Adam olacak çocuklar DoÄŸan Kardeş’te çıkan marifetlerinden belliydi

Yayın hayatına 1945'te baÅŸlayan DoÄŸan KardeÅŸ birkaç kuÅŸağın çocukları için efsanevi dergi olmuÅŸtu. Pınar Kür, Suna Kan, Ä°dil Biret, Cem Özer gibi günümüzün birçok ünlü ismi çocukluÄŸunda derginin sayfalarında yer aldı. Yetenekli çocukların eserlerini yayımlayıp onları yüreklendiren dergi ressam Bedri Baykam için ÅŸunları yazmıştı: ‘‘Bedri KardeÅŸ altı yaşında. Kovboyları çok sevdiÄŸi için bol bol onları çizmiÅŸ ama gittikçe daha deÄŸiÅŸik konulara yönelecek herhalde...’’ Gazeteci Mine Söğüt, 1945-1978 ve 1988-1993 arasında yayımlanan DoÄŸan KardeÅŸ'in eski sayılarını tarayıp efsanevi çocuk dergisinin 38 yılını ‘‘Sevgili DoÄŸan Kardeş’’ adlı kitabında topladı.DoÄŸan KardeÅŸ, Türkiye'de birçok ilke imza atan sanayici Kazım TaÅŸkent tarafından oÄŸlu DoÄŸan'ın anısına yayımlanmıştı. 10 yaşında Alp DaÄŸları'nda çığ altında kalarak hayatını kaybeden DoÄŸan, dergiyle ölümsüzleÅŸti. 33 yılda DoÄŸan'ın, öz kardeÅŸi Karaca'nın dışında binlerce kardeÅŸi oldu. Kimler yoktu ki bunların arasında. Åžimdinin ünlü ressamları, piyanistleri, keman virtüözleri, gazeteciler... Mine Sögüt'ün yazdığı, Yapı Kredi Yayınları tarafından okura sunulan ‘‘Sevgili DoÄŸan Kardeş’’ derginin doÄŸuÅŸunu ve yaÅŸamı boyunca geçirdiÄŸi evreleri anlatırken bugünün birçok ünlü isminin çocukluÄŸunu gündeme getiriyor.EBUZZÄ°YA'NIN PARMAÄžI Vedat Nedim Tör'ün yayın yönetmenliÄŸini üstlendiÄŸi DoÄŸan KardeÅŸ Dergisi müsamereler düzenliyordu. Aylar öncesinden yapılan duyurulara yanıt verip, ‘‘vazife almak’’ isteyenlerden biri de günümüzün ünlü seramik sanatçısı Alev Ebuzziya. Dans yeteneÄŸiyle dikkat çeken Ebuzziya dergi okurlarına fotoÄŸrafının altındaki ÅŸu satırlarla tanıtılıyor:‘‘Parmağı uf olmuÅŸ galiba da fotoÄŸrafçıya bakamamış. Bu kardeÅŸin de öyle ufak tefek olduÄŸuna bakmayın! Hocası, onun büyük bir artist olabileceÄŸini söylüyor. Adı Alev Abuziyya. Onun rakslarını bu yıl alkışlayacağız.’’‘‘Sanatkar küçükleri keÅŸfetme’’ derginin yüklendiÄŸi misyonlardan biriydi. KeÅŸfedilen ilk küçükler ise Ä°dil ve Suna. Piyanist Ä°dil Biret'in yeteneÄŸine hayran kalan Vedat Nedim Tör, zamanın BaÅŸbakanı Hasan Saka'dan yardım istedi. Böylece uzun süre ‘‘İdil Kanunu’’ olarak anılacak ve yetenekli çocukların yurt dışında eÄŸitim almasını saÄŸlayacak ‘‘İstidatlı Çocuklar Kanunu’’ çıktı. Ä°ÅŸte dergideki bir yazıdan Ä°dil Biret'in çocukluk portresi:‘‘İdil kardeÅŸin adını duymayan kalmadı. Bu Ä°dil 6 yaşında bir kız. Hiç ders almadığı halde, çok güzel piyano çalıyor!...Ä°dil'in iki bebeÄŸi var. Birinin adı AyÅŸe, ötekinin Ä°nci. Ä°dil piyano çalarken bunlar da onu uslu uslu dinliyorlarmış...’’Dergide Suna Kan için ise ÅŸu cümleler yer alıyor:‘‘Suna Kan dokuz buçuk yaşındadır. Keman gibi en güç bir aletle oyuncak gibi oynamasını biliyor. DeÄŸme ustaların bile baÅŸaramadıkları güçlükleri, keten helvası yermiÅŸ gibi kolaylıkla alt ediyor.’’Suna ve Ä°dil yurtdışı eÄŸitimleri sırasında da sık sık baÅŸarılarıyla dergiye konu oldu.AYÅžEGÃœL'ÃœN DÄ°ÅžLERÄ° DE TEMÄ°ZPiyanist AyÅŸegül Sarıca, DoÄŸan KardeÅŸ tarafından çocukluÄŸunda keÅŸfedilmiÅŸti. Dergi, ‘‘müsamere’’lerinde konser veren Sarıca'yı övgü dolu satırlarla selamlıyordu:‘‘.....AyÅŸegül son müsameremizde