Cahit AKYOL
Oluşturulma Tarihi: Eylül 04, 2010 00:00
Hattat Maksudul Tebrizi’nin 1401’te yazdığı 609 yıllık el yazması Kuran-ı Kerim, dijital ortama aktarıldı. 1991’de çalındıktan sonra Interpol tarafından bulunup Rodos Adası’ndaki Hafız Ahmet Ağa Kütüphanesi’ndeki iade edilen bu paha biçilmez kitaba artık tek tıkla ulaşmak mümkün
Hafız Ahmet Ağa Kütüphanesi, Yunanistan’ın Rodos adasında UNESCO tarafından kültür mirası olarak koruma altına alınan Rodos Kalesi içinde. Surların içindeki Orologiou Meydanı’ndaki kütüphanenin sahibiyse Hafız Ahmet Ağa Fethi Paşa Vakfı. Vakfın 16 yıllık Mütevelli Heyeti Başkanı da İstanbul Modalı Fethi Cengiz Argeşo.
Hafız Ahmet Ağa tarafından 1793’de inşa edilen ve Ahmed Fethi Paşa tarafından dünyanın değişik coğrafyalarından toplanan el yazması kitapları barındıran kütüphane Türkler’in ve diğer ülkelerden gelenlerin büyük ilgisini çekiyor. Paha biçilemez 2450 kitabı saklıyan kütüphanenin bir adı da Müslüman Kütüphanesi.
Hattat Maksudul Tebrizi’nin 1401’te yazdığı Kuran-ı Kerim, bu kitapların en önemlisi. Kırmızı deri cildi tezhipli. Sonunda üç sayfa Farsça dua bulunuyor. Sure başlıkları süslemeli. Her sayfası üç satır nesih yazı, geri kalan normal yazıyla yazılmış. Sayfaların kenarları altın varakla süslü. “Değeri parayla ölçülemez. Çünkü hiçbir zaman satılmayacak. Bu ata mirasımızı dünya durdukça saklayacağız” diyen Argeşo, Kuran-ı Kerim’in çalındıktan sonra tesadüfen bulunduğunu anlatıyor:
20 MİLYON POUND’A SATIYORLARDI“1991’te Rodos’taki kütüphaneden çalıp Londra’ya kaçırmışlar. Akrabamız Prenses Esra Bereket Birgen, 20 milyon Pound açılış fiyatıya ünlü bir müzayede evinde satışa çıkarıldığını görmüş. Hemen İnterpol’e
haber verilince çalanlar yakalandı ve İstanbul’a getirildi. İstanbul’da buluştuk, vakıf olarak bize ve Yunanlı makamlara teslim ettiler. Korumalar eşliğinde adaya getirip yerine koyduk. Çok sıkı güvenlik önlemleri altında korumaya başladık.”
Uzun süre özel sektörde yöneticilik ve ticaret yaptıktan sonra emekli olan Argeşo, her ayın yarısını Rodos’ta geçiriyor. Selçuklular’dan kalma 851 yıllık kitapların ve Osmanlılar’dan kalma 147 Kuran tefsirinin bulunduğu kütüphaneyi yılda 800 bin kişinin gezdiğini söylüyor. Kütüphaneyi daha çok insanla buluşturmak için Ankara’daki yetkililerle de temas kurmuş: “Beni, Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı’na (TİKA) sevk ettiler. Ardından Rodos Konsolosu İhsan Yücel devreye girdi. Başta el yazması Kuran-ı Kerim olmak üzere, kitapların dijital ortamla aktarılması kararlaştırıldı. Nihayet bu çalışmaları bitirdik” diyor.
EN BÜYÜK TÜRK VAKFI Kanuni Sultan Süleyman’ın Başsancaktarı Ramazan Ağa’nın torunu ve 12 Adalar Valisi Hasan Ağa’nın oğlu Hafız Ahmet Ağa’nın kurduğu vakfın Rodos’ta çok sayıda gayrimenkulü var. Argeşo; “Rumeli ve Balkanlar’daki en büyük Türk Vakfı biziz” diyerek devam ediyor: “Kütüphane binası ve çevresini onarmak için vakfın kasasından binlerce Euro para harcadık. Şimdiki hedefimiz Rodos’taki saat kulesi. Bu kuleyi dedem 1840’ta İngiltere’deki Big-Ben’i örnek olarak yaptırmış. Yunanlı bir işletmeci alt bölümünde restoran işletiyor ama kontratımız 2011’e bitiyor. Kuleyi hemen restore edip bir Osmanlı müzesi haline getireceğiz.”
DÜNYA ÜNİVERSİTELERİNDE Türkiye’nin Rodos Konsolosu İhsan Yücel; Konya Eski Eserler El Yazması Kütüphanesi’nden bir ekibin Rodos’ta 55 gün geceli gündüzlü çalıştığını söylüyor: “1275’i el yazması 2450 kitabın yaklaşık 600 bin sayfası tek tek dijital ortama aktarıldı; 640 sayfalık bir katalog haline getirildi. Bu katalog dünyanın çeşitli üniversitelerine gönderilecek. Dileyenler Konya’daki kütüphaneyle işbirliğine giderek, bu kitaplar üzerinde bilimsel çalışma yapabilecek. Kitaplara ulaşmak için internetten Konya Eski Eserler El Yazması Kütüphanesi’nin adresine girmek gerekiyor: konyayazmakutup.gov.tr”.