Kadın olmak Vadi'de de zor

Son haftalarda Silikon Vadisi taciz skandallarıyla çalkalanıyor. Teknoloji firmalarında çalışan kadınlar bir bir yaşadıkları taciz olaylarını anlatıyorlar. Erkek egemen teknoloji şirketlerindeki cinsiyetçi yaklaşımlar biliniyordu ama anlatılan cinsel taciz olayları herkesi şok etti. Kadın girişimciler nasıl yatırımcıların tacizlerine maruz kaldıklarını anlatmaya devam ediyorlar. Belli ki bazı erkek yatırımcılar sahip oldukları gücün ve paranın etkisiyle kadınları taciz etmeyi de kendilerinde hak görmüşler...

Silikon Vadisi’ndeki taciz olayları 6 kadının Binary Capital’in kurucusu risk sermayedarı Justin Caldbeck’i cinsel taciz ile suçlamasıyla başladı. Hatta kadınlardan biri Caldbeck’in yatırım alma (fund raising) döneminde kendisine cinsel ilişki teklifinde bulunduğunu söyledi. Caldbeck kadınlara davranışlarından dolayı özür diledi ve geçtiğimiz haftalarda istifasını verdi.

‘BEN BİR SÜRÜNGENİM’ YAZDI
Ardından The New York Times, teknoloji firmalarda çalışan ve tacize uğrayan kadınlarla görüştü. Bu kadınların verdiği isimlerden biri de Dave McClure idi. Yatırım şirketi 500 Startups’ın kurucusu Dave McClure’ın (51) 2014 yılında iş aramakta olan Sarah Kunst’a Facebook üzerinden “Kafam çok karışık, seni işe mi almalıyım yoksa asılmalı mıyım” diye yazdığı ortaya çıktı. Ardından başka kadınlar da McClure’in tacizine uğradıklarını söylemeye başladılar. Dave McClure, bazı kadınlara uygunsuz davrandığını kabul ederek, “Ben bir sürüngenim, özür dilerim” yazdı. Ama bu özür kimseyi tatmin etmedi, şirketin bozulan itibarını düzeltmek için yapılmış bir hareket olarak algılandı. Dave McClure de istifasını vermek zorunda kaldı. 500 Startups’ın diğer bir ortağı Elisabeth Yin de yaşanan olaylardan sonra istifa ettiğini açıkladı. McClure’ın şirketi 60 ülkede 1.700 şirketi destekledi. İlk 5 yılında 500 Startups’ın yatırımlarının çeyreği kadın girişimcilere gitti. Daha önce Twitter ve Uber’in ilk yatırımcılarından risk sermayedarı Chris Sacca, kadınlara kötü davrandığı için özür dileyen yatırımcılardan olmuştu.

UBER’DE 20 KİŞİ İŞTEN ÇIKARILDI
Şubat ayında Uber, eski bir çalışanı olan mühendis Susan Fowler’ın sistematik cinsiyetçilik iddialarıyla sarsıldı. Fowler kendi bloğunda yapılan kötü davranışlar hakkında detay verdi ve bir yönetici tarafından kendisine yapılan seks teklifinden de bahsetti. Fowler, başkalarından da benzer şeyler duyduğunu ve Uber’in ise uyarı yayınlamaktan fazlasını yapmadığını söyledi. Sonrasında Uber CEO’su Travis Kalanick şirketi araştırması için iki avukatla anlaştı. Ayrıca, Fowler’ın iddialarını araştırmak üzere de bir avukatlık bürosuyla anlaşıldı. Sonuçta 215 iddia araştırıldı ve 20 çalışan işten çıkarıldı. Haziran ayında da şirketin CEO’su Kalanick istifasını verdi.
Geçtiğimiz haftalarda Tesla da bir skandala sahne olmuştu. Tesla’da da bir taciz iddialarında bulunmasına rağmen şirketinin bu iddiaları dikkate almadığını söyleyen bir kadın mühendis işinden kovulmuştu.

“BU ADAMLAR YENİLMEZ OLUYOR”
Silikon Vadisi’nda tacize uğrayan kadınlardan biri de girişimci Sarah Nadav. The Guardian’a konuşan Sarah Nadav büyük bir teknoloji konferansında potansiyel bir yatırımcı ile bir şeyler içiyordu ki karşısındaki adam aniden onu öptü. Nadav onu itti fakat adam tekrar denedi, bu sefer daha sert bir şekilde itti. Nadav kaçarak uzaklaştı ve o hafta start-up’ını kapatıp, fiziksel ve psikolojik olarak iyileşmek için bir yıl ara vermeye karar verdi. The Guardian’a konuşan avukat Kelly Armstrong, “Bu adamlar bir şekilde yenilmez oluyorlar. Çok başarılılar, hünerliler ve saygılı duyuluyorlar ki pek çok kadın kariyerine zarar vermemek için öne çıkmak istemiyor. Bu çok küçük bir dünya” diyor.

DÖNÜM NOKTASI OLABİLİR Mİ?
Ortaya çıkan taciz skandallarından sonra Silikon Vadisi’nde bazı stratuplar tacizleri engellemede başarısız oldukları için ‘benim hatam’ yazılı notlar yayınlamaya başlarken, bazıları da nasıl ilk etapta tedbir alabiliriz diye düşünmeye başladı. Bir ticaret grubu olan The New England Venture Capital Association, geçen hafta üyelerine ayrımcılığa ve cinsel tacize karşı bir açıklamaya imza atmaya çağırdı. Avustralya’da start-up girişimciler yaşananları kınayan bir bildiri yayımladı. Kim bilir kadınların yaşadıklarını anlatmaları belki de bir dönüm noktası olur…Tabii bu sektörde girişimcileri koruyacak bir sözleşmenin olmaması, örneğin iş sözleşmesinin, insan kaynakları departmanlarının ve her hangi bir yaptırımın olmayışı güç dengesizliğini körüklüyor.

YÜZDE 90’I CİNSİYETÇİLİKLE KARŞILAŞMIŞ
Risk sermayedarı Trae Vassallo ve Yahoo’nun eski yöneticilerinden Michele Madansky, 2016 yılında bir araştırma yaptılar. Google, Apple gibi büyük firmalara ve teknoloji startplarında 10 yıldan fazla deneyimi olan 200 kadın ile görüştüler. Bu kadınlar Silikon Vadisinde veya San Francisco’da yer alıyorlardı ve yüzde 75’inin çocuğu vardı.

Araştırmaya göre:
- Yüzde 90’ı şirket dışında veya sektör konferanslarında cinsiyetçi davranışlara tanık olduklarını,
- Yüzde 60’ı üstlerinin tacizine uğradıklarını,
- Tacizi rapor edenlerin yüzde 60’I da sonuçtan memnun olmadıklarını söylediler.