AB’ye son tren Bulgaristan’dan kalkıyor

KOMŞUMUZ Bulgaristan’la ilgili yazılarımızı, ekonomisi ve Türk girişimcilerin ne yaptıklarıyla bitirelim:Bulgaristan’da en büyük Türk yatırımını Şişe Cam gerçekleştiriyor.Eski Cuma’da (Tırgovişte) 160 milyon dolarla, tümüyle Türk sermayesiyle gerçekleştirilen (arsa ve özel tren hattını Bulgaristan yaptı) ve yapımını ‘Sistem Yapı’nın üstlendiği yatırımın gerçekleştirilmesi sonucu önümüzdeki ay düz cam üretimine başlanacak. Züccaciye üretimine de önümüzdeki yıl geçilecek. Başbakan Simeon Saksoburgotski ile Şişe Cam’ın ve Hamzabeyli sınır kapılarının temel atma töreninde bulunan Tayyip Erdoğan’ın, siyasi tablonun değişmesiyle bu tesisin açılış töreninde karşısında 36 yaşındaki Sosyalist Parti Genel Başkanı Sitanişev’i bulması muhtemel görünüyor.Doğuş Holding (Ferit Şahenk) ve Eko İnşaat (Cengiz Köksal) konsorsiyumunun üstlendiği 39 km’lik Burgas-Karnobat (Sofya yolu) otoyolu ve 14 km’lik yan yolların yapımı bitiyor.56 milyon Euro’ya mal olan otoyolun tümü yıl sonuna kadar hizmete girecek. (Bulgar Bayındırlık Bakanı’nın, yolun açılışını siyasi propaganda olarak değerlendirilmemesi için seçim sonrasına bırakması, bizim siyasetçilerimizin kulağını çınlatmış olmalı!) Doğuş-Eko’nun yeni otoyol projelerine ilgi gösterdikleri belirtiliyor.HÖH lideri Ahmet Doğan’ın girişimiyle davet edilen dünyanın en büyük inşaat ve baraj yapım firmalarından Avusturyalı ALPİNE projeyi yürütüyor. 220 milyon Euro’luk yatırımı kendi kaynaklarından karşılıyor. Bulgaristan, AB’ye girerken, Erdoğan hükümetinin bu yatırımla ilgili sorunları çözmesi, iki ülkenin gelecekteki ilişkileri açısından çok önemli sayılıyor.Koç Grubu’nun, Bulgar Telekom’u (BTK) almak için ihaleye girdiği ve kaybettiği malum... İhaleyi alan Avusturya kökenli VİVA Ventures firmasının patronlarının arkasında Bulgar hükümetindeki bazı bakanların olduğu söyleniyor. Türkiye, ‘ucuz’ ayak oyunlarıyla ihale dışı bırakılmış; ancak ‘diplomatik’ girişimlerde de Türkiye’nin ‘ihmalkár’ davrandığı bir gerçek. Gerçekten yazık olmuş... Daha da ileri gidilirse ‘Bulgar pazarı’ için ABD ile Rusya arasında gizli bir savaşın hüküm sürdüğü ayrıca değerlendirilmeli... BTK’nın, içinden çıkan GSM operatörü M-Tel’in lisans hakkının 1.2 milyar dolara bir Avusturya firmasına sattığını küçük bir not olarak aktaralım.İLGİNÇ YATIRIMLARBulgaristan’da 14 akaryakıt istasyonu kurmuş olan Koç-Opet ortaklığı, yeni yatırımlarla bu sayıyı 32’ye çıkarmak istiyor. Koç, Sofya’daki Ramstore mağazalarının sayısını üçe çıkardıktan sonra şimdi de Makedonya’ya yönelmiş.Şumnu’da, Fikret Kuzucu’nun Alcomet’inin özelleştirmeden aldığı alüminyum fabrikasının bugün 10 milyon dolara yakın ihracat yaptığı bildiriliyor. Işıklar Holding káğıt; FAF Metal ve Maser tekstil, onlarca orta ölçekli küçük sermaye sahibi parke, kereste, yük paleti, tekstil ve konfeksiyon sektörlerinde üretim yapıyorlar. TAV’ın ortağı Akfen, Sofya’da modern bir iş merkezine imza atmış; Altınbaş Kuyumculuk’un da Sofya’da şık bir mağazası bulunuyor. Bankacılık sektöründe ise Ziraat Bankası ve D-Commerce bulunuyor.İĞNEADA’NIN DİBİNDE1990’lı yılların başında Bulgaristan’a gelen ilk Türk işadamlarından olan Zeki Bayram’ın, Grup ve Etap adlı iki otobüs firması bulunuyor. 