9 şubat sigarayı bırakma günü
Güncelleme Tarihi:
A.A
Oluşturulma Tarihi: Şubat 08, 2010 12:47
Türkiye Psikiyatri Derneği üyelerinden Dr. Defne Tamar Gürol, sigara kullanımının bir bağımlılık olduğunu, bu nedenle tedavisinin bir psikiyatri uzmanı tarafından yürütülmesi gerektiğini bildirdi.
Derneğin Alkol ve Madde Kullanım Bozuklukları Bilimsel Çalışma Birimi üyelerinden olan Gürol, 9 Şubat Dünya Sigarayı Bırakma Günü dolayısıyla yaptığı yazılı açıklamada, sigara ve tütünün dünyada en yaygın kullanılan bağımlılık yapıcı maddelerden olduğunu hatırlattı.
Sigara ve tütün kullanımının önlenebilir ölüm nedenlerinin başında geldiğini, her yıl yaklaşık 5 milyon kişinin sigara ve tütün kullanımına bağlı hastalıklar nedeniyle hayatını kaybettiğinin tahmin edildiğini kaydeden Gürol, sigara kullanımının önemli bir halk sağlığı sorunu olarak çeşitli fiziksel, sosyal ve ekonomik olumsuz sonuçlara yol açan ciddi bir bağımlılık olduğuna işaret etti.
Açıklamasında, “Sigara kullanımı bir bağımlılıktır. Diğer bağımlılık yapıcı maddelerde görüldüğü gibi, kişi zarar gördüğü halde kullanmaya devam eder. Kontrol yitimi ön plandadır. Kullanım kesildiği zaman çeşitli yoksunluk belirtileri ortaya çıkar” görüşüne yer veren Gürol, gelişmiş ülkelerde azalma eğilimi gösteren sigara tüketiminin gelişmekte olan ülkelerde arttığını belirtti.
Türkiye'de sigara kullanım yaşının düştüğüne ve kullanımın yaygınlaştığına dikkati çeken Gürol, çalışmaların erişkin nüfusun yüzde 50'sinden fazlasının düzenli bir şekilde sigara kullandığını gösterdiğini kaydetti. Gürol, sigara kullanımının tüm yaş gruplarında yaşam süresini 16 yıl, 35-69 yaş grubunda ise 22 yıl kısalttığının yapılan çalışmalarla ortaya konduğunu ifade etti.
“SİGARAYA BAŞLAMA YAŞI DÜŞTÜKÇE BAĞIMLILIK ARTIYOR”
Sigaraya başlama yaşı ve bağımlılık şiddeti arasındaki ilişkiye de vurgu yapan Gürol, şunları kaydetti:
“Sigaraya başlama yaşı düştükçe bağımlılık gelişmesi olasılığı artmaktadır. Ergenlik döneminde sigara kullanmaya başlama, bağımlılık gelişme riskini artırmaktadır. Bu nedenle 18 yaş altındaki kişilere sigara satılmaması, sadece yasal değil, halk sağlığı açısından da uyulması gereken bir zorunluluktur.
Gençler arasında sigara kullanım nedenleri incelendiğinde merak ilk sırada yer almaktadır. Büyüdüğünü kanıtlamak, farklı olmak, stresten kurtulmak gibi nedenler ergen sigara kullanımı için diğer nedenler olarak sayılabilir. Bu nedenle sigara kullanımı ile ilgili merak uyandırıcı, özendirici tutumlar sigara kullanımı açısından risk oluşturmaktadır. Sigaraya kolay ulaşım, fiyat, evde sigara kullanan kişilerin bulunması sigara kullanımını artırmaktadır. Ergenlerde sigara bağımlılığının çok daha kolay ve hızla geliştiği unutulmamalıdır.”
SİGARAYI BIRAKMANIN AŞAMALARI
Sigara bağımlılığının, diğer bağımlılık tedavilerine benzer ilkelerle yürütülmesi gerektiğine işaret eden Gürol, şu görüşleri ifade etti:
“Bu nedenle tedavi bir psikiyatri uzmanı tarafından yürütülmelidir. İlk aşama bırakmaya karar verme aşamasıdır. Sigarayı bırakma, diğer bağımlılıklarda olduğu gibi kişinin gördüğü zararı fark etmesi sonucu bırakmaya karar vermesiyle mümkün olmaktadır. Sigaranın zararlarıyla ilişkili bilgilendirme, toplumda sigara karşıtı bir duruş geliştirme bu kararın alınmasında yardımcı olmaktadır.
Tedavide ikinci aşama yoksunluk döneminin tedavisidir. Bırakma evresinde kişiyi önemli ölçüde etkileyen yoksunluk belirtileri görülmektedir. Sigarayı bırakan kişiler arasında da diğer maddelere olan bağımlılıklarda görüldüğü gibi, nüks yani tekrar kullanmaya başlama görülebilmektedir. Nüks en sık sigaranın yol açtığı yoksunluk döneminde ortaya çıkmaktadır. Nikotin yoksunluğunda huzursuzluk, sıkıntı, çökkün hissetme, uykusuzluk, çabuk öfkelenme, bunaltı, yoğunlaşmada azalma gibi belirtiler görülür. Bu yoksunluk döneminde doğru tedavilerin uygulanması ile nüks oranlarında ciddi azalmalar görülmektedir.
Tedavinin üçüncü aşaması değişim aşamasıdır. Sigarayı bırakmada uzun süreli başarı sağlanabilmesi için, kişinin davranışlarında, alışkanlıklarında değişiklikler yapmasını sağlamaktır. Bu değişimin gerçekleşmesi ve riskli durumların tespiti ile gerekli önlemlerin alınmasını hedefleyen ruhsal eğitimi içeren, bilişsel davranışçı, bireysel veya grup tedavileri eklenmelidir. t1edavi aşamalarının yürütülmesinde psikiyatri uzmanı hekimlere başvurulmalıdır.”