de çok güzel parçalar çaldı. Belli ki bu kardeÅŸ piyanoyu ÅŸaka olsun diye çalmıyor, seviyor ve çalışıyor... Belli ki kendisine iyi bakıyor, Zamanında uyuyor, güzel güzel yemeÄŸini yiyor. diÅŸleri gayet düzgün ve temiz..’’Genç yaÅŸta aramızdan ayrılan piyanist Mayda Arkan derginin 1946 müsameresinde görev almıştı. Arkan, üç yıl sonra, bir konserin ardından gözlemlerini DoÄŸan KardeÅŸ için kaleme aldı:‘‘Şaşıracağım diye korkuyordum. BaÅŸladıktan sonra korkum yavaÅŸ yavaÅŸ geçti. O alkışları hálá iÅŸitir gibi oluyorum...’’DoÄŸan KardeÅŸ, çocuk ressam Bedri Baykam'ın yeteneÄŸini keÅŸfetmiÅŸ, üstelik onu resimlerinde yinelenen kovboylardan baÅŸka konulara yönlendirmeyi denemiÅŸti:‘‘...Bedri Baykam, henüz 6 yaşında. 2 yaşından beri resim yapıyor... Çini mürekkebiyle resim yapmayı çok seviyor Bedri KardeÅŸ. Öbür yandan sulu boya, pastel yırtma-yapıştırma resimler de yapıyor... Kovboyları çok sevdiÄŸi için bol bol onları çizmiÅŸ ama gittikçe daha deÄŸiÅŸik konulara yönelecek herhalde...’’SÄ°YASETTEN UZAK DEĞİLDÄ°DoÄŸan KardeÅŸ Dergisi yayınladığı dönemlerin sosyal ve siyasi yaÅŸamını da gözler önüne seriyor. Yayın yönetmeni ve Milli Ä°ktisat ve Tasarruf Cemiyeti müdürlerinden Vedat Nedim Tör, dergide sık sık küçüklere Türk malı kullanmalarını ve tutumlu olmalarını salık veriyordu. Türkiye'yi, Küçük bir Amerika, olarak anlatıyordu. Kore Savaşı sırasında Kore'de Åžanlı Kahramanlarımız'ı anlatan dergi, 1950'li yıllarda yobazlık tartışması sürdüğü sıralarda ''O benim Ata'mdır! Onu sana kırdırmam!'' diyordu.Ä°LK YAZILARINI, Ä°LK DENEMELERÄ°NÄ° DOÄžAN KARDEŞ’E GÖNDERMÄ°ÅžLERDÄ°Pınar Kür: ‘‘AÄŸaçlar ne güzel aÄŸaçlar ne güzel / Çiçeklerini, meyvalarını verirler. / AÄŸaçlar ne güzel, aÄŸaçlar ne güzel / Kırılmazlar, dökülmezler.’’Talat Sait Halman: ‘‘19 MAYIS Dayanamadı da yurdun yasına, / Kurtarıcı büyük Ata, / Ayak bastı Samsun'a / 19 Mayıs'ta!’’Suna Kan: ‘‘KEMANIM Benim bir kemanım var / Görseniz ne cici / Basınca parmağımı, / Sürünce yayımı, / Sesler çıkıyor inci inci, / Do re mi fa sol lá si. / Hepsinin ayrı sesi / Do re mi fa sol lá si.’’Sevin Okyay: ‘‘TAVÅžANIM Bembeyazdır tavÅŸanım, / Kulakları ipektir. / Uzun, ince bıyıklar, / Gözleri de eládır./ Benim güzel tavÅŸanım; / Bahçede sıçrar oynar, / Lahana, havuç, turp yer...’’Cem Özer: ‘‘YAÄžMUR YaÄŸmur yağıyor iÅŸte, / Herkes koÅŸuyor eve, / Pamuk kedim dışarda, / Miyav miyav aÄŸlıyor. / YaÄŸmur vuruyor cama, / Sanki diyor ki bana; / SokaÄŸa çıkma sakın, / Yoksa fena ıslanırsın!’’PAKO'DAN ÖNCE ONLAR VARDIDoÄŸan KardeÅŸ, ‘‘Hayvan Dostları’’ baÅŸlıklı köşesiyle bugün basında vazgeçilmez hale gelen pet sayfalarının da yolunu açtı. Ä°leride Pako'nun sürdüreceÄŸi sayfaya ilk gönül verenler, dergiye resimlerini yolladılar. Yayınlanan resimler arasında gazeteci Mine Kırıkkanat, Kerem Çalışkan, edebiyatçı Selim Ä°leri ve belgeselleriyle tanınan yönetmen Vecdi Sayar vardı.Derginin 38 yıllık yayın hayatında sayfalarına konuk ettiÄŸi çocuklar arasında sinemacı Halit RefiÄŸ, yazar Erhan Bener, ressamlar Hasan Kaptan, Mehmet Günsür, gazeteci Tahir Kutsi Makal, karikatürist Mustafa Eremektar (Mıstık), tiyatro ve sinema sanatçıları Öztürk Serengil, Müjdat Gezen, gazeteciler CoÅŸkun Aral, Zafer Mutlu ve Prof. Dr. Nilüfer Narlı'nın da adı geçiyor. Â