Bana "Mutluluğun Sözlüğü"nü yazabilir misin Abidin?

Örneğin İzlanda dilinde altı yüz binden fazla kelime olduğu söyleniyor, Japonca’da ise bu sayı beş yüz binin üzerinde. İsveç Akademisi de İsveççe’de dört yüz yetmiş binden fazla kelime bulunduğunu belirtiyor. Türkçe’de ise bu rakam yüz yirmi bine yakın. Peki bu kelimelerin ne kadarını biliyor, günlük hayatımızda genel olarak kaç tanesini kullanıyoruz? Araştırmacılar bu sorunun cevabını da ortaya koymuşlar. İngilizce’de yaklaşık üç bin kelime, günlük yazı dilinin yüzde doksan beşi için ihtiyacı karşılıyormuş. Günlük konuşma dilinde Fransızca’da altı yüz kelime iş görürken, Türkiye’de ortalama dört yüz kelime ile gündelik konuşmalarımızı idare ediyormuşuz. Oysa öyle güzel kelimeler var ki, birileri dikkatimizi çekmese belki de hiç farkında olmayacağız.

İngiltere’deki East London Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olan Dr. Tim Lomas, bir yıl önce katıldığı bir uluslararası kongrede Fince’deki ‘sisu’ kelimesi ile ilgili bir konuşma yapan bir doktora öğrencisi ile tanışmış. ‘Sisu’, olağanüstü zorlukların üstesinden gelebilmek için gerekli olan psikolojik kuvvet anlamına geliyor. Lomas bu sözcüğün farklı anlamları olsa da İngilizce’de doğrudan karşılığı olan bir kelime bulunmadığını düşünmüş ve bu durumdan oldukça etkilenmiş. Ayrıca ‘sisu’ sık kullanılan bir kelime olmasının yanında Finlandiya kültürü için oldukça temel bir kavramı da ifade ediyormuş. Böylesi ‘güzel’ sözcüklerin dünya mirasına bir katkı olması gerektiğini düşünen Lomas, o günden sonra İngilizce’de karşılığı olmayan ve insanlara mutluluk vereceğini umduğu kelimeleri bir sözlükte toparlamaya kendini adamış. Ve böylece "Mutluluk Sözlüğü" (İng. Glossary of Happiness) yayın hayatına başlamış. Projenin adıysa "Positive Lexicography Project" ve sözlüğe Tim Lomas’ın kişisel internet sitesi üzerinden erişilebiliyor. Başladığı tarihten bu yana, yani yaklaşık bir yıl içinde, sözlük altmış iki dilden dört yüze yakın kelimeyi kapsar hale gelmiş. Sözlükte üç adet de Türkçe kelime bulunuyor: Estağfurullah, Gümüşservi, Namus.

Dr. Tim Lomas’ın "Mutluluk Sözlüğü"nden bizlere mutluluk verebilecek 11 kelime seçtik.

Utepils (Norveççe): Özellikle de yılın ilk sıcak gününde, dışarıda içilen biranın hazzı.

Tarab (Arapça): Müziğin verdiği keyif ile kendinden geçme, büyülenme.

Dadirri (Aborjince): Karşılıklı anlayış içerisinde birbirini dinlemenin derin ve ruhsal anlamı.

Mamihlapinatapei (Yamanaca): İki insan arasında söze dökülmemiş ancak ortak bir arzunun görünüşü.

Ah-un (Japonca): Yakın arkadaşlar arasındaki sözsüz anlaşma.

Savoir-vivre (Fransızca): Zarif bir şekilde yaşamanın bilinmesi, adab-ı muaşerat bilgisi.

Apramāda (Sanskritçe): Eylemlerinin ahlaki boyutlarını düşünerek hareket etme.

S’apprivoiser (Fransızca): Kelime anlamı evcilleşmek, ancak günlük dilde karşılıklı güven ve kabul anlamına geliyor.

Saper vivere (İtalyanca): İnsanları ve durumu ustalıkla, letafetle idare etme sanatı.

Erlebnis (Almanca): Hayatı doyasıya, şu anda ve burada yaşama hüneri.

Filoxenia (Yunanca): Konuklara ya da tanımadığımız kişilere duyduğumuz sevgi, misafirperver bir hoş geldin ifadesi.

Yazan: Soner Sezer