Tüm yönleriyle tehlikeli madde taşımacılığı

Bu kararlara paralel olarak yeni meslek alanları ve çalışma sahaları ortaya çıkıyor. Bunlardan biri de tehlikeli madde taşımacılığı ve tehlikeli madde güvenlik danışmanlığı (TMGD)…

Tehlikeli Malların Karayolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşması’na (ADR) 2010 yılında taraf olan ülkemiz, anlaşma hükümlerini yürürlüğe giren ulusal mevzuatla uygulamaya başlamıştır.

Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik gereği, 30 Haziran 2015 tarihinden itibaren tehlikeli maddeleri taşıyan, gönderen, paketleyen, yükleyen, dolduran ve boşaltan tüm işletmelerin tehlikeli madde güvenlik danışmanı (TMGD) istihdam etmesi veya tehlikeli madde güvenlik danışmanından hizmet alması Türkiye’de zorunlu hale gelmiştir. 1 Ocak 2018 itibariyle de benzin istasyonları ile kamu kurum ve kuruluşları için de tehlikeli madde güvenlik danışmanı istihdam etme zorunluluğu başlayacaktır.

Yönetmelik kapsamında faaliyet gösteren işletmeler, istihdam edeceği veya hizmet alacağı danışman ile yaptığı sözleşmeyi 30 gün içerisinde bildirmekle yükümlüdür. İşletmelerin bu yükümlülüklerini yerine getirebilmeleri için e-devlet sistemi üzerinde (www.turkiye.gov.tr) bir TMGD – KATİP (Kayıt, Takip ve İzleme Programı) adı altında kullanıma açılmıştır.

Kimler Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı Olabilir?
Herhangi bir üniversitenin 4 yıllık bir bölümünden mezun olan herkes Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından yetkilendirilen eğitim kurumlarından 49 saatlik TMGD eğitimi almak ve Bakanlığın yapacağı sınavda başarılı olmak koşuluyla danışman olabilir.

Danışman olmak isteyenlerin ayrıca İtfaiye Müdürlükleri ya da Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş özel eğitim kurumlarından uygulamalı temel yangın eğitimi almaları gerekmektedir.

Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı Sorumlulukları
Danışmanların başlıca görevleri; işletmelerin tehlikeli maddelerin taşınmasında uluslararası anlaşma ve sözleşme hükümlerine uyduğunu izlemek, bu konuda işletmeye öneriler sunmak, yıllık faaliyet raporunu hazırlamak ve elektronik ortamda ibraz etmek, işletme çalışanlarına faaliyet konusunda eğitim vermek ve kayıtlarını muhafaza etmek, işletmelerin yaptığı işlemleri çevreye, insanlara zarar vermeden güvenli bir şekilde yapmaları için işletmeler yardımcı olmaktır.

Bir tehlike madde güvenlik danışmanı en fazla 5 işletmeye hizmet verebilmektedir.

Tehlikeli Madde Taşımacılığında 2016 Yılı Cezaları
Konuyla ilgili olarak son zamanlarda Ulaştırma Bakanlığı Bölge Müdürlükleri tarafından firma denetimleri hız kazanmıştır. Yönetmelikte yer alan cezalar danışman bulundurmamakla başlayıp, faaliyet belgesi, taşıma evrakı, işaret ve plakalar, izin belgeleri, talimatlar, araç uygunluğu, sertifikalı ambalaj kullanmama gibi birçok kalemde cezaları
kapsamaktadır.

DAVRANIŞ ODAKLI iş güvenliği
Araştırmalar, iş kazalarıın yüzde 96-98’inin çalışanların güvenli olmayan davranışları nedeni ile meydana geldiğini göstermektedir. Geriye kalan küçük miktar ise çalışma ortamı kaynaklı nedenler ve doğal afetlerden dolayı meydana gelmektedir. O halde, iş yerinizde kazaları ortadan kaldırmak ya da azaltmak istiyorsanız, hangi alana daha çok odaklanırsınız?

İş sağlığı ve güvenliği performansını iyileştirmek, kaza ve meslek hastalıklarını azaltmak için işletmeler ilk aşamalarda prosedür, talimat ve kurallar oluşturmak, ekipmanlar satın almak gibi sistem oluşturma amaçlı teknik çalışmalar yapmaktadır. Bu çalışmalar, kaza frekanslarında belli aşamada iyileşme sağlasa da, kazaların istenilen düzeye indirilmesi ve bu başarının sürdürülebilir kılınması açısından yeterli olmamaktadır. Bu tip teknik ve çalışma şartlarını düzeltici aksiyonlara ilaveten, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği algılarının değiştirilmesi, rol model olunması, etkin iş güvenliği iletişimi yöntemleriyle kültürel gelişim süreçlerinin desteklenmesi çok daha fazla önem arzetmektedir.

Amerikalı araştırmacı W.Heinrich, 75.000 sanayi kaza raporu üzerinde çalışması sonucu her bir major (ağır yaralanmalı ya da ölümle neticelenen) kazanın temelinde 29 minör kaza ve bunun da temelinde 330 ramak kala (yaralanma olmayan) vakası olduğunu tespit etmiştir. Davranış odaklı iş güvenliği sistemi kaza sonrası reaktif yaklaşımla aksiyonlar planlama yerine, davranış hatalarının tespit edilerek iyileştirilmesi yoluyla proaktif bir yaklaşım sağlamaktadır.

Riskli davranışları ortadan kaldırmak ve güvenli davranışların çoğalmasını sağlamak sürecinde en önemli adımların başında “rol model olma” davranışı gelmektedir. Yöneticilerin katılımı ve düzenli desteği, organizasyonun tüm seviyelerinin kapsanması başarılı iş güvenliği yönetiminin olmazsa olmazıdır. Davranış odaklı iş güvenliğini etkin bir şekilde uygulayan işletmeler, prosedür ve kurallara uyumu zorlayan bir yapı yerine, pozitif iş güvenliği kültürünün oluştuğu organizasyonlar haline gelirler.

İş sağlığı ve güvenliği kültürünün geliştirimesi sadece kaza sayılarında değil; kalite, üretim hızı ve operasyonel verimlilik gibi proses aşamalarında da iyileştirme sağlar. Etkin iş güvenliği uygulayan işletmeler, daha iyi finansal performans gösterir. Düşürülen kaza oranları, iyileştirilen çalışma koşulları; çalışan moralini, iş ve iş yerine bağlılığı arttırarak üretkenlik ve dolayısıyla karlılıkta pozitif etki yaratır.