’İmece’ usulü fonlama

Çevre kirliliği, eğitim kalitesi, mültecilerin durumu gibi sorunlar günlük yaşamlarında insanların sık sık karşısına çıkıyor. Pek çok insan bu sorunlar hakkında düşünüyor, başkalarıyla tartışıyor ve çözümün bir parçası olmak istiyor. Ancak bunu nasıl yapacaklarını bilemiyorlar. İşte bu noktada sosyal girişimler devreye giriyor. Sorunlara çözüm yolu öneren sosyal girişimler aynı zamanda buldukları çözümün bir parçası olmak isteyen insanlara da yol gösteriyor. Atölye ve Zorlu Holding’in kurucu ortaklığı, S360’ın stratejik partnerliği ile 2017’de hayata geçirilen İmece, toplumsal meselelere çözüm üretmek isteyen sosyal girişimleri bir araya getiren bir platform. Zorlu Holding Yönetim Kurulu Üyesi Emre Zorlu, İmece’nin sorunların toplum için ortak değer yaratabilecek ve kendi gelir modelini üreten bir sosyal inovasyonla çözülebileceği inancıyla yaratıldığını belirtiyor. Platform, son iki yıldır sosyal konular özelinde meseleler belirleyerek bu meselelere çözüm üretebilecek takımlara eğitim, mentorluk, ağ ve hibe olmak üzere çeşitli kaynaklar sağlıyor. Ancak, sosyal girişimlerin etkisinin büyümesi için farklı finansal kaynaklara da ihtiyaç duyuluyor.

SORUNUN İLETİŞİMİ YAPILIYOR
İmece’de Direktörlük görevini üstlenen Buğra Çelik, bu noktada Birleşmiş Milletler (BM) kalkınma programıyla beraber kitlesel fonlama eğitimi başlattıklarını aktarıyor. Kitlesel fonlama, finansal desteğe ihtiyacı olan projelerin internette oluşturulan platformlar aracılığıyla projelere destek olmak isteyen insanlar tarafından finanse edilmesi anlamına geliyor. Eğitime katılan sosyal girişimler daha sonra farklı platformlardan kitlesel fonlamaya çıkıyorlar. Çelik, kitlesel fonlamanın çok kıymetli olduğunu belirtiyor. Çünkü girişimler, başlattıkları projelerin platformlarda görünmesiyle birlikte sadece finans desteği sağlanmıyor, aynı zamanda ele aldıkları meselenin iletişimini de yapmış oluyorlar. İmece’den aldıkları hibenin ardından yola devam eden üç sosyal girişim şirketi ile çözmek istedikleri meseleleri ve kitlesel fonlamayı konuştuk.

MÜLTECİ KADINLARA İSTİHDAM
Maide, Türkiye’de yaşayan göçmen kadınların hijyen koşulları sağlanan, kanunlara uygun bir çatı altında kendi ekonomik değerlerini yaratmalarını hedefleyen bir sosyal girişim. Mülteci kadınların kendilerine özgü yemek reçeteleriyle yemek yapmadaki hünerlerine odaklanıyor. Girişim, kadınların bu reçeteleri gıda üretiminde kullanmalarını ve ortaya çıkan ürünlerin catering hizmetiyle satışını gerçekleştirecekleri bir sistemde çalışmayı planlıyor. Burada, mülteci kadınların istihdamı ve toplumsal entegrasyonu için gıda bir araç olarak kullanılıyor. İstanbul Kuştepe’de ilk üretim mutfağını kuran Maide, burada istihdam edeceği kadınlara öncelikle profesyonel mutfakta yemek yapma eğitimi verecek. Eğitimle beraber kadınların mutfaktaki aletleri kullanmayı öğrenmeleri, hijyen standartlarına uygun yemek yapabilmeleri ve bunu 100 kişi için yapmayı öğrenmeleri amaçlanıyor. Ayrıca, finansal okur yazarlık, pazarlama da öğretilecek. Maide Kurucu Ortağı Shirley Kaston, bunun bir istihdam projesi olduğunu vurguluyor. Kaston, “Kendi ürünlerini geliştirip daha sonra kendi girişimlerini kurabilen kadınlar, yanlarında 2-3 kişi daha çalıştıracak” diyor. Yeni mezun birinin hemen genel müdür olmak istemesi gibi gıda sektöründe de meslek lisesi mezunlarının hemen şef olmak istediklerini aktaran Kaston, bu nedenle kaybolan orta tabakayı projeleriyle yeniden yaratabileceklerini düşünüyor. Kaston ayrıca, şu an 4 kadının istihdamı için işlemleri başlattıklarını, 1 yılın sonunda bu sayıyı 24’e çıkarmayı hedeflediklerini aktarıyor. Maide, kitlesel fonlama platformu Fongogo’da ‘Birleşik Mutfaklar, Güçlü Kadınlar’ kampanyasını başlatmış durumda. Girişim, hedeflediği 40 bin TL’lik fonu toplayabilirse daha çok kişiye tam zamanlı istihdam yaratmak için mutfak kapasitesini büyütmeyi ve lojistik eksiklerini çözmeyi hedefliyor.

