İstihdamda ‘bekle ve gör’ dönemi
Güncelleme Tarihi:
Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2018 yılı Temmuz döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 88 bin kişi artarak 3 milyon 531 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 0.1 puanlık artış ile yüzde 10.8 seviyesinde gerçekleşti. İstihdam edilenlerin sayısı 2018 yılı Temmuz döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 507 bin kişi artarak 29 milyon 265 bin kişi, istihdam oranı ise 0.2 puanlık artış ile yüzde 48.2 oldu. Özel istihdam büroları 2018’i istihdam piyasası açısından temkinli bir yıl olarak nitelendiriyor ve 2019’da da bunun devam edeceğini öngörüyorlar. Pek çok şirkette işe alımlar durmuş vaziyette, genel olarak ‘bekle ve gör’ durumu hakim. Özel istihdam büroları 2019’da da bu havanın devam edeceğini, dönemsel işlerin artışa geçeceğini düşünüyorlar. Hatta bu dönemde outplacement (işten çıkarılan çalışana sunulan iş bulma, yeniden işe yerleştirme danışmanlığı) hizmetlerinin de arttığı dikkat çekiyor. Özel istihdam bürolarının yöneticilerine istihdam piyasasını sorduk.
PERYÖN Yönetim Kurulu Başkanı Berna Öztınaz: 2018 yılı istihdam piyasası yılın ilk üç ayında bir önceki seneye göre daha olumlu bir ivme ile yola başlamıştı. Ancak yıl içinde yaşanan kur dalgalanmaları ve enflasyon oranındaki artış, kurumlar için rüzgarın yönünü değiştirdi. Uygulamaya alınan tasarruf tedbirleri ile birlikte işe alım planlamaları pek çok kurum için rafa kalktı. Son dönemde PERYÖN olarak gözlemlerimiz istihdamın dönemsellik arz eden uzman kadrolar için şekillendiği yönünde. Sanayi 4.0 sürecine adaptasyonu devam eden kurumlar bu süreç dahilinde uzman işe alımı gerçekleştiriyor.
Perakendeden otomotive hemen hemen tüm sektörler istihdam anlamında önemli hamleler yapmaktan kaçınıyor. Aksine tensikatın önüne geçmek için formül arayışındalar. Döviz kurundaki artış tüm sektörlerin maliyetlerini artırdı. Dolayısıyla kurumlar yatırım kararlarını bir süreliğine askıya aldı. Bu durum yeni istihdamların da önünü kapadı. Pek çok sektörde işsizlik problemi var. Bu durumu en az sıkıntıyla atlatan sektörlerin ise bilişim, finans ve ilaç sektörleri.
SATIŞ-PAZARLAMAYA TALEP ÇOK
Adecco Türkiye İK Direktörü Akgül Can Beyhan: 2018 yılı istihdam piyasasını genel olarak temkinli olarak tanımlamakla birlikte, sektörel bazlı değerlendirme yapmak daha doğru olabilir. Bu süreçte ekonomik açıdan çok etkilenen bazı firmalarda küçülme yönünde kararlar alındığını ve işten çıkarmaların yaşandığını bazı sektörlerde ise büyümenin yaşandığını gözlemleyebiliyoruz. Özellikle hammadde ve ürün alımını dövizle gerçekleştiren otomotiv, tekstil, inşaat ve ilaç sektörlerinin bu süreçten çok etkilenmeye başladığını söyleyebiliriz. 2018 yılında teknolojinin, otomasyonun geliştiği rollerin ön plana çıktığını görüyoruz, özellikle online ticaretin satış kanalı olarak önem kazanmasıyla birlikte bu tür roller; dijital pazarlama, kategori ve içerik yönetimi, sosyal medya yönetimi gibi pozisyonlarda arayış artmış gözükmekte. Ekonomik konjonktüre bağlı olarak orta ve üst düzey yönetici rolerinde özellikle satış, pazarlama ve finans yöneticilerine talep olduğunu, ayrıca yönetim danışmanlığı desteği arayan firmaların arttığını, bu rollerdeki arayışların da hızlandığını görüyoruz.
