Çocuk Hakları'na giriş
Güncelleme Tarihi:
Çocuklar bireydir. Bir kere bunu, böyle en başa yazalım. Bu konuya dair yapılan çalışmalar 20 Kasım 1989 tarihinde meyvelerini tam anlamıyla verdi ve Çocuk Haklarına Dair Sözleşme, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından kabul edildi. Peki, 28. Yılını geride bırakan bu sözleşmeye dair bizim bilmemiz gerekenler neler? Birlikte hatırlayalım.
CENEVRE ÇOCUK HAKLARI BİLDİRİSİ
Çocuklar bireydir. Her insan gibi onların da hakları var elbette ancak reşit bireylere kıyasla özel olarak ilgi gösterilmesi gereken bireyler. Bu farkındalığa dair ilk çalışma Cenevre Çocuk Hakları Bildirisi ile gerçekleştirildiğinde tarih 1924’tü. Cenevre Bildirgesi’nde; çocukların doğal biçimde gelişmesine olanak sağlanması, aç çocukların beslenmesi, hasta çocukların tedavi edilmesi, terk edilmiş çocukların korunması, felaket anında yardımın öncelikle çocuğa yapılması, çocukların her türlü istismara karşı korunması ve kardeşlik duyguları içinde eğitilmeleri gerektiği belirtilmiştir. Bu bildirge Türkiye tarafından da onaylanmıştır.
ÇOCUK HAKLARI NEDEN AYRI BİR SÖZLEŞMEYLE DÜZENLENDİ?
20 Kasım 1989’da imzalanan Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne göre, 18 yaşın altındaki insanlar ırk, din veya yetenek farkı gözetmeden, düşündükleri veya söyledikleri her ne olursa olsun ve nasıl bir aileden gelirlerse gelsinler bu haklara sahipti. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nden ayrı tutularak çocuklar için özel bir sözleşme imzalanmasını ise şöyle açıklamak mümkün; çocuklar, bireydir evet ve fakat onlar hayata tamamen bağımlı/bakıma muhtaç olarak başlayan varlıklardır. Çocuğun sağlıklı gelişimi, başarılı ve verimli bir yetişkin olması oldukça önem taşır. Dolayısıyla onların ihtiyaç duyduğu bu ekstra hassasiyet, bu sözleşme ile resmi olarak kabul edilmiş oldu. Bu sözleşmeyle birlikte çocuğun yaşama hakkı, gelişme hakkı, korunma hakkı, katılım hakkı güvence altına alınmış oldu.
YALNIZCA YARININ İNSANLARI DEĞİLLER
Çocuklar sadece “gelişme sürecindeki yarının insanları” olarak değil, bugünün insanları olarak kabul edilmelidir. Onların haklarına saygılı ve gelişimlerini olumlu etkileyecek şekilde davranmak ilerde yaşayabilecekleri pek çok problemin önüne geçecektir. Yani konuyu toparlar ve örneklendirirsek, küçük kardeşinizi rızası olmadan, evin küçüğü diye bakkala göndermemelisiniz aslında. Anlattıklarını dinlemelisiniz. Kendini değerli hissetmesine, karar verebilme yeteneğinin gelişmesine yardımcı olmalısınız. Onlar kendini gerçekleştirme çabasında olan, dünyayı yeni keşfeden küçük bireyler sadece. Hareketleri, cümleleri sizi eğlendirmek için değil. Her yaptığına gülmek yerine onu ciddiye almalısınız. Bunu ona hissettirmelisiniz.
YERİ GELMİŞKEN BİR DE ŞU SOSYAL MEDYA MEVZU
Küçük kardeşlerinize, akrabalarına sosyal medya hesabı açılmasının önüne geçerek ilk adımı atabilirsiniz. Kendisi henüz bebekken, ya da küçükken işte, bu konulara aklı ermezken ailenin görevi onu korumak ve haklarını gözetmektir. Biri sizin rızanız olmadan ağzınızdan tükürükler saçarken çekilmiş tüm fotoğraflarınızı bir sosyal medya hesabına yüklese nasıl hissedersiniz? Ben de öyle düşünmüştüm. Aklı erip, kendisi rıza gösterene kadar bu gibi durumların önüne, bilinçlenip birlikte geçeceğiz. Bir de arayın sesini duyun, özlemiştir şimdi sizi. Neticede en önemli rol modeli sizsiniz. Onu iyi bir insan olarak yetiştirmekte en büyük pay da haliyle sizde!
Hazırlayan: Buğu Begüm Başar