İran önerseydi çoktan alınırdı

Sırbistan’ın bakanları, başbakan yardımcısı ve hatta cumhurbaşkanı Türkiye’yi ikna edemiyor. Türkiye “ı-ıhh” diyor da, başka bir şey demiyor.

Kamyon fabrikası. Mercedes kökenli. Sırbistan’ın Priboj kasabasında. Bu kasaba Türklerin Sırbistan’da yoğun olduğu Sancak Bölgesinde.

Askeri kamyonlardan tutun da, değişik türlerine kadar, çeşitli kamyon üreten bir fabrika.

Bu fabrika satılık. Sırplar fabrikayı özelleştirmek istiyor.

Ve bize satmak istiyor. Uygun fiyatla.

GELİN ALIN

Bize satmak isterken, Sırplar hayli cömert:
“Gelin alın, başkasına gitmesin, çok kârlı çıkarsınız. Size teşvik vereceğiz. Teknolojiyi yenilemek için, size destek vereceğiz. İşçi başına sübvansiyon vereceğiz. Merak etmeyin, üretilen kamyonları hem ihraç edersiniz, hem biz alırız, elinizde kalmaz. Gelin şu fabrikayı siz alın.”

Sırbistan ile Rusya ve Doğu Avrupa ülkeleri arasında serbest ticaret anlaşması var. Oradan o ülkelere mal satmak kolay.

Bu ısrarı Türkiye’nin Belgrad Büyükelçisi Süha Umar Ankara’ya iletiyor. Dışişlerine, oradan ilgili kurumlara. Umar ayrıca Türkiye’de bu alanda faaliyet gösteren özel sektörle de görüşüyor. Umar yırtınıyor ki, bu fabrikayı almak Türkiye’nin yararına. Siyasi ve ekonomik olarak.

Telgraf ve telefonlar dışında, Sırbistan’ı ziyareti sırasında konuyu Cumhurbaşkanı Gül’e de açıyor.

Yok, Türkiye fabrikayla nedense ilgilenmiyor.

ÇİN ALDI GÖTÜRDÜ

Olayı duyan Çin fabrikaya atlıyor. Hızlı ve kısa bir görüşmenin ardından, fabrikayı Çin alıyor.

İşin matrak tarafı bundan sonra.

Orada üretilen kamyonlar, başka ülkelerin yanı sıra, Türkiye’ye de satılacak.

Fabrikayı kendisi alsaydı, o kamyonları başka ülkelere kendisi satacak olan Türkiye, şimdi o fabrikanın müşterisi. İyi mi?

Peki, bu vurdum duymazlık neden?

EKSEN KAYMASI

Akla şu soru geliyor.

Bu öneriyi İran yapsaydı ya da başka bir Orta Doğu ülkesi, Türkiye yine aynı ilgisizliği gösterir miydi? Sanmıyorum.

Son zamanlarda Batı Basınında da sık sık yer alan bir eksen tartışması var. Türkiye acaba Doğuya mı kayıyor, acaba Batıdan mı
kopuyor?

Ben temelde eksen kayması olduğuna inanmıyorum. Ancak, bu gibi tartışmalar, gökteki bulutlara bakarak, öyle mi, böyle mi, diyerek zar atmakla yürümüyor.

Gelin elinizi vicdanınıza koyun, böyle bir öneri İran’dan gelse, Türkiye buna atlamaz mıydı? Hem de, ne biçim.

Ekonomik ilişkiye bakarak, kamyon olayı üzerinden eksen kaymasında Türkiye Batıya karşı şu anda 1-0 mağlup. Yine de, bu yenilginin dengelenmesini diliyorum.