DÖNEMSEL İŞLER ARTACAK
Reed Türkiye Genel Müdürü Asiye Yıldırım: Özel istihdam bürosu olarak 2018 yılındaki istihdamlarımıza baktığımızda üç ana kolda istihdamlarımız gerçekleşti. Birincisi satış, pazarlama ve üretim gibi var olan rollerin teknoloji ile birleşmesiyle oluşan yeni pozisyonlar için personel yerleştirmeleri gerçekleştirdik. İkincisi verimllik ve performans sebebi ile yeni ihtiyaçları karşılacak kadrolar için yerleştirmeler yaptık. Üçüncüsü ise uzman kadrolar için dönemsellik arzeden roller için yerleştirmelerde bulunduk.
Son çeyrek bizim gibi özel istihdam bürolarının en yoğun çalıştığı dönemdir. Ancak son çeyrek için geçen yıllara göre daha konservatif bir yaklaşım gözlemliyoruz. Sektörden zorunlu istihdamların dışında, alımların durdurulduğu veya ekonomik durumların daha netleşmesi beklentisi olduğu bilgisini de alıyoruz. Kurumlardaki CFO, CHRO ve CTO rollerinin hareketliliği göze çarpıyor. Yönetimi destekleyen strateji rollerin de - her kurumda farklı adlandırılıyor - gündemde olacağını gözlemliyoruz.
2019 yılı için temkinli olunması gereken bir yıl olarak tanımlanmakta ancak bu tür zamanların fırsatlar da yarattığını gözönünde bulundurmak gerekir. Dönemsel çalışma modelinin de artabileceği bir yıl olarak düşünebiliriz.
FİNANS ROLLERİ ÖNE ÇIKACAK
ManpowerGroup Türkiye Genel Müdürü Feyza Narlı: Kendi ilanlarımızı baz alırsak yılın bu dönemine kadar satış, finans, bilgi teknolojileri ve lojistik departmanlarındaki roller, bu yıl en çok aranan pozisyonları. İçinde bulunduğumuz durumda sağlık, dış ticaret ve üretim sektörlerinde işe alım devam edecektir. Mevcut durumu tehdit algısından ziyade fırsata dönüştürmek üzere planlama yapmış şirketlerde satış kadroları aktif olarak işe alıma devam edecektir. Yılın son çeyreğine girerken, şirketlerin finansal yönetimleri çok daha fazla önem arz ettiği için finans ve muhasebe rolleri de yine öne çıkacak pozisyonlar arasında olacaktır. Yine bu dönemi ve eleman maliyetlerini fırsat olarak görüp, Ar-Ge ve geliştirme ekipleri konusunda yatırım yapmak isteyen firmalar bilişim sektörünü hareketli tutacaktır. Mevcut ve devam eden büyük projelerde işe alımlar kesintisiz sürecektir. Üretim ve genel endüstride devam eden projelerin iş yükü dolayısıyla endüstriyel mühendislik rollerinde de işe alımlar devam edecektir diye öngörüyoruz.
YURTDIŞINDA ÇALIŞMA ARTACAK
Michael Page Direktörü Fatih Cömert: 2018 yılında kur artışına bağlı kriz öncesi dönemde daralma yoktu. Kur artışına bağlı kriz sonrasında ise şirketlerdeki çalışanlar iş değiştirme konusunda daha temkinli davranıyorlar. Şirketler radikal değişim kararları almadan bulundukları durumu dondurma ve daha temkinli davranma yolunu tercih ediyor. Şu anda genel olarak işten çıkarma ya da küçülmeye gitme gibi bir hareketlenme gözlenmiyor. Sadece iş dünyasında “bekle ve gör” anlayışı hakim.
2018’de en hareketli pozisyonlar finansal kontrol, mühendislik, kalite kontrol, saha satışçısı olarak başı çekiyor. Son çeyrekte bankacılık, perakende, konut ve otomotiv sektörlerinde durgunluk devam ederken, yerli üretim yapan endüstri trafiğinde artış olacak. Operasyonel alanda satış, mühendislik gibi meslekler ve finansal pozisyonlar öne çıkacak. 2019 yılında ekonomik büyümede enflasyon ve kurlardan dolayı beklentiler yüksek olmayacak. İş dünyasına temkinli bir seyir hakim olacak. Özellikle 2018’in ikinci yarısında başlayan yurtdışında çalışma trendi daha da artacak gibi görünüyor, yabancı dil bilen beyaz yakalı çalışanlar özellikle Avrupa ve Dubai’deki iş fırsatlarını değerlendirmek isteyecekler ve diğer taraftan iç piyasada da bu pozisyonların yerlerinin doldurulması konusunda bir istihdam hareketliliği oluşabilir.
