Önce algı değişmeli

Türkiye’de engelli bireylerin sayısının, toplam nüfusun yüzde 10’u civarında olduğu tahmin ediliyor. Yani, yaklaşık 8 milyon kişi. Türkiye İş Kurumu’na (İŞKUR) kayıtlı engelli sayısı ise 3 milyon civarında. Son yıllarda engellilerin iş hayatına atılımını destekleyen ve şirketlerin engelli istihdamını yükseltmesini hedefleyen yasal pek çok düzenleme yapıldı. Ancak, yasal düzenlemeler tek başına yeterli olmuyor. Toplumun ve iş dünyasının engellilere yönelik algısının da değişmesi gerekiyor. İşe alım ve danışmanlık şirketi Michael Page, 10-16 mayıs Engelliler Haftası’nda iş dünyasının bu konudaki farkındalığını arttırmayı amaçlayan bir etkinlik düzenledi. Engelli Dostu Perakende iş kahvaltısı etkinliği, PageGroup Direktörü Sertaç Yiğit, Michael Page Perakende Müdürü Ezgi Güneser ve engelli işe alımlarından sorumlu danışman Hale Yıldız ev sahipliğinde yapıldı.  

GÖRME ENGELLİLERDE İSTİHDAM DÜŞÜK
Zorlu Gayrimenkul, Mavi, DeFacto, e-bebek, Tchibo, Decathlon, Eroğlu Holding, Nissan, Carrefour, Multi, Klepierre, Coquet, Atasun, HD İskender, Telpa ve Ayaydın Miroglio firmalarından İK yöneticileri de bu alandaki uygulamalardan bahsedip perakende alanında hem engelli müşterilerin hem de engelli çalışanların karşılaştıkları sorunları konuştular.Etkinliğe rehber köpeği Kara ile birlikte katılan Rehber Köpekler Derneği Kurucusu Av. Nurdeniz Tuncer, engelli bireylerin yaşamına ilişkin yasaların eskiye göre çok daha gelişmiş olduğunu, ancak toplumun algısının halen çok düşük olduğunu belirtiyor. Toplumun tüm sosyal alanlarında engellilerle beraber yaşamaya alışabileceği projelerin artması gerekiyor. İşyerlerinde ise çalışanların yanındaki engelli iş arkadaşına iyi niyetle de olsa abartılı bir şekilde yardım etmeye çalışmak yerine o kişinin engelli olduğunu düşünmeden hareket etmesi daha iyi oluyor. Tuncer’in verdiği bilgilere göre, görme engellilerde çalışan oranı çok düşük. Çünkü, görme engellilere yönelik algıda bu kişilerin sadece telefon operatörlüğü gibi işlerde çalışabileceği, bilgisayarı kullanamayacağı ya da hukuk fakültesini bitiremeyeceği düşünülüyor. Yani, bu yanlış algı nedeniyle yapabileceklerinden çok daha az nitelikte işler öneriliyor. Bu nedenle görme engellilerin kendilerine güveni de çok düşük. İşitme engellilerin istihdam oranı ise önceki yıllara göre daha yükselmiş durumda. Çünkü, onlara yönelik algı değişiyor ve farkındalık artıyor.

‘BENİMLE DAHA RAHATLAR
’Michael Page’de engelli istihdamına yönelik danışmanlık yapan Hale Yıldız, yıllar önce bir trafik kazası geçirmiş ve omuriliğini zedelemiş. Bu nedenle şuan tekerlekli sandalye kullanıyor. Yıldız, kendisi de bu durumu yaşayan biri olarak hem aday hem de müşteri tarafından bakabiliyor. Her hafta yaklaşık 15-20 engelli aday ile mülakat yapıyor. Her gün çeşitli kaynaklardan iş ilanlarını inceliyor ve müşterilerin arasında engelli alımına yönelik ilanlar varsa, kendi görüştüğü adaylar arasından uygun olanları bu firmalara gönderiyor. Yıldız, engelli adayların mülakatlara gelip kendisini gördüklerinde içlerini daha rahat dökebildiklerini belirtiyor. Çünkü, kendilerini karşısındakinden farklı görmeden rahatça konuşabiliyorlar. Bazen fiziksel engelli bir aday, eğer işe girerse işyerindeki diğer çalışanların kendisi hakkındaki ne düşüneceği konusunda endişeli olabiliyor. Yıldız, böyle durumlarda kendisini örnek vererek rol model oluyor ve çalışma arkadaşları ile çok iyi anlaştığını anlatıyor. 

Şirketler engelli istihdamı için neler yapıyor?
- Defacto, bazı mağazalarının içinde görme engellilere yönelik sarı yürüme yolları yapıyor. Bu yollar engelli müşterilerin mağaza içinde daha rahat dolaşmalarına, örneğin kabinlere ulaşabilmelerini yardımcı oluyor.
- Carrefour, meslek okullarından mezun olan işitme engellileri üretim bölümlerinde işe alıyor. Ayrıca, müşteri ile direk temas kurulan noktalara da engelli çalışanlar yerleştiriliyor.
- Dezavantajlı görüneceğini düşündüğü için engelini gizleyen çalışanlar bulunuyor. HD İskender, bu konuda çalışanlarını bilgilendiriyor, bunun bir dezavantaj olmadığını anlatıyor.
- E-bebek, down sendromlu çalışanları istihdam ediyor. Bu çalışanlar ekibe geldiğinde, diğer çalışanlar da bu kişiler ile doğru iletişim kurabilmek için eğitim almış.
- Decathlon, engelli sporcuları istihdam ediyor.