Spor mezunlarına çok iş var

Pek çok kişi sporu hobi olarak ve hayatına sağlıklı bir şekilde devam edebilme amacıyla yapıyor. Bazıları ise kariyerini spor üzerine kuruyor. Türkiye’de de profesyonel sporcuların sayısı her yıl artıyor. Gençlik ve Spor Bakanlığı, Spor Genel Müdürlüğü verilerine göre 2015 itibariyle Türkiye’deki faal lisanslı sporcuların sayısı 451 bin, antrenörlerin sayısı ise 212 bin kişi. Spor kulüplerinin ve spor salonlarının sayısının artması, büyük şirketlerin çalışanlarına kendi binalarında spor alanları oluşturması ya da yan hak olarak spor salonlarına üye yapması, spor fakültelerinden mezun olan ya da antrenörlük yetki belgeleri olan kişiler için yeni iş fırsatları yaratıyor.

MİLLİ DERECE AVANTAJI
Antrenörlük yapabilmek için üniversitelerin spor fakültelerinden mezun olmak ya da antrenörlük kurslarına giderek yetki belgesi almak gerekiyor. Spor fakültelerine girebilmek için Yükseköğretime Geçiş Sınavı’na (YGS) girip belli bir taban puan almak şart. Ancak, lisanslı sporcu olmak şart değil. Lisanslı sporcu olmak, milli takımda olmak, milli takımla iyi bir derece elde etmek, fakülteye girişte avantaj sağlıyor. Bazı okullar fiziksel yetenek sınavları da yapıyor. Spor fakülteleri içinde farklı bölümler oluyor. Bu bölümler üniversiteye göre değişiyor. Antrenörlük eğitimi, spor yöneticiliği, beden eğitimi ve spor eğitimi, rekreasyon, egzersiz ve spor bilimleri bu bölümler arasında. Tercih genellikle fakülteye girerken yapılıyor. İstanbul Üniversitesi’nde ise birkaç yıldır öğrenciler ilk iki yıl beraber okuyup, performanslarına göre hocalarına da danışarak antrenörlüğü veya spor yöneticiliğini seçiyorlar.

ANTRENÖRLER SAHAYI SEVİYOR
İstanbul Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi, Antrenörlük Bölüm Başkan Yardımcısı Yrd. Doç. Dr. Osman Ateş, antrenörlüğün daha çok sahada olmak isteyen kişilerce seçildiğini belirtiyor. Anatomi, fizyoloji burada detaylı bir şekilde öğreniliyor. Bu alandan mezun olanlar üçüncü kademe antrenörlük belgesine sahip oluyor ve kondisyoner, antrenman planlayıcısı, masör, hareket analizi uzmanı olabiliyorlar. Ayrıca, dileyenler formasyon eğitimi alıp, KPSS sınavında yeterli puanı alarak beden eğitimi öğretmeni olabiliyorlar. Formasyon eğitimi almayanlar yine KPSS’de yeterli puanı alabilirlerse, devlet memuru statüsünde Gençlik Spor Müdürlükleri’nde spor uzmanı olarak iş bulabiliyorlar.  Osman Ateş, günümüzde giderek yaygınlaşan spor salonlarında maaşların genellikle asgari ücret seviyesinde olduğunu ancak hocaların bu salonlara gelen kişilere verdikleri özel dersler ile kendilerine ek gelir yaratabildiklerini belirtiyor. Hatta, bu özel dersler sayesinde aylık gelir 20 bin TL’ye kadar çıkabiliyor.