OUTPLACEMENT ARTIŞTA
OneWorld Consulting Danışmanı Hale Beyhan: İstihdam piyasası 2018 yılına hareketli başlayıp, işe alımların yoğun bir şekilde gerçekleştiğini gözlemlesek de, Ağustos ayında yaşadığımız kur kriziyle birlikte maliyetlerin artması pek çok sektörü olumsuz etkiledi. Özellikle bankacılık, ilaç, tekstil, otomotiv ve inşaat sektörlerinin ciddi bir darboğaza girdiğini, işsizlik oranının tekrar çift haneli rakamlara çıktığını biliyoruz. Son dönemde yaşanan şirket kapanmaları ve küçülmelerle bu oranın daha da artmasını beklemekteyiz. Biz 2018’de genel olarak insan kaynakları, finans, iş geliştirme, strateji rollerinde yoğun işe alımlar yaptık. Değişimin hızlı bir şekilde yaşandığı bu gibi dönemlerde, özellikle üst düzey finans rollerinde hareketlilik gözlemlenmektedir zira nakit akışı, risk yönetimi ve fon yönetimi gibi konular çok daha fazla önem kazanıyor. 2018 son çeyrekte özellikle ilaç sektöründe, ağırlıklı satış kadrolarında küçülmelerin yaşandığını görüyoruz. Ayrıca birçok ayakkabı firması konkordato ilan etti ve bu haberlerin devamı gelecek gibi görünüyor çünkü bu firmalar döviz bazlı ham madde alıyorlar ama satışlarını TL ile yapıyorlar. Bu dönemde, outplacement hizmetimize çok yoğun bir talep var. Outplacement süreci, kurumların değişim dönemlerinde gerçekleşen işten çıkarmalarla ilgili olarak, stratejilerinin önemli bir parçası ve organizasyonlar farkı kademelerdeki çalışanlarına kariyer desteği sunma amacıyla bu hizmetten daha fazla faydalanıyor.
DURGUNLUK DEVAM EDECEK
HRM Genel Müdürü Bürge Atalay ve İşe Alım Danışmanı Rabia Seda Özen: Ekonomik olarak iş dünyasının zor bir dönemden geçiyor. Bilişim, hızlı tüketim ve savunma sanayiinde çarkların hala hızla dönüyor olması ümit verici. Bahsettiğim sektörler içerisinde işe alımların sürmekte olduğu pozisyonlar ise ağırlıkla iş geliştirme, satış ve mühendislik dallarına ilişkin, şirket dinamiklerinde kilit rol oynayan pozisyonlar. Sağlık ve eğitim sektörlerinde daralma yaşansa da belli pozisyonlarda işe alımlar devam ediyor denebilir. Ancak hemen hemen tüm sektörlerde şu an belirlenen büyüme hedefleri rafa kaldırılmış durumda, bu da istihdamı doğrudan etkiliyor. Mevcut durgunluğun etkisi 2019’da da devam edecektir, bunun yanında bilişim sektöründe hareketliliğin süreceğini öngörüyoruz.
TEŞVİKLERLE HAREKETLENEBİLİR
Randstad Stratejik Çözümler&Halkla İlişkiler Müdürü Ener Öztürk: Kur değişiminin de etkisiyle, emlak, inşaat, enerji&gaz, sağlık ve perakende sektörlerini yakından takip etmeye devam edeceğiz. Bunun dışında dönemsel olarak turizm ve tarım sektörleri de otomatik olarak yavaşlayacaktır. 2019’da biraz daha temkinli bir piyasa ile karşı karşıya olacağımız aşikar ama doğru tedbirler ve teşvikler ile ekonomik hareketliliği sağlamak mümkün.