Zeynel LÜLE
Oluşturulma Tarihi: Mayıs 20, 2007 00:00
Merkezi Dublin’de bulunan "Avrupa Yaşam ve Çalışma Şartları Vakfı" AB Komisyonu için Türkiye’deki yaşam kalitesini ölçmeye yarayan bir rapor hazırladı. İstihdam, ekonomik kaynaklar, aile ve hane, sosyal katılım, sağlık ve eğitimi gibi alanları kapsayan raporda Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) ve Avrupa Yaşam Kalitesi Anketi’nin araştırmaları temel alındı.
Türkiye’deki yaşam kalitesiyle AB’nin 25 ülkesi ve yeni katılan üyeler Bulgaristan ve Romanya’daki yaşam kalitesi karşılaştırıldı. Rapora göre Türkiye diğer AB ülkelerine oranla daha tatminsiz. Dörtte biri yaşam standartlarından hiç memnun değil. Raporun en ilginç bölümleri, ülkedeki gerilim ve iş ortamıyla ilgili olanlar. Türklerin yüzde 75’i iş ortamını çok stresli ve zorlayıcı buluyor. Bu sayı Bulgaristan’da yüzde 62, Romanya’da yüzde 47, diğer 25 AB ülkesinde ise yüzde 46. Türklerin üçte biri zengin ile fakir arasında ve etnik gruplar arasında gerilim olduğunu düşünüyor.
İŞ ÇOK STRESLİ VE SIKICI
Türkiye’deki kişilerin yüzde 52’si içinde bulunduğu iş ortamını etkileyebildiğini düşünüyor. Bununla birlikte dörtte üçü iş ortamının stresli olduğunu söylüyor. Bu rakam AB ülkelerinde sadece yüzde 46. Türklerin yüzde 26’sı maaşından memnun, Bulgarların ise yüzde 16’sı. İşi sıkıcı bulanların oranı Türkiye’de yüzde 42’yken, Romanya, Bulgaristan ve AB ülkelerde yüzde 10 seviyesinde.
EV SAHİBİ AMA EVİNİ BEĞENMİYOR
Türk halkının yüzde 72’si bir eve sahip. Bunların yarısının müstakil bir evi, yarısının ise apartman dairesi var. Ama enflasyon nedeniyle insanlar banka kredisi yardımıyla ev almak yerine, aile ve eş dost yardımıyla kendi evini kendi inşa etmiş. Ev sahiplerinin üçte biri evinin küçük olduğundan, ayrıca nem ve küften şikayetçi. AB ülkelerinde ise yaşadığı evden memnun olmayanlar oranı altıda bir.
NÜFUS GENÇ, SAĞLIK İYİ
Türklerin büyük bir çoğunluğu sağlık durumlarından tatminkar. Sağlığınızdan memnun musunuz sorusuna "Evet çok memnunum" diye cevap verenlerin oranı yüzde 26. Bu rakam AB’de yüzde 37. Türkiye’de sağlık konusundaki tatminin önemli nedeni, ülkedeki genç nüfusa bağlanıyor. Ülkedeki 60 yaş üzeri nüfusun ancak yarısı genel sağlık durumundan memnun.
EH İŞTE DİYENLER ÇOĞUNLUKTA
Türk halkı genel olarak kira ödemekte ve faturaları zamanında yatırmakta sıkıntı yaşamıyor. Son 12 ayda kiramı zamanında ödedim diyenlerin oranı yüzde 89. Faturalarımı ödeyebiliyorum diyenler ise yüzde 74. AB ülkelerinde bu iki soruya halkın yüzde 93’ü olumlu yanıt vermiş. Bununla birlikte, ankete katılan Türklerin ancak yarısı yıl boyunca bu iki ödemeyi zamanında ve yeterli miktarda yaptıklarını bildirmiş.