SÖZLERİ KANUN GİBİ
İstanbul Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Spor Yöneticiliği Bölüm Başkan Yardımcısı Yar. Doç. Dr. Selçuk Bora Çavuşoğlu, spor yöneticiliği alanında öğrencilere halkla ilişkiler, reklamcılık ve tanıtım, spor medyası, sporda fizik matematik, istatistik gibi dersler verdiklerini söylüyor. Bu bölümden mezun olanlar akademisyenlik, spor muhabirliği, gençlik spor müdürlüklerinde çalışabiliyorlar. Bunun yanında; spor kulüplerinde, spor merkezlerinde, federasyonlarda yöneticilik yapıp, spor markalarının bünyelerinde çalışıp, distribütörlüklerini yapabiliyorlar. Ayrıca, büyük şirketlerde çalışanlar için kurulan spor salonlarında idareci olarak da iş bulabiliyorlar. Yöneticilik bölümünden mezun olmak sadece beyin işlerinde çalışacakları anlamına gelmiyor. Bu kişiler fitness hocalığı gibi fiziki işlerde de çalışabiliyorlar. Diğer mesleklerden farklı olarak, spor fakültesi mezunları henüz okuldan mezun olmadan para kazanabiliyor. Kulüplerde, spor merkezlerinde part time çalışan öğrenciler hem kendilerini geliştiriyor hem de kendi paralarını kazanmaya başlıyorlar. Bora Çavuşoğlu, kariyerini sporda yapacaklarda olması gereken en önemli özelliklerden birinin iletişim yetkinliği olduğunu belirtiyor. Çünkü, bu kişilerin yönettiği takımlar, ders verdiği öğrenciler spor hocalarının söylediği sözleri kanun gibi kabul ediyor. Antrenörler talebe göre hangi programı hazırlarsa, o program uygulanıyor. 

TAKIMA UYGUN ANTRENÖR SEÇİLMELİ
Yeşilyurt Spor Kulübü Asbaşkan’ı Cem Bayram, 12-13 yaş gurubundaki oyuncuların yaptığı antrenmanla profesyonel oyuncuların yaptığı antrenmanın doğal olarak çok farklı olduğunu belirtiyor. Bu takımları çalıştıracak antrenörlerin de buna göre seçilmesi gerekiyor. Oyuncular, yaş ve seviye olarak hangi takımdaysa, antrenör seçiminin buna uygun olarak yapılması gerekiyor. Örneğin, bir antrenör A takımı için çok uygun olabilir. Ancak, bu kişinin çocuklarla iletişimi zayıfsa minik ya da genç takımın antrenörü olması uygun olmaz. Liderlik vasfı da çok önemli. Özellikle çocuklar, antrenörlerini idol olarak görürler ve benimserler. Bu, çok büyük bir sorumluluk. Bu kişinin liderlik vasıflarının çok gelişmiş olması ve disiplinli hareket etmesi gerekir. Ayrıca, kendini sürekli geliştirmesi de çok önemli. Başka türlü başarılı olma şansı çok azalıyor.

İSTİHDAM NASIL ARTAR?

Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Dekan Vekili Prof. Dr. Gıyasettin Demirhan, istihdamın artırılması için öncelikle Milli Eğitim Bakanlığı’nın ihtiyaç kadar Beden Eğitimi ve Spor Öğretmeni istihdam etmesi gerektiğini düşünüyor. Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın üniversitelerin sporla ilgili kurumlarından mezun olanlara öncelik tanıması gerekiyor. Nasıl eczane açabilmek için eczacılık okumak gerekiyorsa; egzersiz, spor ve fiziksel aktivite ile ilgili bir işyeri açabilmek ve buralarda çalışabilmek için de spor bilimleri fakültesi ve benzeri programları bitirmekmezun olmak ön şart olmalı.

BEDEN ÖĞRETMENİ AÇIĞI VAR
Prof. Dr. Gıyasettin Demirhan, spor bilimleri fakülteleri ile sporla ilgili yüksekokul ve bölümlerden her yıl 15 bin civarında kişinin mezun olduğunu söylüyor. Meslek seçiminde bu kişilerin öncelikli tercihi beden eğitimi ve spor öğretmenliği oluyor. Daha sonra, antrenörlük, kondisyonerlik ve fitness uzmanlığı geliyor. Demirhan’a göre Türkiye’de en fazla beden eğitimi ve spor öğretmeni, antrenör, kondisyoner ve fitness uzmanına ihtiyaç var. Öğretmen adayları diğerlerine göre daha kolay iş bulabiliyorlar. Yeni mezunların kamudaki istihdam oranı yüzde 10 civarında. Özel kurum ve kuruluşlar da katıldığında bu oran yüzde 50’ye yaklaşıyor.