10 soruda ÅŸarbon

Åžarbon adı nereden geliyor?Halk arasında Åžir-pençe olarak bilinen ÅŸarbon Türkçe'ye Fransızca'dan geçmiÅŸtir. Åžarbon Fransızca'da kömür anlanıma gelirken hastalığa kara leke de denilmektedir.Åžarbon Nedir?Biyolojik terörün en ölümcül silahları ÅŸarbon ve çiçek hastalığı mikropları. Åžarbon mikrobu,  genellikle hayvanlarda görülüyor. Hayvanlara bulaÅŸan ÅŸarbon vakalarının yüzde 20'si ölümle sonuçlanıyor. Özellikleri nedir ve neden biyolojik silah olarak kullanılıyor?Åžarbon mikrobu diÄŸer bakterilere oranla çok dayanıklı. GüneÅŸ ışığı, sıcaklık ve dezenfektanlara karşı dayanıklı olan mikrop, suda ve toprakta 80 yıl yaÅŸayabiliyor. Åžarbon mikrobu toz haline getirilebiliyor. Ve toz halindeki mikrop çok hızlı yayılıp kısa zamanda etkili olabiliyor.Nasıl bulaşıyor ve etkileri neler?Åžarbon mikrobunun doÄŸrudan solunum yoluyla alınmasında hastalık oranı yüzde 90. Hastalık deriden ya da sindirim yoluyla da bulaşıyor. "Bacillius anthracis" bakterisinin yol açtığı hastalıkta vücutta toksin (zehir) salgılayan organizmalar ürüyor. Hastalığın belirtileri bir hafta içinde ortaya çıkıyor. Yüksek ateÅŸle, soÄŸuk algınlığı gibi baÅŸlayan hastalık ciddi solunum zorluklarına neden oluyor. Åžarbon belirtilerin baÅŸlamasından 24 saat sonra öldürüyor. Bu yüzden antibiyotik kullanımında hiç gecikmemek gerekiyor.Nasıl önlem alınır?Åžarbon'ın henüz aşısı yok sadece antibiyotik tedavisi var. Ancak bu antibiyotik ÅŸarbona karşı önlem olarak kullanılamıyor. Kullanılabilecek önlemler ise şöyle:* Antibiyotik:Antrax (Åžarbon) ve veba gibi biolojik silahlara karşı geliÅŸtirilmiÅŸ antibiyotikler var. Bayer firmasının ürettiÄŸi Cipro ve Ciprofloxacin bunlardan biri. Ancak bu antibiyotikler sadece 16 yaşın üstündeki yetiÅŸkinlerde kullanılabiliyor.* Panzehir:Botulism, sarin gazı ve veba virüsü gibi biyolojik ve kimyasal silahlara karşı panzehirler olmasına raÄŸmen Antrax (Åžarbon) için bir panzehir bulunmuyor.* Gaz MaskesiSarin ve hardal gibi çeÅŸitli biyolojik ve kimyasal silahlardan korunmak için kullanılıyor. Ancak Antrax (Åžarbon) bakterisi sadece solunum yoluyla bulaÅŸmıyor ve de çok küçük zerreciklerden oluÅŸan bu bakteriler, ancak özel filtelerle desteklenmiÅŸ maskeler sayesinde tam korunma saÄŸlıyor.* Su filtreleri: Bu filtreler kimyasal silahların zehirlerini ayrıştırmakta iÅŸe yarıyor ancak bakteri ve virüslere karşı etkili deÄŸil.* Koruyucu elbise:Tam korunaklı olan modelleri tüm gazlara ve virüslere karşı koruma saÄŸlıyor.* Hava filtreleri:Bu filtreler sürekli kullanılanlar ve bir tehlike anında kullanılanlar olmak üzere ikiye ayrılıyor. Tehlike anında kullanılanlar çoÄŸu zaman etkisiz kalıyor.Åžarbon insandan insana bulaşır mı?Bulaşıcı olduÄŸu söylenemez. Ama solunum yoluyla bulaÅŸtığını unutmamak gerek. DiÄŸer taraftan solunum yoluyla ÅŸarbon bulaÅŸan insanlar yine solunum yoluyla bu hastalığı bulaÅŸtırmıyor.Hayvanlarda görülen Åžarbon nedir?Hayvanlarda ve insanlarada görülen tüm ÅŸarbon vakalarına "Bacillius anthracis" bakterisi yol açıyor. Hayvanlardaki belirtileri nedir? Yüksek ateÅŸ, iÅŸtahsızlık, karın aÄŸrısı, titremeler, kanlı ishal solunum ve kalp durması sonucu ani ölümler, doÄŸal deliklerden koyu renkli kan gelmesi ve ölüm sertliÄŸi. Hastalıktan korunma ve kontrol için ne yapılmalıdır?Korunma için çiftlik hayvanlarına her yıl aşılama yapılmalıdır. Hastalık çıkan sürüde, sadece saÄŸlam görünen hayvanlar aşılanır. Aşı deri altı yolla uygulanır.Hastalığın bulunduÄŸu çevre kuvvetli dezenfektanlarla dezenfekte edilmelidir. %5 formol, %5’lik hipoklorit,%0.1 civaklorid %4’lük potasyum permanganat, kireç kaymağı kullanılmalıdır.Åžarbon hayvanlar ne yapılıyor?Yabancı ülkelerden yurdumuza gelen ve geri çevrilmesi mümkün olmayan ÅŸarbon hastalığına yakalanmış hayvanlar tazminatsız olarak öldürülür ve imha edilir. Kesimlerine izin verilmez. Hastalıktan şüphe edilenler 5 gün gözleme alınır. Gözlem sonunda hasta oldukları tespit edilenler tazminatsız olarak öldürülür ve imha edilir. Hastalık görünen bölgede her çeÅŸit hayvan ve hayvansal ürünün giriÅŸ ve çıkışı kontrol altına alınır. Gerek ithal ve gerekse yurt içi hayvan nakilleri kontrol altına alınmalı, kaçak hayvan giriÅŸi engellenmelidir. Kadavranın dıştan görünüşü Antrax şüphesini güçlendiriyorsa, kadavrayı hiç açmamalı,çünkü havanın oksijenine maruz kalma, bakteri sporunun çoÄŸalmasına izin verir. OlduÄŸu gibi derin kireçli çukurlara gömmek veya yakmak gereklidir.Â