Hayatınızdan ne kadar memnunsunuz, 1’den 10’a kaç puan verirsiniz diye sorulduğunda Türklerin yüzde 15’i 1, yüzde 23’ü 5 cevabını vermiş. Çok memnunum diyenlerin oranı ise yüzde 10. Genel bakıldığında halkın yüzde 46’sının memnuniyetsiz olduğu ortaya çıkıyor. 5’ten yukarı puan verenlerin toplamı ise yüzde 51. AB ülkeleri genelinde ise halkın yüzde 83’ü sahip olduklarını oldukça tatminkar buluyor.
Kamu düzeni, o ülke vatandaşlarının genel olarak tatminkar bir hayat sürmeleri üzerinde etkin rol oynuyor. Barınma, sosyal hizmetler, eğitim, sağlık, toplu taşıma konularında tatminkar hizmet alan vatandaşlar daha mutlu oluyor. Türkiye, bu hizmetlerde sınırlı kaldığından bu hizmetlerin halktaki etkisi de sınırlı. Kamu hizmetinden memnun musunuz sorusuna ortalama 10 üzerinden 3.9 puan vermiş.
ZENGİN FAKİR GERGİNLİĞİ
Ülkenizde bu sosyal gruplar arasında gerginlik olduğunu düşünüyor musunuz diye soruldu. Türklerin beşte üçü ülkede zenginler ile fakirler, yarısına yakını patron ile çalışan ve ayrıca etnik gruplar arasında gerginlik olduğunu düşünüyor. Rapor Türkiye’deki bu sonucun Kürtlerin özerklik veya bağımsızlık talep etmesine bağlıyor.
AB ülkelerinde yaşayanların da yüzde 47’si etnik gruplar arasında gerginlik yaşandığına inanıyor. Bunun sebebi olarak Avrupa’ya göç etmiş Müslüman nüfusun fazlalığı gösteriliyor.
GÜVENSİZ TÜRKLER
Başkalarına ne kadar güvenirsiniz, 1’den 10’a kadar puan verin diye sorulduğunda Türklerin yüzde 69’u 4.5 puan vermiş. Bulgaristan ortalaması 4.4, Romanya 5.4, AB ise 5.8.
KADINLAR DİNDAR VE EV HANIMI
Türkiye’de 15 milyon kadın ücretli çalışan değil. Erkeklerin yüzde 67’sinin bir işi var, kadınların ise yüzde 12’sinin. Kadınların yüzde 69’u ev hanımı, yüzde 4’ü emekli, yüzde 8’i evlere temizliğe ve bakıcılığa gidiyor.
Raporun eğitim bölümünde, kırsal alanda okuyan kız çocuklarının oranının yüzde 31 ile sınırlı olduğu, buna rağmen son yıllarda kadınlar ile erkekler arasındaki eğitim uçurumunun giderek kapandığı belirtiliyor.
1997’de yapılan bir araştırmada, evliliklerin yüzde 69’unun görücü usulü olduğu saptanmıştı. 2005’te aynı soruya verilen cevapta, kadınların ancak yüzde 46’sı eşlerini evlenmeden önce tanıdığını söyledi. Bugün gençlerin sadece yüzde 10’u görücü usulünü bir yöntem olarak benimsiyor.
Eğitim konusunda da kadın-erkek arasındaki uçurum kapanıyor. Yapılan araştırmalarda, 1996’da erkeklerin yüzde 90’ı kadınların ise yüzde 67’si okur yazardı. 2003’te bu oran erkeklerde yüzde 96, kadınlarda da yüzde 81’e yükseldi.
HASTALIKTA, SAĞLIKTA AİLE
Türkler için en temel sosyalleşme ortamı hane. Aile en önemli kurum. Yüzde 89’u haftada bir aile veya arkadaş ziyareti yapıyor. Yüzde 96’sı hastalıkta yardım, yüzde 81’i zor durumda borç alırım diyor.
Yüzde 39 son bir ay içinde para ve gıda yardımı verirken, yüzde 19 yardım aldım diyor.