0-2 yaÅŸ arasındaki çocuklara TV izletmeyin

Renkli, hareketli görüntüleri, sesleriyle televizyon daha bebeklikten itibaren çocukların dikkatini çekmeye baÅŸlıyor. Ä°pin ucunu kaçırırsanız, saatlerce de başına baÄŸlıyor. Ancak Amerikan Pediatri BirliÄŸi, yapılan çalışmaları temel alarak yıllık yayınladığı önerilerde, 0-2 yaÅŸ arasındaki çocuklara televizyon izletilmemesini istiyor.Ä°ki yaÅŸ altına, tv izletme yerine kiÅŸilerle karşılıklı etkileÅŸim ve sosyal iliÅŸkilere dayalı faaliyetler öneriliyor. ÇocuÄŸun sadece pasif alıcı olduÄŸu tv izleme gibi faaliyetler ise men ediliyor. l Çocuklar günde kaç saat televizyon izlemeliler? Çocukların günde televizyon izleme süresi 1-2 saati geçmemeli. Ancak algılama seviyelerine uygun ve olumlu karakterlerin ağırlıkta olduÄŸu programların seçilerek izlemesi saÄŸlanmalı. l Televizyonun çocuk üzerindeki olumlu ve olumsuz etkileri neler?TV, bilgisayar oyunlarına çocukların denetimsiz maruz kalmaları çeÅŸitli sorunlara yol açtığı için genellikle olumsuz yanları vurgulanmaktadır. Çocukların keÅŸfetme, öğrenme yetilerinin geliÅŸmesi için uyaran alması gereklidir. Bu uyaranlar iÅŸitsel (müzik, konuÅŸmalar vb), görsel (tv, çevre), dokunsal (temas, nesnelerin yapısı), sosyal (arkadaÅŸ vs) gibi çok çeÅŸitli olabilir. TV görüntüleri, programlarda iÅŸlenenler çocuk için öğrenmesine yardımcı uyaranlar saÄŸlayabilir. Ancak çocuÄŸun çevresindeki uyaranları denetleme olanağımız olduÄŸu için öğrenmesini istemediÄŸimiz uyaranları çevrede kontrol edebiliriz. Televizyonda ise kontrölü imkansız çeÅŸitlilikte çocuk için zararlı olabilecek bir sürü uyaran mevcuttur. Ek olarak yeterli düzeyde uyaran öğrenme için gerekli iken uyaran fazlalığı öğrenmeyi engellediÄŸi gibi baÅŸka sorunlara da yol açabilir. l Çocukların televizyonda hangi programları izlemeleri doÄŸru? Çocukların algılama seviyesine uygun ve olumlu karakterlerin ağırlıkta olduÄŸu programları seçmek ve sadece bunları izlemesini saÄŸlamak gerekir. YaÅŸlarına uygun ÅŸiddet ve açık cinsellik davranışlarının sergilenmediÄŸi eÄŸitici, geliÅŸim için yararlıda olabilecek çocuklara yönelik dizi, çizgi filmlerin seçilerek izletilmesi tavsiye edilir. Televizyonda bulmak zor oluyorsa, yada denetimleri zorsa kaset, CD ÅŸeklinde hazırlanmış çocuk programları seçilerek izletilebilir. l Çocuklar haberleri izlemeliler mi? Haberler eriÅŸkinler için hazırlanır. Ne yazık ki Türkiye’de denetime raÄŸmen ÅŸiddet, katliam, intihar haberleri ve görüntüleri çok sık yer alıyor. 10-12 yaÅŸ altı çocuklar bu haberlerin stres yapıcı, yanlış ÅŸeyler öğretici etkisine duyarlı iken, daha büyük yaÅŸlarda örnek alma davranışlarına yol açabilir. ÖrneÄŸin intihar olaylarının medyada yer alması sonucu gençlerde aynı yolla intiharlarda artış gözleniyor.l Çocukların klip, reklam ve dizi filmleri izlemeleri ne derece doÄŸru? Belli sınırlarda ve seçilmiÅŸ olan klip, dizi izlemelerinde sakınca yok. Fakat içinde ÅŸiddet, kavga, cinsellik veya ölüm olaylarının olmadığı dizi, klip sayısı az. l Ailece televizyon izlendiÄŸi zamanlarda anne-babaların dikkat etmeleri gerekenler nelerdir?Anne-babanın vaktini geçirdiÄŸi, izlediÄŸi programlar çocuklardan farklı olmalı. Birlikte zaman geçirilmesi için birlikte kitap okuma, yemek piÅŸirme, oynama gibi karşılıklı etkileÅŸimlerin olduÄŸu diÄŸer aktiviteleri tavsiye ediyoruz. Baba ya da anne çocuÄŸa uygun olmadığını düşündüğü film yada dizi sırasında çocuÄŸun vaktini geçirebileceÄŸi kitap okuma, oyun oynama, uyku saati ise yatağına gitme gibi diÄŸer aktivitelere yönlendirmeleri saÄŸlıklı olur.l Åžiddet içerikli görüntülerin çocuk üzerindeki etkileri nelerdir? AraÅŸtırmalar gazete, tv, internet, bilgisayar oyunları gibi çok çeÅŸitli medya ürünlerinde ÅŸiddet içerikli görüntü ve haberlere maruz kalan çocuklarda saldırgan davranışlarda artma, ÅŸiddete duyarsızlaÅŸma, uyku bozuklukları, gece kabusları, saldırganı model alma, kendisine ve yakınlarına zarar geleceÄŸi korkuları geliÅŸtiÄŸi biliniyor. Çocukların ÅŸiddet olaylarına katılmasında en önemli birinci etkili faktörün daha önce ÅŸiddete maruz kalmak, tanık olmak olduÄŸu araÅŸtırmalarla tespit edilmiÅŸtir. Â