17 ilde, 2908 kiÅŸiyle, yüzyüze

Amacı: Türk halkının cinsellikle ilgili görüş ve düşüncelerinin tespit edilmesi ve cinsellikle ilgili deÄŸer ve yargılarının geniÅŸ kapsamda incelenmesiKapsamı: 17 il merkezinde, 13 yaÅŸ üstü 2908 kiÅŸi, kent geneli temsili örneklemModel: yüzyüze görüşme ve kendi doldurmaGörüşme süresi: 40-60 dakikaKapsayan iller: Ä°stanbul, Ankara, Ä°zmir, Bursa, Kırklareli, Manisa, Denizli, Adana, Antalya, Konya, Kayseri, Samsun, Trabzon, Erzurum, Malatya, Diyarbakır ve Gaziantep.Yöntem: Çok aÅŸamalı tesadüfi örnekleme yöntemi, eÄŸitim ve sosyo-ekonomik statü, cinsiyet ve yaÅŸ deÄŸiÅŸkenleri için ağırlıklandırmaSaha tarihleri: 21 Mart-16 Nisan 2005Saha ekibi: 95’i kadın, 106’sı erkek 201 deneyimli anketörTERAPÄ° YAÅžAMIÅž GÄ°BÄ° OLDULARAnket yapılırken, gelen cinselliÄŸe iliÅŸkin özel soruların yer aldığı bölümler, anket katılımcıları tarafından dolduruldu. Bu, ankete yanıt verenlerin oldukça rahatlamasını saÄŸladı. Hatta kendini terapiden çıkmış gibi hissettiÄŸini söyleyenler bile oldu. Doldurulan anketler, yanıtlayanlar tarafından zarflara koyulup, yapıştırılarak, anketörlere teslim edildi. Görüşülen kiÅŸilerden okuma yazma bilmeyenler, soruları anketörle birlikte yanıtladılar. YAÅžA GÖRE SORU FORMUSorular, TNS PÄ°AR ve Hürriyet Gazetesi yöneticileri tarafından, Profesör Ali Atıf Bir’in danışmanlığında belirlendi. 13-17 yaÅŸ arası ve 18 yaÅŸ üstündeki kiÅŸilere farklı soru formları verildi. 13-17 yaÅŸ grubuna, 18 yaÅŸ üzeri kiÅŸilere yöneltilen, deÄŸer yargılarını, alışkanlıklarını ve hayata ve cinselliÄŸe bakışlarını zedeleyebilecek bazı sorular sorulmadı. Bu gruptakilerin velilerine araÅŸtırmanın amacını, içeriÄŸini ve verecekleri bilgilerin gizli kalacağını anlatan bir mektup verildi. Veli, okuma-yazma bilmiyorsa, mektup anketör tarafından okundu. ARAÅžTIRMA KOTALARLA YAPILDIAraÅŸtırma sonuçlarının tüm Türkiye’yi gösterebilmesi için yaÅŸ, cinsiyet, sosyo-ekonomik durum ve eÄŸitim durumunda kotalar kullanıldı. Anket yapılacak kiÅŸileri belirlemek için ‘çok aÅŸamalı tesadüfi örnekleme’ yöntemi tercih edildi. Buna göre önce metropollerle, tüm coÄŸrafi bölgelerden en kalabalık 17 il belirlendi.Ardından mahalleler, sokaklar belirlendi ve anketörler tesadüfi yöntemle haneleri belirledi. Hanelerde görüşülecek, kotaya uygun kiÅŸiler birden fazla ise doÄŸum günü en yakın olan tercih edildi. TELEFONLA KONTROLSaha çalışması bittikten sonra, her anketörün yaptığı anketlerin yüzde 40’ı yapılış yeri, tarzı konularında telefonla teyit edildi. Ayrıca, süpervizörler, her anketörün yaptığı anketlerin yüzde 34’ünün adres kontrolünü yaptı. Kontrol sırasında, saÄŸlıklı sonuçlar elde etmeyi engelleyecek bir ankete rastlandığında, o anketörün yaptığı tüm anketler iptal edilerek, yenilendi. AraÅŸtırma kapsamında, kontroller sırasında geçersiz olduÄŸu tespit edilen veya kota sapmalarına neden olan 39 anket iptal edildi. Son olarak, araÅŸtırmanın bulguları sonuçların tutarlı, mantıklı ve anlamlı olup olmadığını anlamak için üç aÅŸamalı teknik çalışma ile incelendi.ANKETE CEVAP VERENLERÄ°N Ä°LGÄ°NÇ TEPKÄ°LERÄ°Tesettürlü genç kız: Çok rahatladım, içimi boÅŸalttım, keÅŸke psikologlar da böyle yazıyla yanıtlamamızı saÄŸlasaCinsellik AraÅŸtırması için anketler yapılırken oldukça ilginç, hatta komik anlar da yaÅŸandı. Kimi denekler, sorular karşısında farklı tepkiler verdiler. Ä°ÅŸte onlardan bazıları...