Lorem Ipsum: Anlıyorum ama konuşamıyorum!

Neque porro quisquam est qui dolorem ipsum quia dolor sit amet, consectetur, adipisci velit…

Acıyı acı olarak seven kimse yoktur, onun yolunu gözleyen ya da acısı olsun isteyen, çünkü o acıdır… - Cicero

Bugün bilgisayar kullanan herkesin bildiği bir Lorem Ipsum mevzusu var, malum. Taslak metin olarak kullandığımız Lorem Ipsum Eski Yunanca ya da Latince sanılsa da aslında tasarımcılar açısından basit bir işlevi var: Metinleri okumaksızın, metnin yerleşimini ve fontun düzenini belirlemek. Ayrıca metnin bilinen bir dil içermediği anlaşılarak yanlışlıkla tasarımın final hali sanılıp basılmasının önüne geçmek de amaçlanmış.

Lorem Ipsum ya da Acılar, Acılar…

Lorem Ipsum ile ilk kez karşılaştığınızda metnin çevirisini aramayı denemiş olabilirsiniz. Üzülmeyin, yalnız değilsiniz. Çünkü uydurma bir dil olan Lorem Ipsum, Latince’ye öykünen bir yapıya sahip. Mesela ilk kelime olan ‘Lorem’ aslında gerçek bir kelime bile değil, birçok Latin dilinde gördüğümüz ve ‘acı’ anlamına gelen ‘dolorem’ kelimesinin kısaltması. Peki bu uydurma dil nasıl ortaya çıkmış diye merak ediyorsanız, sizi şöyle alalım.

Kaynaklara göre Lorem Ipsum, ilk olarak Romalı devlet adamı, bilgin, hatip ve yazar olan Marcus Tullius Cicero’nun yazdığı "İyilik ve Kötülüğün Sınırlarında" adlı makaleden yola çıkıyor. ‘Dolorem ipsum’ ifadesi, yaşadığı dönemde Avrupa’da Latin düzyazının üstadı olarak kabul edilen Cicero’nun söz konusu makalesinde kullandığı ‘kendinde acı ya da kendiliğin acısı’ şeklinde dilimize çevrilebilecek olan kelimelerin farklı bir yazılışı.

Sen tut, koskoca Cicero’ya…

Peki bir tür ‘dolgu metni’ olarak tanımlanan Lorem Ipsum, koca Cicero’nun o şiir gibi yazısından neredeyse tanınmayacak hâle nasıl geldi? Üstelik 16. Yüzyıldan itibaren temel taslak yazı metni olarak neden kullanıldı? Görünüşe göre ilk fikir Cicero’nun söz konusu makalesini okurken birinin aklına geldi. Tasarımda yazılan metnin her zaman tasarımın kendisinin önüne geçtiğini gören cin fikirli bir tasarımcı, kelimelerin anlamından ve ağırlığından kendisini ve eserini kurtarmak istedi. Bu sebeple de Cicero’nun makalesindeki bir sayfadaki tüm metni harflerin sırasını ve yerini değiştirerek Lorem Ipsum’u kullanmaya başladı. Sonra işe yarar bulunmuş olacak ki, o yıllardan bugüne tüm tasarımlarda ve bugün sunumlarda şablon tasarım metni olarak Lorem Ipsum kullanıldı.

Lorem Ipsum’u artık gereksiz olduğu konusunda, tasarımlarda metnin aslı yerine ‘sahtesi’ kullanıldığı konusunda eleştirenler varsa da; görünen o ki Lorem Ipsum daha uzun yıllar bizimle birlikte olacak. Hatta Lorem Ipsum’dan ilhâmla ve Cicero’ya selam gönderen bir Nietzsche-Ipsum bile yaratılmış! Sunumlarda alternatif bir görüntü vermek isterseniz, buradan buyurun: http://nietzsche-ipsum.com