100 bobin iple insanlık dramı

Serginin içeriğinden önce ismi dikkat çekiyor: Shitdeath. Peki, ne demek ‘shitdeath’?
Sanatçı Özcan Uzkur, “İngilizce ‘shit’ (b.k) ve ‘death’ (ölüm) sözcüklerinden meydana gelen bir kelime” diye cevaplıyor ve ekliyor: “Kelimeyi hızlı okuyunca da Türkçe’de ‘şiddet’ oluyor. Özellikle şu yaşadığımız yüzyılda benim gözümde insan, kirletmekten ve öldürmekten ibaret. Sadece kendimizi değil tüm dünyayı perişan ediyoruz.” Eserleri dikkatlice incelediğinizde Uzkur’un bu tepkisini daha iyi anlıyorsunuz. ‘İnsan dramı’ ve ‘kimliksiz bedenler’ başlıklı kırmızı insan figürleri sizi sarsıyor. Uzkur, “1980’li yıllarda ilk sergimi açtığımda insan ve insanlıktan yana çok iyimserdim” diye anlatıyor: “İnsanlara iyi bir şeyler sunmaya çalışıyordum ama yaşım geçtikçe ve ben dünyayı algıladıkça insanın gizlediği tarafını görmeye başladım.”
Peki nedir bu gizli taraf? “Ben küçükken dünyada savaş vardı. Kocaman adam oldum hâlâ savaşıyoruz” diye cevaplıyor sanatçı ve ekliyor: “Varolma nedenimiz öldürmek, parçalamak, şiddet ve kirletmek... Parçalamak üzerine insanın içinde sakladığı bir şey var. Üstelik şiddet sadece kan akıtmaktan ibaret değil. Yaşamak başlı başına bir şiddet. Maltepe’de oturan birinin Bağcılar’daki işine gitmesi bile bir şiddet. Kendimizi ne zannediyoruz? Nedir bu kibir ve görgüsüzlük?”
300 KİLOMETRELİK İP KULLANDI

Kırmızı figürlere baktığınızda dikkat çeken bir şey daha var: Malzeme. Özcan Uzkur alışık olduğumuz boyadan ziyade lif sanatı kullanmayı tercih etmiş.
Lif sanatı, tekstilin sanat adına yapılan tüm ürünlerine verilen isim. Uzkur da zaten Kemerburgaz Üniversitesi’nde moda ve tekstil tasarımı bölümü öğretim üyesi. Eserler, uzaktan bakınca boya gibi görünse de aslında ipten yapılmış. Uzkur, malzeme olarak neden ip tercih ettiğini şöyle anlatıyor: “İnsan bedeniyle lif arasındaki bağlantıyı en iyi iple verebileceğimi düşündüm. İp, görsellerin temel elemanlarında çizgi görevi görüyor. İpi kurşunkalem veya boya gibi kullanıyorum. Boya ile böyle bir etki verilebileceğini sanmıyorum. Boyanın da kendi adına zahmeti var ama ipte dokunmak ve hissetmek mümkün. Bir problemi çözmek, ipe yenilmemek ve onu başka hale dönüştürmek insana büyük bir mutluluk veriyor. Elinizdeki yün yumağından nasıl kazak oluşturuyorsanız benim için de ip, eserlerimde duygu ve düşünceleri anlatmaya yarayan bir eleman. Günümüzün sanatçısı, irdelediği konunun dışında görsel ifade biçimi olarak da izleyicisine yeni öneriler sunmalı. Klasik boya ve türevlerini kullanabileceği gibi ufkunu açabileceği yeni resimsel diller de oluşturmalı. Bir çeşit, boyaya meydan okuyorum.”
Sergideki eserler için 100 bobin yani, 300 kilometrelik ip kullanılmış. Arada dolansa da çözümler üretmeyi başarmış! Uzkur’un beğenilme derdi de yok: “Bir şey çok beğenildiği zaman tehlike başlar. O zaman ucuzluk vardır. Kültür ve düşünce gerektirmeden tüketilen tüm sanat nesneleri üzerine biraz düşünmek lazım.”

Özcan Uzkur’un ‘Shitdeath’ sergisi
19 Ocak’a kadar Galeri İlayda’da. (212) 227 92 92