‘Okullarda cinsel eÄŸitim verilmeli mi?’ sorusu üzerine 30’lu yaÅŸlardaki erkek: ‘Nasıl yani uygulamalı mı, okullar ne hale gelir o zaman?’ (Ä°STANBUL)17 yaÅŸ altındaki bir genç kızla anket yapmak isteyen anketöre babanın tepkisi: ‘Kızıma koca mı buldunuz? Ben onu evermek istemiyorum.’ (Ä°STANBUL)50 yaÅŸ üzerindeki bir erkeÄŸe, cinsel birleÅŸme sıklığı sorulduÄŸunda:‘Bu yaÅŸtan sonra insanlara böyle sorular sorulmaz!’ (Ä°STANBUL)Aynı soruyu yanıtlayan 72 yaşında erkek: ‘Ben 62 yaşında evlenebildim. Benden ne köy olur, ne kasaba,’ (Ä°STANBUL)30’lu yaÅŸlarda, anket sorularını yanıtladığını eÅŸine söylemeyen erkek, elinde zarfla yakalanınca, eÅŸinin tepkisi: ‘Bu kadar özel soruları nasıl yanında ben olmadan yanıtlarsın. Hepsini inceleyeceÄŸim’ (Ä°STANBUL)Tesettürlü genç kız, soruları yanıtladıktan sonra: ‘Çok rahatladım, içimi boÅŸalttım. KeÅŸke psikologlar da böyle yazıyla yanıtlamamızı saÄŸlasa.’ (Ä°STANBUL)AB takıntılı bir deneÄŸin soruları yanıtlamadan önce sordukları: ‘Bu anketi kim yaptırıyor? AB mi? Ailelerimizi inceleyip, bizi de kendilerine benzetecekler, deÄŸil mi? Çoluk çocuk sokaÄŸa çıkamaz hále geleceÄŸiz.’ (Ä°STANBUL)BÖYLE ÅžEYLERÄ° KALDIRAMAYIZGaziantep’te anket önerilenlerin soruları gördükten sonra tepkileri:- Size ne bizim özel hayatımızdan? - Seni ilgilendirmez!- Yatağımı elimden alacaksın!- Siz sapık mısınız?- Biz Türkiye’de yaşıyoruz; böyle ÅŸeyleri kaldıramayız.Malatya’da konuÅŸulan kadınların büyük bir çoÄŸunluÄŸunun, eÅŸlerinin performanslarına iliÅŸkin verdikleri yanıt: ‘Beni fazlasıyla tatmin ediyor’ (MALATYA) KiÅŸisel cinsellik soruları sırasında bir erkek: ‘Sana ne benim özel hayatımdan.’ (Der ve anketöre tokat atar -ERZURUM)14 yaşındaki bir denek, sorulara öylesine yanıtlar verir ki detaylı bilgisi anketörü ÅŸaşırtır. (BURSA)Cinsellikle ilgili anketi ret nedeni: ‘Benim cinsellikle ilgili herhangi bir problemim yok!’ (BURSA)Anketörün özel notu: Denek 45-50 yaÅŸlarında. Her gün seks yapıyor ve cinsel iliÅŸki süresi 40-50 dakika. ÖNCE KARISINI DÖVDÃœ SONRA ANKETÖRÃœKayseri’nin Talas ilçesinde, erkek saha çalışanının çaldığı kapıyı 20-25 yaÅŸlarında bir kadın açar. Saha çalışanı, evin beyi ile görüşmek istediÄŸini söyler. Kadın ısrarla anketi kendisiyle yapmasını ister. Anketin konusunu öğrendikten sonra da anketörü eÅŸinin biraz sonra geleceÄŸini belirterek içeri çağırır. Az sonra 40-45 yaÅŸlarındaki erkek eve gelir. Anket konusunu inceleyen erkek, önce eÅŸini, sonra anketörü döver. Anketör, karakola ÅŸikayette bulunduktan sonra, iÅŸinden ayrılır. (KAYSERÄ°)MURAT KUTLU (SAHA DÄ°REKTÖRÃœ)Türkiye’de yapılan en kapsamlı araÅŸtırmaTürkiye’de insanlar, bu tür soruları kolay yanıtlamıyorlar. Ä°kna etmek