İşte yeni maaşlar

Poyraz Danışmanlık’ın her yıl yaptığı ücret araştırmasının 42.’si yayınlandı. 15 bin verinin toplanmasıyla oluşan araştırma Türkiye’de ücretlerin yıllar içinde nasıl değişime uğradığını gösteriyor.

Poyraz Danışmanlık’ın kurucusu Ali İhsan Poyraz, Türkiye’deki konjonktürel değişimlerin işlerin ücretlerini değiştirdiğini söylüyor. Şöyle ki bundan 30-40 yıl önce Türkiye’de ne yaparsan satarsın dönemiydi, dolayısıyla yapmak önemli olduğundan fabrika müdürlerinin, üretim müdürlerinin, mühendislerin ücretleri yüksekti. 1980’lerde Özal döneminde Türkiye dış dünyaya açılmaya başladı, ihracata başladı, dış ticaret şirketlerinde çalışan kişiler bir anda kıymete bindiler, ücretleri tavan yaptı.
Daha sonra üreticiler kendileri ihracat yapmaya başlayınca dış ticaret şirketleri sahneden çekildi, onların sahneden çekilmesiyle dış ticaret şirketlerinde çalışanların çoğu işsiz kaldı ve ücretleri düştü.

1990’larda finansçıların, bankada çalışanların maaşları tavan yaptı, sonra bir finansal kriz patladı bankacılar işsiz kaldı ve dolayısıyla maaşları düştü.

Poyraz, kimya sanayinin özellikle de inşaat sektörüne yönelik kimya sanayinin geliştiğini, o sektördeki insanların önemli olmaya başladığını ve şu anda onların ücretlerinde ciddi bir artış yaşandığını söylüyor.

2015’te ücretler durdu
2015’in ücretler açısından kötü bir yıl olduğunu, endüsti ve üretimin durmasına paralel olarak ücretlerin durduğunu söyleyen Poyraz, “İşlerin değeri çok azaldı. Bir nevi gizli işsizlik oldu. Eleman arayanlar azaldı, verilen ücretler azaldı. Ama tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de 2016 için iyimser bakışlar var. İşlerin gelişmesi, yeni istihdam yaratılması, çalışanların başarılarının ortaya çıkması sebebiyle 2016 sonunda ücretlerde çok ciddi bir artış olabilir. 2016’da şirketler kazanacak, 2016 sonunda parayı çalışanlarına verecekler” diyor.

Ücrette adalet yoktur
Ali İhsan Poyraz: “Ücrette adalet hiç bir zaman yoktur, ücrette adalet aramak ütopiktir, ücret çok vahşi bir konudur. Türkiye’de yılda 25 bin alan mühendis de var, 250 binden fazla alan mühendis de var. Neden kaynaklı? Bir kere o adam şanslı. İkincisi o adam kendini çok iyi yetiştirmiş, o adam doğru şirketlerde doğru pozisyonlarda iş bulmuş, kurumun gelişmişliği ile ücret doğru orantılıdır. Bugün patronlar bile söylüyorlar ‘Türkiye’de gelir adaletsizliği her türlü belanın sebebidir’ diyorlar. İskandinav ülkelerinde en aşağıdaki adamla benim aramda yüzde 50 fark var yok, o nedenle İskandinav ülkelerinin gelişmiş olmasının sebebi bu.”

Üst düzey ücretler Avrupa’ya yanaştı
Ali İhsan Poyraz: “Türkiye’de üst düzey ücretler Avrupa’ya yaklaştı, Türkiye’de büyük bir şirkette çalışan pazarlama veya finans müdürünün maaşı bugün Avrupa’ya eşdeğer, hatta kimi zaman Avrupa daha bile ucuz.”

* Birinci düzey gelir, çok geniş sorumlulukları olan, büyük iş hacimlerine sahip, ve/veya ileri teknoloji kullanan, uluslararası standartlarda ürün ve hizmet üreten kişilere ödenen aylık brüt toplam gelir. Üçüncü düzey gelir ise sınırlı sorumluluk alan, asgari düzeyde kaynak kullanan, az sayıda yetkileri bulunan ve/veya küçük iş alanı veya ciroları olan kuruluşlarda çalışanlar, ikinci düzey gelir ise orta düzey işlerde çalışanlara ödenen aylık brüt gelir.
** Poyraz Danışmanlık’ın araştırmasında yer alan yıllık brüt maaşlar aylığa bölündü. 2016 rakamı ise yüzde 9 artış varsayımıyla hesaplandı.

HANGİ SEKTÖR NE ZAM YAPACAK?*
Öte yandan Türkiye’de 1.387 şirket ve 714.832 çalışanı kapsayan Hay Group Türkiye 2016 Yılı Ücret Artış Araştırması için 51 farklı sektör değerlendirildi. Araştırmaya göre 2016 ortalama ücret zammı yüzde 9. Açıklanan raporda en yüksek zammı yüzde 10’luk oranla yazılım sektörünün yapacağı belirlendi. Bu sektörü, sırasıyla metal ve otomotiv yan sanayi sektörleri takip ediyor.