Güncelleme Tarihi:
Merkezi İngiltere’nin Oxfort kentinde bulunan think-tank kuruluşu Global Canopy Programme (GCP) mevcut ekonomik sistemin ‘ormanları yok etme ekonomisi’ olduğunu ileri sürüyor. Çünkü GCP verilerine göre bugün dünyada, tüketim maddelerinin yarısı palm yağı, soya, büyük baş hayvan, deri, ağaç veya kağıt kullanılarak üretiliyor. Ki bunların hepsi de, ormanların yok edilmesine sebep olan hammeddeler. Ormanların yok edilmesi ise insan kökenli sera gazı emisyonlarının yüzde 20’sinin sebebi.
En kötüler yem üreticileri
GCP bu yıl Forest 500 adı verilen bir liste yayımladı. Bu listede ekonomik ağırlıkları (yani ‘ormanları yok etme ekonomisi’ içindeki ağırlıkları) ve baştan sona tedarik zincirleri boyunca ‘ormanların yok edilmesine sebep olmaları riski’ yüksek 250 çokuluslu şirket, 150 finans kurumu, 50 devlet ve devletlerüstü kuruluş ile 50 farklı kurum yer alıyor. GCP bu 500 kuruluşu ‘teorik olarak ormanların yok edilmesine son verebilecek ekonomik aktörler’ olarak tanımlıyor. Ve bu kurum ve kuruluşlara ‘ormanların yok edilmesi konusundaki hassasiyetleri’ne göre 5 (maksimum) ile 0 arasında puan veriyor.
Bu ülke ve kurumların birçoğu Eylül 2014’te New York’ta yapılan çevre zirvesi sırasında New York Deklarasyonu’na imza atmışlardı. 130 hükümet, şirket ve STK, ormanların yok edilmesine 2020 yılında yüzde 50 oranında, 2030’da ise tamamen son vereceklerini taahhüt etmişlerdi. Ancak GCP bu sözlerin tutulmadığı görüşünde.
Forest 500 listesinde yer alan şirketlerin 100 üzerinden hesaplandığında ortalama notu 29 yani - çevrenin yok edilme hızı dikkate alındığında, çok düşük bir ortalama. Genelde ev temizlik ürünleri, kişisel bakım ürünleri ve kozmetik ürünleri üreticileri GCP’den iyi not alırken, yüksek oranda soya tüketen hayvan yemi üreticileri grubun en kötü öğrencileri.
Yüzde 30 sıfır çekiyor
GCP’nin açıklamasına göre 6 uluslararası şirket ormanların yok edilmesi konusundaki hassasiyetleri ile öne çıkıyor. Bunlar Danone, (Japon kozmetik ve kimya devi) Kao, Neslté, Procter&Gamble ve Reckitt Benckiser (İngiliz ecza ve bakım ürünleri firması). Bu 6 şirketten başka, ölçümlemeye esas olan tüm kriterlerde tam not alan yok. (Bu alanlar ormanların yok edilmesine karşı alınan önlemler; ürün denetimi; ticari aktivite denetimi ve şefaflık.)
Buna karşılık listedeki şirketlerin yüzde 30’u ‘sıfır’ çekiyor. Bunların çoğu Asya ve Ortadoğu kökenli şirketler. Ancak aralarında batılı şirketler de var.