gerekiyor. Orta yaşın üzerindekilerle çalışmak daha da zor. Bu nedenle anketörleri deneyimliler arasından dikkatle seçtik. Ama yine de bundan 10-15 yıl öncesine baktığımızda çok fark var. Medyada yer alan haber, program ve dizilerin cinselliÄŸe bakışı, bu konuyu biraz daha rahat konuÅŸulur hale getirdi. Ancak bu araÅŸtırmada temas kurduÄŸumuz kiÅŸilerin yüzde 38’i anketörlerimizi geri çevirdi veya anketi yarıda kesti. Bu çok yüksek bir oran. Bir çok ankette bu oran yüzde 3-5’leri geçmez. Bence, bu cinsellik araÅŸtırması, Türkiye’de yapılan en kapsamlı araÅŸtırma. FEYYAZ KARA (45 yaşında-5 yıldır anketör)50 yaşın üzerindeki erkekler zorladıEn çok zorlayan 50 yaşın üzerindeki erkeklerdi. ÇoÄŸu kiÅŸi, neden böyle bir araÅŸtırma yapıldığını sordu. Hangi kuruluÅŸun bu araÅŸtırmayı yaptığı en çok karşılaÅŸtığımız soruydu. Ancak anketin sonunda, çoÄŸu kiÅŸi, araÅŸtırmanın geniÅŸ kapsamını onayladığını söyledi. Bir zorluk da Türk aile yapısı nedeniyleydi. ÖrneÄŸin çocuklar, anketi anne ve babalarının yanında rahat cevaplayamıyorlardı.GÃœLÃœMSER GÃœNEÅž (25 yaşında-2.5 yıldır anketör)Kadınlar eÅŸlerinden ve oÄŸullarından korktuKadınlar, bu ankete cevap verdiklerini eÅŸlerinin ve oÄŸullarının duymasından korkuyorlardı. Ä°kna etmek güçtü. YaÅŸlılarla çalışmak eÄŸlenceliydi. EÄŸitim ve gelir düzeyi yüksek olanları ikna etmek daha kolaydı. Bazı kadınların, yazılı bölümde soruları yanıtlarken, yüzlerinin kızardığına ÅŸahit oldum.ANKETE KATILAN TUNÇ ERGEN(32 YAÅžINDA-Ä°NTERNET KAFE Ä°ÅžLETMECÄ°SÄ° KAÄžITHANE/Ä°STANBUL)Böyle bir anketin Türkiye’de yapıldığına inanamadımBekarım, ailemle birlikte yaşıyorum. Anketör evime geldi. Memnuniyetle yanıt verdim. Ancak sorular ilerledikçe, böyle bir anketin Türkiye’de yapıldığına inanamadım. Ä°liÅŸki sıklığı ve süresine iliÅŸkin sorularda iyice ÅŸaşırdım. Çünkü bizim ülkemizde cinsellik hálá bir tabu. Bu soruları Türkler’in yanıtlamasının zor olduÄŸunu düşünüyordum. AraÅŸtırmanın bitmiÅŸ olması çok güzel. Artık toplum kültürünün, bunları konuÅŸabilir hale gelmesi lázım. Bu anketin yapılması ve yayınlanmasının tabuların yıkılmasına yardımcı olacağını düşünüyorum. Bu arada soruları kadın anketörlerin kadınlara, erkek anketörlerin erkeklere sorması çok rahatlatıcıydı.30 yıllık tecrübePazar araÅŸtırma sektörüne 1975 yılında giren Piar Åžirketi, 1994-2000 yılları arasında Avrupa’nın en büyük, dünyanın ikinci büyük uluslararası araÅŸtırma grubu TNS’in lisansörlüğünü üstlendi. 2003 yılında bu ÅŸirket tarafından satın alındı ve adı TNS Piar oldu. Åžirket, sosyal ve siyasi araÅŸtırmalar, medya araÅŸtırmaları ve tüketici araÅŸtırmalarında uzmanlaÅŸtı. Deneyimli araÅŸtırma, saha ve bilgi teknolojisi uzmanlarından oluÅŸan 85 kiÅŸilik kadrosu var. Åžirket yetkilileri, hedeflerini, müşterilerinin içinde bulundukları dünyalarını anlamada en iyi olmak, tehditlerini ve fırsatlarını en önce farketmek, gelecekleri ile ilgili en geniÅŸ pencereyi açmak olarak sıralıyor, ‘bilgi danışmanlığı’ rollerinin gün geçtikçe daha fazla benimsendiÄŸinin altını çiziyorlar. Â