3 bin Türk graffitici internette örgütlendi
Güncelleme Tarihi:
Öznur KAYMAK
Oluşturulma Tarihi: Mayıs 07, 2006 00:00
Türkiye’de duvarları boyayan üç binden fazla graffitici var. Ve hiphop kültürünün diğer popüler öğeleri gibi, graffitiye de giderek daha çok kişi merak salıyor. Şimdi graffiticiler, turkisi.net ve turkstyle.org ismiyle kurdukları iki internet sitesinde biraraya geldi. Bu işe meraklı gençler, Amerika’dan yayılan graffitiye Türk yorumu katarak yaptıkları boyamaları burada sergiliyor.
Bizim sokaklarda yıllarca "Buraya çöp döken eşektir"den başka duvar yazısı pek yoktu, zaten o da graffiti sayılmaz. Ama 90’lardan itibaren Batılı ülkelerde çok yaygın olan graffiti modası Türkiye’de de yayılmaya, son iki-üç yıldır da büyükşehirlerde graffiti ve Tag ismi verilen küçük imzaları daha sık görmeye başladık.
Graffitiyi meslek haline getirmiş, uzman writer’ların (yazıcı, graffiti yapanlara bu isim veriliyor) yaşadığı ABD’de ve İtalya, İngiltere, Fransa gibi bu işin çok popüler olduğu pek çok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de illegal graffiti yapmak yasak. Yani dekoratif iç mekan boyamaları dışında, tarihi yapıları, kamuya açık alanları boyamak suç sayılıyor.
Sultanahmet Meydanı’ndaki Milion Taşı’nın boyanması gibi birkaç olaydan sonra o yüzden Türk graffiticiler şimdi çok sıkı takip ediliyorlar. Örneğin 2002’de, Florya’da garda graffiti yaparken yakalanan 17 yaşında iki genç devlet malına zarar vermekten 1-3 yıl hapis istemiyle yargılandı.
Tüm bunlara rağmen, buldukları boş ve geniş duvarlarda, eski araba ve iş makinelerinde, tren istasyonlarında, ara sokaklarda graffiti yapan yaklaşık üç bin kişi var Türkiye’de.
GECE GRAFFİTİSİ
Yakalanmamak için graffiti yapmaya gece çıkıyor, şehir içinde polisler devriye gezdiği için uzak yerlere gidiyor, hatta kamp kuruyorlar. Polise yakalanma korkusu duyuyorlar ama bu onları engellemiyor. Hatta bu korkunun sanatlarını ateşlediğini söylüyorlar. Sanat diyoruz, çünkü yerli-yabancı tüm graffiticiler, kendilerini birer ressam olarak nitelendiriyor.
İki yıl önce Türkiye’deki graffiticileri biraraya getirmek üzere, turkisi.net ve turkstyle.org adıyla iki internet sitesi kuruldu. Sadece turkisi.net’in şu anda iki bin üyesi bulunuyor. Sitenin kurucuları Dank, Nude ve Dyermit’in yaşadığı İzmit dışında, İstanbul, Ankara, Eskişehir gibi öğrencilerin yoğun olarak bulunduğu illerde de yoğunlaşmış durumdalar.
Üç senedir graffiti yapan ve öğrenci olan Dank, yaptıklarının kötü bir şey olmadığını söylüyor: "ABD’de bu uğraş bir meslek ve sanat dalı haline geldi. Graffiti bir suç değil, sanattır bize göre. Biz duvarları tıpkı tuval gibi kullanıyoruz. Ressam nasıl yapıyorsa, bizim yaptığımız neden sanat olmasın?"
HİÇ YAKALANMADIK
Dank her graffiticinin mutlaka polisle kovalamaca yaşayacağını söylüyor. "Biz birçok şehirde graffiti yaptık, çok kovalamacamız oldu. Ama hiç yakalanmadık. Ben en çok insanların yoğun olarak bulunduğu şehir merkezlerinde graffiti yapmayı seviyorum. Tren istasyonları ikinci sırada. Ama buralarda çalışmak çok zor çünkü güvenlik çok sıkı."
Bu işte en eskilerden biri olan Turbo ise, 1989’da yakalanmış ve sabıkası olmadığı için yalnızca para cezası ödemiş. "Artık illegal graffiti yapmıyorum, ama onun ayrı bir zevki var."
İnternet sitelerinde pek çok şehirden üyelerin yolladığı fotoğraflar yayınlanıyor. Siteye üye olduğunuzda graffitilere yorum yapıp, oy verebiliyorsunuz. Bombing, tag, throw up adı verilen farklı graffiti türlerinden örnekleri, sokak, tren ve iş makinesine yapılan boyamaları görebilirsiniz.
