’ın adamıyık, favori sözleri.

SAMİM  (Canım Ailem)

Kullandığı dil Urfa ile Antep arasında  bir yerde

Kim Ünlü oyuncu Uğur Yücel’in canlandırdığı Samim, 45 yaşına kadar hayatta hiç sorumluluk almamış, kız kardeşi ve eniştesini trafik kazasında kaybettikten sonra üç yeğenine bakmak zorunda kalmış.
Şive Uğur Yücel, Samim karakterinde diğer Adanalı karakterlere göre daha yalın bir dil kullanıyor. Mesut Yar, ünlü oyuncunun Muhsin Bey’le başlayan Urfalılığından kolay kurtulamadığını söylüyor: “Kullandığı dil daha çok, Urfa ile Antep arasında bir yerde duruyor. Zaman zaman, Adana ağzını yakalasa da, biz ona Ali Nazik veya Aksak olarak bakmaya devam ediyoruz.” Nebil Özgentürk onu çok beğeniyor: “Uğur Yücel, dört dörtlük.” En sert eleştiriyi ise Adana’da yaşayan Selçuk Onur yapıyor: “Samim’in şivesinde sıfır Adanalılık var.”
Hal ve tavır Mesut Yar, Samim için “Adanalılığı biraz tornadan geçirmiş” diyor. Samim, bağrı açık gömlekler giyiyor hep. Mesut Yar “Üstündeki kıyafet Armani de olsa, Çukurova pamuklusu hissi bırakıyor insanda. Aksesuvar, gömlek yakası ve mont takıntısı gibi ayrıntılar tipik Adanalı gibi duruyor” diyor.
Nasıl çalıştı Usta oyuncu Uğur Yücel, Samim karakterinde birikimini konuşturuyor.
Kullandığı yöresel sözler Canım ciğerim ve  avel avel, en çok kullandığı sözler.