İş kazasını önleyene teşvik uygulaması

Sosyal Güvenlik Kurumu’nun 2016 yılına ait yayınladığı iş kazası ve meslek hastalığı istatistiklerine göre, Türkiye’de toplam 286.068 iş kazası meydana geldiği, yalnızca 597 kişinin meslek hastalığına yakalandığı raporlanmıştı. İş kazalarını azaltmak ve önlemek amacıyla da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü tarafından işsizlik sigortası işveren payı teşviki sağlanacağı öngörülmüştü.

İşsizlik sigortası primi işveren payı teşvikinden yararlanmak için; 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun Ek 4 üncü maddesi gereğince işyerinde üç yıl süreyle ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmemiş olması, çok tehlikeli sınıfta yer alınması ve ondan fazla çalışanı bulunması gerekiyor. Bu şartların sağlanması için gereken süre, teşvikten yararlanmaya başlanılacak takvim yılından bir önceki yılın son ayından/döneminden başlanılarak geriye doğru üç yıl olarak hesaplanacak. Bununla birlikte, ilgili maddenin yürürlüğe girdiği tarihten 2016 Ocak ayına kadar geçen süreye ilişkin işveren teşvikle ilgili hak talebinde bulunamayacak. Yani ilgili kanun kapsamında 15 Ocak 2016 ve öncesinde kurulmuş işyerleri, 2016 Ocak - 2018 Aralık aylarında gerekli teşvik şartlarını sağlaması koşuluyla bu teşvikten 2019 Ocak ayından itibaren yararlanmaya başlayacaklar. Şubat 2016’da kurulmuş bir işyeri ise, 2017 Ocak - 2019 Aralık aylarında gerekli teşvik şartlarını sağlaması koşuluyla bu teşvikten 2020 Ocak ayından itibaren yararlanabilecek.

Üç yıllık sürede sağlanması ve devam etmesi gereken şartlar

· 6331 Sayılı Kanunun 9 uncu maddesi kapsamında, işyerinin çok tehlikeli sınıfta yer alması

· Türkiye genelinde çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde her ay toplamda ondan fazla çalışanı bulunması

· İşyerinde ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmemesi

· İşyerinin, İSG-KATİP’e kayıtlı onaylanmış ve devam eden iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin verilmesine ilişkin bir sözleşmesinin olması

Teşvikten yararlanılacak süre, teşvik şartlarının sağlandığı üç yıllık süreyi takip eden takvim yılından itibaren geçerli olmak üzere yine üç yıl olacak. Yani 2018 Ocak – 2020 Aralık ayları arasında teşvik şartlarını sağlayan işyerleri, 2021 Ocak’tan 2023 Aralık’a kadar teşvikten yararlanabilecekler. Teşvikten yararlanılan bu üç yıllık sürede, yine teşvik şartlarını sağlamaya devam edilmesi gerekiyor.

Teşvikten yararlanmak için yapılması gerekenler
Teşvikten ilk defa yararlanmak isteyenler için başvuru şartı aranmıyor veya herhangi bir belge ibraz edilmesi gerekmiyor. Gerekli şartların sağlanıp sağlanmadığı kurum sistemi tarafından otomatik olarak kontrol edilecek. Teşvikten yararlanmaya başlayanların, teşvikten yararlanma şartlarını taşıyıp taşımadıklarını kontrol sorumluluğu olacak. Ancak herhangi bir nedenden ötürü teşvik uygulaması sonlandırılmışsa, teşvikten tekrar yararlanabilmek için gerekli kontrollerin yapılması amacıyla işverenlerin E-Bildirge sisteminden başvuruda bulunması gerekecek.

Asıl işveren - alt işveren ilişkisinin olduğu işyerlerinde ise alt işverenin asıl işverene bağlı işyerinde ölümlü veya sürekli iş göremezlik ile sonuçlanan kaza yaşanırsa, hem alt işverenin hem asıl işverenin teşvik uygulamasına son verilecek. Ancak asıl işverenin işyerinde ölümlü veya sürekli iş göremezlik ile sonuçlanan kaza yaşanması durumunda, alt işverenin teşvik uygulamasına son verilmeyecek.
Herkese kazasız günler dilerim.

İçerik Doğa HSE Group katkılarıyla hazırlanmıştır.