İşte yeni kahramanlar

DÜNYAYI girişimciler kurtaracak.” Bu sözler Facebook’un CEO’su Mark Zuckerberg’e ait. Son zamanlarda hem yatırımcılar hem de başarılı girişimciler tarafından sıkça söylenen bu cümle, girişimcilik ekosistemini çok iyi bir şekilde anlatıyor. Bazı girişimciler, ürün odaklı müşteriye yönelik ürünler geliştirirken, bazı girişimciler tam bu sözü hak edecek işlere imza atıyorlar. Yani dünyayı kurtarmak için çözümler buluyorlar. Bu girişimlere sosyal girişim deniliyor. Peki sosyal girişimcilik nedir? Genellikle şirketler, kâr elde etmek ve bu kârı ortaklarına dağıtmak için kurulur. Topluma faydalı işler ya devlet tarafından yapılır ya da sivil toplum kuruluşları (STK) tarafından gerçekleştirilir. Sosyal girişimcilik ise bu iki noktanın arasında.

BALIK TUTMA ÖRNEĞİ
Sosyal girişimci şirketler, kâr etmeyi amaçlar, ancak elde ettiği kârı topluma fayda üretmek için kullanırlar. Balık tutma örneğiyle sosyal girişimciliği anlatalım. Hayırsever bir yaklaşımda ihtiyaç sahiplerine balık verilir. Genelde işin bu kısmını hükümetler veya STK’lar gerçekleştiriyor. Güçlendirme yaklaşımında ihtiyaç sahiplerine balık tutma öğretilir. Sosyal girişimcilikte ise balıkçılık sektöründe köklü bir değişim yaratarak hem sektörün değişmesi hem de ihtiyaç sahiplerinin balığa sahip olması amaçlanır. Başka bir deyişle, sosyal girişimler yer aldığı sektöre yeni bir âdet getirir.

İLGİ HIZLA ARTIYOR
Sosyal girişimcilik özellikle son yıllarda hızla büyüyen alanların başında geliyor. Birçok hükümetin verdiği destek ve ülkelerdeki girişimcilik ekosistemindeki oyuncular sosyal girişimcilik şirketlerini destekliyor. Yapılan araştırmalara göre Avrupa Birliği ülkelerinde kurulan her 4 startuptan biri sosyal girişimci kategorisinden yer alıyor. İngiltere’de sosyal girişimlerin gelirleri ticari girişimlere göre yüzde 27 daha fazla. ABD’de ise sosyal girişimler girişimcilik ekosistemi içindeki toplam gelirlerden yüzde 22 pay alıyor ve ortalama aylık gelirleri 2 milyon dolar civarında.

Türkiye’de sosyal girişimcilik henüz emekleme aşamasında olsa da son dönemlerde sayıları hızla artıyor. Özellikle dijital mecralarda yer alan sosyal girişimler, çözdükleri sorunlarla dikkat çekiyor.

TÜRKİYE’DEN BAZI SOSYAL GİRİŞİM ÖRNEKLERİ
1 Genç 1 Gelecek: Türkiye’de gerçekleştirmek istedikleri hayalleri olan liseli öğrencilerle üniversiteli deneyimli öğrencileri bir araya getiriyor.

Çöp(m)adam: Kadınların atık malzemelerden yaratıcı ve sürdürülebilir ürünler ürettip, ürünlerin satışa sunulmasını sağlayan bir platform. Bu sayede kadınlara istihdam yaratıyor ve geri dönüşüme katkıda bulunuyor.

FazlaGıda: Son kullanma tarihi yaklaşan ürünlerin gıda bankaları aracılığıyla ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmasını sağlıyor. Migros ve CarrefourSA, FazlaGıda kullanan süpermarket zincirleri arasında.

Givin: Mobil uygulama üzerinden ikinci el eşyaların satıldığı platform. Satılan ürün tutarlarının yüzde 80'i derneğe veya STK'ya yüzde 20'si ise Givin'e veriliyor.

Kodluyoruz: Sosyoekonomik koşullara bakılmaksızın Türkiye’nin her yerinden gençlere kod okuryazarlığını yaymak ve teknoloji alanında fırsat eşitliği sağlamak amacıyla mevcut imkanları bir araya getirerek kaynak yaratıyor.

Misface: Mentorları arasında CEOtudent Kurucusu Yağmur Avvurur’un da yer aldığı Misface, üniversite öğrencilerinin alanlarında uzman kişilerden ücretsiz mentorluk desteği alabildikleri bir platform.

Otsimo: Otizm sendromlu çocuklara gereken eğitimin tablet bilgisayarlar aracılığıyla verilmesini sağlıyor. Bu sayede çocuklar kaynaştırma okullarına devam edebiliyor.

Yuvarla: Küsuratlı harcama tutarlarını bir sonraki TL’ye yukarı yuvarlayıp, kuruşlarını seçtiğin vakıf/derneğe bağışlanmasını sağlıyor. Yuvarla üzerinden şu ana kadar yarım milyon liradan fazla bağış gerçekleştirildi.