Adam olacak domates yeÅŸilinden belli

60 milyon ton domates çöpe gitmekten kurtuluyor. Bir cihaz domateslerin yeÅŸilinden hangi domatesin ileride kızaracağını anlıyor.Domatesler genellikle yeÅŸilken toplanıp etilen gazında yıkanarak olgunlaÅŸtırılıyor. GerektiÄŸinden erken toplanan domatesler hiçbir zaman olgunlaÅŸamıyor ve domatesten anlayan müşteri bunları almıyor. YetiÅŸtiriciler bu nedenle büyük zarara uÄŸruyor.Işığı yansıtan dalga boylarını ölçen bir tarayıcı, hangi domatesin olgunlaşıp hangisinin yeÅŸil kalacağını gösteriyor. Meksika, Sinalaoa’da Yiyecek AraÅŸtırma Merkezi’nden Frederico Hahn, bu yolla bütün dünyada yılda 60 milyon ton domatesin çöpe gitmesine engel olunabileceÄŸini umuyor. Gerçekte dünyanın birçok yerinde benzeri araÅŸtırmalar yapan ÅŸirket ve kuruluÅŸlar var. Hollanda’da Delft Teknoloji Ãœniversitesi’nden Ian Young da aynı teknoloji alanında çalışıyor ve bu amaçla "Hiç akla gelmeyecek yöntemler aradıklarını’ söylüyor. Avustralya’nın Bacchus Marsh kentindeki Renkli Görüntü Sistemleri adlı meyve seçme ÅŸirketinde kızılötesi ışınlarla tayflarına ayrılan kavun ve öteki çekirdekli meyvelerin ÅŸeker içeriÄŸi ölçülüyor. Åžirket araÅŸtırmacılarından Gary Brown, bu teknolojinin, pahalı olmakla birlikte domatese de uygulanabileceÄŸini belirtiyor. Åžu anda birçok çiftçi, otomatik renk ayırıcılarla meyvelerin olgunlaşıp olgunlaÅŸmadığını belirlemeye çalışıyor. Geleneksel kameralar meyvelerin yaydığı kırmızı, yeÅŸil ve mavi dalgaboylarını ölçerek ürünleri sınıflandırıyor. ABD Tarım Bakanlığı dört renk sınıflaması kullanıyor: YeÅŸil, olgunlaÅŸmaya baÅŸlamış, renk deÄŸiÅŸtiren, pembe, açık kırmızı ve kırmızı. Ancak bu kameralar yeÅŸilleri birbirinden ayıramıyor. Bir domatesin renk deÄŸiÅŸtirmeye baÅŸlayıp baÅŸlamadığını anlamak için biçimine, büyüklüğüne ve içine de bakmak gerekiyor. Hahn'ın geliÅŸtirdiÄŸi sensor ise görünür ve görünmeyen renk tayfını ölçebiliyor. 300 yeÅŸil Gabrieala domatesinin tayfını ölçtükten sonra bunları 10 gün bekleten Hahn, hiç olgunlaÅŸmayan domateslerin birinci günde kimi kızılötesi dalgaboylarında daha yoÄŸun bir ışık saldığını gördü. YeÅŸil meyveler olgunlaşırken yeÅŸil renk maddesi klorofil geriler ve kırmızı ve sarı renk maddesi karotenler geliÅŸir. Klorofilin yaydığı kızılötesi ışın da deÄŸiÅŸir. Hahn’ın bu bilgiye dayanarak geliÅŸtirdiÄŸi ölçme yöntemi, 600 domateste %85’e varan bir kesinlikle baÅŸarılı oldu. Yalnızca görünen ışınları ayırdedebilen kameraların aynı baÅŸarıyı yakalaması olanaksız. Â