AMERİKA’DA DOĞDU
Graffiti, 1960’larda Amerika’da, politik görüşlerini belirtmek isteyen protestocu gruplar ve hükmettikleri bölgeyi göstermek için sokak duvarlarına imzalarını bırakan sokak çeteleri tarafından kullanılıyordu. Kimilerine göre ise, Berlin Duvarı’na yazılan protesto yazıları zamanla graffiti halini aldı. O yılların en bilinen graffiticisi, ABD’de yaşayan Yunanlı postacı Panayiotakis. Geçtiği yerlere sprey boyayla ’Taki 183’ yazarak tüm dünyanın ilgisini graffitiye çekti. Taki’den sonra ortaya isimlerini ilginç stillerde yazan pek çok benzeri çıktı ve graffiti zamanla tüm dünyaya yayıldı.
Graffitiyi meslek haline getirmiş, uzman writer’ların (yazıcı, graffiti yapanlara bu isim veriliyor) yaşadığı ABD’de ve İtalya, İngiltere, Fransa gibi bu işin çok popüler olduğu pek çok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de illegal graffiti yapmak yasak. Yani dekoratif iç mekan boyamaları dışında, tarihi yapıları, kamuya açık alanları boyamak suç sayılıyor.
Sultanahmet Meydanı’ndaki Milion Taşı’nın boyanması gibi birkaç olaydan sonra o yüzden Türk graffiticiler şimdi çok sıkı takip ediliyorlar. Örneğin 2002’de, Florya’da garda graffiti yaparken yakalanan 17 yaşında iki genç devlet malına zarar vermekten 1-3 yıl hapis istemiyle yargılandı.
Tüm bunlara rağmen, buldukları boş ve geniş duvarlarda, eski araba ve iş makinelerinde, tren istasyonlarında, ara sokaklarda graffiti yapan yaklaşık üç bin kişi var Türkiye’de.
GECE GRAFFİTİSİ
Yakalanmamak için graffiti yapmaya gece çıkıyor, şehir içinde polisler devriye gezdiği için uzak yerlere gidiyor, hatta kamp kuruyorlar. Polise yakalanma korkusu duyuyorlar ama bu onları engellemiyor. Hatta bu korkunun sanatlarını ateşlediğini söylüyorlar. Sanat diyoruz, çünkü yerli-yabancı tüm graffiticiler, kendilerini birer ressam olarak nitelendiriyor.
İki yıl önce Türkiye’deki graffiticileri biraraya getirmek üzere, turkisi.net ve turkstyle.org adıyla iki internet sitesi kuruldu. Sadece turkisi.net’in şu anda iki bin üyesi bulunuyor. Sitenin kurucuları Dank, Nude ve Dyermit’in yaşadığı İzmit dışında, İstanbul, Ankara, Eskişehir gibi öğrencilerin yoğun olarak bulunduğu illerde de yoğunlaşmış durumdalar.
Üç senedir graffiti yapan ve öğrenci olan Dank, yaptıklarının kötü bir şey olmadığını söylüyor: "ABD’de bu uğraş bir meslek ve sanat dalı haline geldi. Graffiti bir suç değil, sanattır bize göre. Biz duvarları tıpkı tuval gibi kullanıyoruz. Ressam nasıl yapıyorsa, bizim yaptığımız neden sanat olmasın?"
HİÇ YAKALANMADIK
Dank her graffiticinin mutlaka polisle kovalamaca yaşayacağını söylüyor. "Biz birçok şehirde graffiti yaptık, çok kovalamacamız oldu. Ama hiç yakalanmadık. Ben en çok insanların yoğun olarak bulunduğu şehir merkezlerinde graffiti yapmayı seviyorum. Tren istasyonları ikinci sırada. Ama buralarda çalışmak çok zor çünkü güvenlik çok sıkı."
Bu işte en eskilerden biri olan Turbo ise, 1989’da yakalanmış ve sabıkası olmadığı için yalnızca para cezası ödemiş. "Artık illegal graffiti yapmıyorum, ama onun ayrı bir zevki var."
İnternet sitelerinde pek çok şehirden üyelerin yolladığı fotoğraflar yayınlanıyor. Siteye üye olduğunuzda graffitilere yorum yapıp, oy verebiliyorsunuz. Bombing, tag, throw up adı verilen farklı graffiti türlerinden örnekleri, sokak, tren ve iş makinesine yapılan boyamaları görebilirsiniz.
AMERİKA’DA DOĞDU
Graffiti, 1960’larda Amerika’da, politik görüşlerini belirtmek isteyen protestocu gruplar ve hükmettikleri bölgeyi göstermek için sokak duvarlarına imzalarını bırakan sokak çeteleri tarafından kullanılıyordu. Kimilerine göre ise, Berlin Duvarı’na yazılan protesto yazıları zamanla graffiti halini aldı. O yılların en bilinen graffiticisi, ABD’de yaşayan Yunanlı postacı Panayiotakis. Geçtiği yerlere sprey boyayla ’Taki 183’ yazarak tüm dünyanın ilgisini graffitiye çekti. Taki’den sonra ortaya isimlerini ilginç stillerde yazan pek çok benzeri çıktı ve graffiti zamanla tüm dünyaya yayıldı.