Güncelleme Tarihi:
Lise seviyesindeki okulların derse başlama saatleri ile 13-19 yaş arası genç (teenage) yaş grubunun uyku düzenlerini inceleyen ve bugüne kadar yapılmış en kapsamlı çalışma olan araştırmanın sonuçları 12 Aralık tarihinde “Science Advances” dergisinde yayınlandı. Çalışma neticesinde ders saatlerinin ötelenmesiyle uyku süresinin uzadığı, devamsızlığın azaldığı ve öğrenci notlarının da yükseldiği tespit edildi.
Araştırmaya göre günlük ritmimizin dramatik ölçekte değiştiği ergenliğe giriş döneminde vücudumuz, daha geç saatlerde uykuya geçmek istiyor. Araştırmacı Gideon Dunster da ergenlerin günlük ritminin çocuk ve yetişkinlerinkinden oldukça farklı olduğunu yapılan tespite ekliyor.
Uzun yıllardır bir tartışma konusu olan erken saatte okula başlama hususu, birçok bilim insanına göre 13-19 yaş grubunun sağlıklı bir uyku uyumaları önündeki en büyük engel. ABD verilerine göre ülkedeki okulların %85’i derslere 08:30’dan önce başlıyor. Bu okulların ortalama ders başlangıç saatleri ise 07:59. Amerikan Pediatri Akademisi’ne göre ise orta ve lise eğitiminde, okul başlangıç saatlerinin 08:30’dan erken olmaması gerekiyor.
Ders başlangıç saatlerinin söz konusu etkileri üzerine araştırma yapmak isteyen gruba, 2016 yılında bir fırsat doğmuş. ABD’nin Seattle şehrinde alınan bir kararla orta ve lise eğitimi veren okulların başlama saatleri 07:50’den 08:45’e çekilmiş. Bunun üzerine araştırmacı ekip, 2 pilot okul tespit edip tezlerini doğrulamak adına gözlem yapmaya karar vermiş.
Klasik yöntemler ölçücülükten uzak
Geleneksel yöntemlerle tespit edilen uyku düzenlerine güvenmeyi reddeden ekip, öğrencilerin uyku düzenlerini aktivite monitörleri marifetiyle izlemeye karar vermiş. Tespit edilen 92 kişilik ilk grup, okul başlangıç saati değişmeden önce, yani saat 07:50’den itibaren, iki hafta süresince takip edilmiş. 88 kişilik 2. grup ise okul başlama saati 08:45’e alındıktan 7 ay sonra ve yine iki hafta boyunca izlenmiş. Sonuçlar, ikinci grubun en az 34 dakika daha fazla gece uykusu aldığını ortaya çıkarmış.
Araştırma grubunda görev alan Horacio de la Iglesia, tek bir değişkenle (okula başlama saati) uyku süresindeki otuz dört dakikalık artışın inanılmaz olduğunu vurguluyor. Deney sonucunda akademik başarının %4,5’luk bir artış gösterdiği ve öğrencilerin daha az devamsızlık yapmaya başladığı belirleniyor. Araştırmacılar bu sonuca temkinli yaklaşsa da “uzun uyku süresinin başarıyı arttıracağı” tezinin yadsınamaz bir gerçek olarak kabul etmek gerektiğini özellikle ifade ediyorlar.
Okulların erken başlaması konusu her ne kadar 13-19 yaş grubunun biyolojik ihtiyaçları açısından uygun gözükmese de bu saatleri değiştirmek maalesef sanıldığı gibi kolay gözükmüyor. ABD’nin Kaliforniya eyaletinde söz konusu gündem üzerine verilen bir yasa teklifi, çalışanların iş saatlerini ve okulların günlük planlarını ciddi anlamda etkileyeceği gerekçesiyle reddedilmiş.
Ortadaki veriler ışığında, idarecilerin bu konuda ciddi bir karar vermesi gerekliliği dikkat çekiyor. Ders saatleri okullara göre mi yoksa öğrencilerin ihtiyaçlarına göre mi ayarlanmalı?