Ölüm Vadisi’ni geçmeye başladık

STARTUPLARIN farklı dönemleri bulunuyor. Fikirden prototipe geçiş, tohum yatırım alma, ürünü satışa çıkarma, erken aşama, dünyaya açılma ve ileri aşama gibi pek çok dönemi sayabilmek mümkün. Bu dönemler içinde öyle bir dönem var ki, Türkiye’deki girişimcilerin hata yaptıkları en önemli dönemlerin arasında geliyordu. Söz konusu dönemin adı ‘Ölüm Vadisi’. Girişimcilerin startup fikirlerini gerçeğe dönüştürme aşamasında yaşanan Ölüm Vadisi dönemi, genellikle ilk yıllara denk geliyor. Yani tecrübesiz yıllara. Alınan ilk destekler veya tohum yatırımlar maalesef çöpe gidiyor. Türkiye’deki girişimcilerin de çıkamadığı dönemlerin başında geliyor Ölüm Vadisi. Biz de Ölüm Vadisi döneminden çıkarak Türkiye’deki ne kadar startup’ın kurulduğu yılda kapandığını araştırdık. Öncelikli olarak yıllara göre en çok startup’ın kurulduğu verilerle başlayalım.

EN ÇOK 2013’TE KAPANDI
Startups.Watch verilerine göre 2010 yılından sonra Türkiye’de en çok startup’ın kurulduğu yıl, 576 girişimle 2013 ilk sırada yer alıyor. Başka bir deyişle 2013’ün girişimciliğin en popüler olduğu yıl diyebiliriz. İkinci sırada 548 startupla 2015 ve hemen arkasından kurulan 548 startupla 2014 geliyor. En az girişimin kurulduğu yılın ise 2018 olması dikkat çeken detaylardan. Çünkü bir 2017 yılında 451 startup’ın kurulması ve bu rakamın neredeyse üçte bir azalması elde ettiğimiz verilerde öne çıkıyor.

Şimdi gelelim ilk yılında en çok girişimin kapandığı yıllara. İlk sırada 168 girişimle 2013 yılı yer alıyor. İkinci sırada kapanan 143 girişimle 2011 yılı bulunurken, listenin üçüncü sırasında kapanan 132 startupla 2012 yılı var.

REKOR SEVİYEYE GELDİ
Peki kurulduğu yılda kapanan girişimlerin oranı Türkiye’de nasıl? Yani Ölüm Vadisi’ne düşen startuplar. Elde ettiğimiz verilere göre Türkiye’deki startuplar 2010-2015 yılları arasında Ölüm Vadisi’ne oldukça fazla düşmüş durumda. 2010 yılında kurulduğu ilk yıl kapanan startupların oranı yüzde 34, 2011’de yüzde 37.6, 2012’de yüzde 27.8, 2013 yılında 29.1, 2014 yılında yüzde 21.7 ve 2015 yılında ise yüzde 23.9. Söz konusu yıllarda ortalama kurulduğu ilk yılda kapatan startup sayısı neredeyse üçte bire denk geliyor. Ancak 2016 yılıyla birlikte Türkiye’de startup ekosistemi deyim yerindeyse bir evrim geçirmiş. Hem kurulduğu ilk yılda kapanan girişim sayısı azalmış, hem de bunun oranı. Örneğin; 2016 yılında kurulduğu ilk yıl kapanan startup oranı yüzde 5.7. Bu rakam 2017’de 5.3’e gerilerken, 2018’de ise yüzde 3.7’lere kadar gerilemiş durumda. Neredeyse bir rekor seviyesine yaklaşmış durumda.

MENTOR DESTEĞİ FARKI
Bunun en büyük sebeplerinin başında Türkiye’deki girişimcilik ekosisteminin artık daha fazla profesyonel destek görmeye başlaması geliyor. Hem TÜBİTAK başta olmak üzere devlet kurumları hem de kurumsal şirketler bu profesyonel desteği verenlerin başında. Kurulan kuluçka merkezleri, hızlandırma programları girişimlere mentor desteği vererek Ölüm Vadisi’ni hasar almadan atlatmalarını sağlıyor. Kısacası artık Türkiye’deki startuplar geleceğe daha hazır durumda.