Sigara bağımlılığının tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu kaydeden Gürol, bağımlılıktan kurtulmak için doğru adımların atılması gerektiğini vurguladı.
Sigara ve tütün kullanımının önlenebilir ölüm nedenlerinin başında geldiğini, her yıl yaklaşık 5 milyon kişinin sigara ve tütün kullanımına bağlı hastalıklar nedeniyle hayatını kaybettiğinin tahmin edildiğini kaydeden Gürol, sigara kullanımının önemli bir halk sağlığı sorunu olarak çeşitli fiziksel, sosyal ve ekonomik olumsuz sonuçlara yol açan ciddi bir bağımlılık olduğuna işaret etti.
Açıklamasında, “Sigara kullanımı bir bağımlılıktır. Diğer bağımlılık yapıcı maddelerde görüldüğü gibi, kişi zarar gördüğü halde kullanmaya devam eder. Kontrol yitimi ön plandadır. Kullanım kesildiği zaman çeşitli yoksunluk belirtileri ortaya çıkar” görüşüne yer veren Gürol, gelişmiş ülkelerde azalma eğilimi gösteren sigara tüketiminin gelişmekte olan ülkelerde arttığını belirtti.
Türkiye'de sigara kullanım yaşının düştüğüne ve kullanımın yaygınlaştığına dikkati çeken Gürol, çalışmaların erişkin nüfusun yüzde 50'sinden fazlasının düzenli bir şekilde sigara kullandığını gösterdiğini kaydetti. Gürol, sigara kullanımının tüm yaş gruplarında yaşam süresini 16 yıl, 35-69 yaş grubunda ise 22 yıl kısalttığının yapılan çalışmalarla ortaya konduğunu ifade etti.
“SİGARAYA BAŞLAMA YAŞI DÜŞTÜKÇE BAĞIMLILIK ARTIYOR”
Sigaraya başlama yaşı ve bağımlılık şiddeti arasındaki ilişkiye de vurgu yapan Gürol, şunları kaydetti:
“Sigaraya başlama yaşı düştükçe bağımlılık gelişmesi olasılığı artmaktadır. Ergenlik döneminde sigara kullanmaya başlama, bağımlılık gelişme riskini artırmaktadır. Bu nedenle 18 yaş altındaki kişilere sigara satılmaması, sadece yasal değil, halk sağlığı açısından da uyulması gereken bir zorunluluktur.
Gençler arasında sigara kullanım nedenleri incelendiğinde merak ilk sırada yer almaktadır. Büyüdüğünü kanıtlamak, farklı olmak, stresten kurtulmak gibi nedenler ergen sigara kullanımı için diğer nedenler olarak sayılabilir. Bu nedenle sigara kullanımı ile ilgili merak uyandırıcı, özendirici tutumlar sigara kullanımı açısından risk oluşturmaktadır. Sigaraya kolay ulaşım, fiyat, evde sigara kullanan kişilerin bulunması sigara kullanımını artırmaktadır. Ergenlerde sigara bağımlılığının çok daha kolay ve hızla geliştiği unutulmamalıdır.”
SİGARAYI BIRAKMANIN AŞAMALARI
Sigara bağımlılığının, diğer bağımlılık tedavilerine benzer ilkelerle yürütülmesi gerektiğine işaret eden Gürol, şu görüşleri ifade etti:
“Bu nedenle tedavi bir psikiyatri uzmanı tarafından yürütülmelidir. İlk aşama bırakmaya karar verme aşamasıdır. Sigarayı bırakma, diğer bağımlılıklarda olduğu gibi kişinin gördüğü zararı fark etmesi sonucu bırakmaya karar vermesiyle mümkün olmaktadır. Sigaranın zararlarıyla ilişkili bilgilendirme, toplumda sigara karşıtı bir duruş geliştirme bu kararın alınmasında yardımcı olmaktadır.
Tedavide ikinci aşama yoksunluk döneminin tedavisidir. Bırakma evresinde kişiyi önemli ölçüde etkileyen yoksunluk belirtileri görülmektedir. Sigarayı bırakan kişiler arasında da diğer maddelere olan bağımlılıklarda görüldüğü gibi, nüks yani tekrar kullanmaya başlama görülebilmektedir. Nüks en sık sigaranın yol açtığı yoksunluk döneminde ortaya çıkmaktadır. Nikotin yoksunluğunda huzursuzluk, sıkıntı, çökkün hissetme, uykusuzluk, çabuk öfkelenme, bunaltı, yoğunlaşmada azalma gibi belirtiler görülür. Bu yoksunluk döneminde doğru tedavilerin uygulanması ile nüks oranlarında ciddi azalmalar görülmektedir.
Tedavinin üçüncü aşaması değişim aşamasıdır. Sigarayı bırakmada uzun süreli başarı sağlanabilmesi için, kişinin davranışlarında, alışkanlıklarında değişiklikler yapmasını sağlamaktır. Bu değişimin gerçekleşmesi ve riskli durumların tespiti ile gerekli önlemlerin alınmasını hedefleyen ruhsal eğitimi içeren, bilişsel davranışçı, bireysel veya grup tedavileri eklenmelidir. t1edavi aşamalarının yürütülmesinde psikiyatri uzmanı hekimlere başvurulmalıdır.”
Sigara bağımlılığının tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu kaydeden Gürol, bağımlılıktan kurtulmak için doğru adımların atılması gerektiğini vurguladı.