60 otobüslük filosuyla pazarda söz sahibi. Ayrıca, Sofya Belediyesi ile ortaklaşa olarak 10 milyon Euro’ya yeni yapılan otogar da, Balkanlar’ın en büyük ve modern otogarı sayılıyor. Bayram, Burgas’ın Kiten adlı sayfiye kentinde eski bir dinlenme evini alarak ‘Dodo Beach’ adıyla 5 yıldızlı otele dönüştürmüş ve az ilerisinde 2 km’lik sahilde 3 bin kapasiteli Cote d’azur benzeri bir plaj yaratmış.Eski milletvekili Yalçın Koçak, geçen yıl, ‘Avrupa eğitim alanı’na giren Bulgaristan’ın Varna Kenti’nde, ilk özel Türk üniversitesi ‘Balkan Universite’yi açmış, geçen yıl 170 öğrenciyle eğitime başlamış... Koçak, ‘İngilizce dilinde işletme, bilgisayar, elektrik-elektronik gibi bölümleri bulunan üniversite, Varna Teknik Üniversitesi’yle işbirliği yapıyor. Biz AB’ye hazır öğrenciler yetiştirmeyi hedefliyoruz’ diyor.Geç de olsa yedi ay önce kurulan Türk-Bulgar Sanayi ve Ticaret Odası’na bugüne kadar 50 Türk ve Bulgar firması üye olmuş... Sofya Ticaret ve Ekonomi Müşavirlikleri’nin, Mayıs 2007’de AB’ye girecek Bulgaristan’da Türk yatırımları için çok dikkatli çalışmalar yapması gerekiyor. İki ülke arasındaki ticaret hacminin 1.8 milyar doların üzerine çıkması için her iki tarafın da ticaretin önündeki engelleri kaldırması ve özendirici tedbirler alması gerekiyor. İşadamlarımıza uyarı: AB’ye son tren Bulgaristan’dan kalkıyor.Mahcup oluyoruzYAPIMI Ceylan Holding’e üstlendirilen ve görkemli açılış törenine rağmen bugüne kadar bir çivi bile çakılmamış olan Arda Nehri üzerindeki ‘Gorna-Arda’ hidroelektrik santralı ve Pilovdiv-Kapıkule arasındaki 150 km’lik otoyol projesi, 7 yıldır bekliyor... Mesut Yılmaz’ın ve Kostov’un başbakanlıkları döneminde imzalanan anlaşma, Ceylan’ın Türkiye’de karşılaştığı sorunlar ve Bulgaristan’ın devlet garantisi vermek istememesi, karşı tarafın da yabancı kaynak bulamaması gibi sorunlar nedeniyle 400 milyon dolarlık proje bugün atıl olarak duruyor. Anlaşmaya göre, Türkiye bu yatırımla Bulgaristan’dan elektrik enerjisini alacaktı. Bulgaristan’ın, müteahhit firmanın değişmesini istediği, ancak Ceylanlar’ın da ‘hukuki’ güvencelerini elinde koz olarak tuttuğu belirtiliyor. Ceylan Holding bu yatırımı gerçekleştiremezken, Vica Nehri üzerinde iki yıl önce ‘Sankov-Kamak’ adlı ikinci bir barajın yapımına ise çoktan başlamış...Köy evleri ve tarlalar kapışılıyorBULGARİSTAN’da, 354 km kıyı şeridine, son dört yılda 2 milyar dolar tutarında 2000’e yakın konaklama tesisi yapılmış. Aynı sürede yaratılan 160 bin ek yatağın 65 bininin sadece Slançhev Brıyag’ta (Sunny Beach) yapıldığını görmek şaşırtıcı sayılıyor.Bu bölge 15 yıl önce sazlıktı. Bir bölümü AB fonlarından turizm amaçlı kullanılan kredilerle 9 km uzunluğundaki sahilde, yoğun bir imar hareketi gözleniyor.Rant için mi? O da var; AB fonlarını kullanmak da var. Ama önemlisi, Batılı turist Antalya’da sessiz bir ortamda güneş ve denizden yararlanmak istiyorsa, buraya gelen İngilizler de kalabalık ortamda güvenli bir şekilde 24 saat ‘eğlenmeyi’ istiyor. Didim’de, 300 sterline bir hafta tatil yapıp bol bol ucuz bira içen İngilizlerin bir üst sınıfı, buraya aynı süre için 700 sterlin ödüyorlarmış. Ne ilginçtir ki, Bulgaristan’dan tatil yapmak için ülke dışına çıkanlar en çok Türkiye’ye geliyorlar. Sudi Özkan’ın Sofya ve Filibe’de otel ve casinoları dışında elinde komünizm döneminin ünlü ‘Corecom’ mağazaları da bulunuyor. Antalya’daki Club Otel Sera’nın sahibi Yaşar Sönmez ‘casino’ yatırımlarını Bulgaristan’da büyütüyor. Avrupalılar, Bulgaristan’ın Istranca-Rodop ve Balkanlar’daki eski köy evlerini ‘yaşam ve dinlence’ amaçlı; verimli tarım alanlarını da eko-tarım yatırımları için kapışıyor. Termal sularının çıktığı sağlık ve kayak merkezleri ile av alanları da yabancıların gözbebeği sayılıyor. Biliniz ki, Türk yatırımcılar hálá uyuyor.