‘Tohum’ kuruyor

TÜRKİYE’de birçok girişimci kurdukları hayalleri hayata geçiriyor. Bu projelerin gerçeğe dönüşmesi için ise melek yatırımcıların sayısı her geçen gün artıyor. Rakamlara baktığımızda geçen yıl toplam 103 milyon dolarlık yatırım ile Türkiye girişimcilik ekosistemi tarihinde bir rekora imza atıldı ve toplam 167 girişime yatırım gerçekleşti. Kısacası hayalleri kuran girişimcilerimiz de var, bu hayalleri destekleyen yatırımcılarımız da... Bu tabloda her şey olumlu. Ancak madalyonun öteki yüzünde tartışılması gereken başka bir konu var. O da yapılan yatırım tohum (seed) aşamasından bir sonraki evre olan ‘Seri A’ya geçememesi. Yani yapılan yatırımlar tohum aşamasında kalıyor ve maalesef girişimciler tohum aşamasından bir sonraki aşamaya geçemeden kapanıyor.

EN DÜŞÜK 2016 YILI
Bu durumu ortaya koyan bir araştırma Türkiye’deki girişimcilik ekosistemine yönelik verileri bir araya getiren Startups.Watch tarafından yapıldı. Araştırma sonuçlarına geçmeden önce araştırmanın 2012 ile 2016 yılları arasını kapsadığını paylaşalım. Bunun sebebi girişimlerin tohum yatırımdan sonra Seri A’ye geçmesi için 2 yıllık bir süreç verilmesi. Araştırma sonuçlarına göre 2012 yılında toplamda 25 tohum yatırım gerçekleştirilmiş. Bu yatırımların yapıldığı girişimlerin yalnızca yüzde 16’sı Seri A’a geçebilmiş durumda. 2013’te yapılan tohum yatırım sayısı 63. Bu yatırımları alan girişimlerin Seri A’ya geçebilme oranı ise yüzde 11. 2014 yılında 48 girişim tohum yatırım alırken, bu girişimlerin yüzde 6.3’ü Seri A ile yola devam edebilmiş. 2015’te ise 57 girişim yatırım aldı ve sadece yüzde 7’si Seri A yatırıma geçebildi. Araştırmada, tohumdan seri A yatırıma geçme oranı ise en düşük olarak 2016’da gerçekleşti. En çok tohum yatırım yıl 2016 olsa da bu yatırımların yalnızca yüzde 2.3’ü Seri A yatırım aldı. Kısacası Türkiye’de tohum yatırımlar yapılsa da girişimcilerin kendilerine daha hedefler koyması gerekiyor. Fikrin hayata geçmesi değil, hayata geçen fikrin uzun yaşaması daha önemli bir konu.

 

SERİ A YATIRIMLARI 2019’DA ARTACAK
Tohum yatırımdan seri A yatırıma geçişteki en önemli sorunlardan biri yatırım yapacak fonun sınırlı olmasıydı. Ancak Hazine Müsteşarlığı ve TÜBİTAK ile başlatılan ‘Tech-InvesTR’ programıyla teknoloji transfer ofisleri ile yatırım fonlarının bir araya geldiği proje grupları desteklenecek. 13 Teknoloji Geliştirme Bölgesi, 9 Teknoloji Transfer Ofisi, 1 Araştırma Altyapısı olmak üzere toplam 23 kuruluştan 34 talep alınan çağrıya 10 farklı fon projesi geldi. 100 milyon TL’lik bütçe ayrılan TÜBİTAK Tech-InvesTR çağrısı kapsamında toplamda 334 erken aşama teknoloji tabanlı girişime yatırım yapılması hedefleniyor. TÜBİTAK’ın ayırdığı 100 milyon TL’lik fona ek olarak teknoloji geliştirme bölgeleri ve teknoloji transfer ofislerinden yaklaşık 112 milyon TL, özel yatırımcılardan yaklaşık 750 milyon TL olmak üzere toplamda 862 milyon TL’lik ekstra kaynağın yaratılması bekleniyor. Kurulacak fonların, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın katkısıyla birlikte ilk kapanışta yaklaşık 980 milyon TL, son kapanışta da yaklaşık 1 milyar 800 milyon TL’ye ulaşması hedefleniyor.