CİNSİYET EŞİTLİĞİNE
OYUNLA FARKINDALIK
Her yaş grubu ve her kitle için eğitsel metaryelleri geliştiren Öğrenme Tasarımları, kart oyunları, masaüstü oyunları(board game) ve dijital oyunlar tasarlayan bir girişim. Öğrenme Tasarımları ekibi, insanların toplumsal cinsiyet eşitliği konusundaki düşüncelerinin çocukluk yaşlarından itibaren şekillendiği gerçeğinden yola çıkarak bir Toplumsal Eşitlik Kiti’ni (TEK) geliştirmiş. Bu kit, oyun, posterler ve online platformdan oluşuyor. Öğrenme Tasarımları’nın CEO’su Tuğba Canşalı, 9-14 yaş gurubu çocukların oyunu yetişkinlerle birlikte sınıflarda ya da aile ortamlarında oynayabileceğini söylüyor. 5 etaptan oluşan oyunun içeriği ekibin yaptığı araştırmalar sonucunda çıkan veriler harmanlanarak oluşturulmuş. Öğrenme Tasarımları Koordinatörü Nurşah Yılmaz, bu beş etabı Arkadaşını Bul, Empati Kur, Tahmin Et, Ülkeler ve Dili Düzelt olarak sıralıyor. Oyunun her etabına yönelik kartlar bulunuyor. Örneğin, dili düzelt etabındaki bir kartta “kız başına” gibi günlük hayatta sıklıkla kullanılan bir deyim bulunuyor. Oyuncular bu deyimin ne anlama geldiğini, ne amaçla kullanıldığını, nasıl düzeltilebileceğini tartışıyor. Tüm etaplar, çocukların ve yetişkinlerin eşitlik hakkında tartışmasını, sorgulamasını ve farkındalıklarını artırmayı hedefliyor. Çocuklar bu konuları yüz yüze tartışırken rehber öğretmenler de verdikleri cevaplar sayesinde çocukların hayata bakış açısını görebiliyor. Dünyaca ünlü piyanist İdil Biret, Fransız Devlet Balesi’ne seçilen ilk yabancı balet Tan Sağtürk gibi isimler de projeye destek için kendi hikayelerini paylaşmışlar. Bu hikayelerle okullar için posterler yapılmış. Amaç, okulun içinde eşitlik kavramını yaygınlaştırmak, çocukların rol modelleri arttırmak. Girişim, Toplumsal Eşitlik Kiti’ni bir kampanya kapsamında 50 farklı şehirden 100 devlet okuluna göndermeyi hedefliyor. ‘100 Oyun, 100 Okul’ isimli kampanyaya finansal destek sağlamak için onepercentclub ismli Hollanda merkezli bir kitlesel fonlama platformunda fona çıkılmış. Kampanya başarıya ulaşırsa dünyanın her yerinden daha fazla çocuğa ulaşabilmek için, ‘TEK’ farklı dillere de çevrilerek bu konuya ilişkin metot, araç ve önerileri içeren bir öğrenme platformu oluşturulacak.

İYİ UYGULAMALAR PAYLAŞILIYOR
Mektepp, öğrencilere ders anlatırken onların daha iyi anlayabilmesi için farklı yollar deneyen öğretmenlerin, bu yolları ve etkilerini paylaşabilecekleri dijital bir paylaşım alanı. Öğretmenler, bu platformdaki farklı kategorilere sınıfta kullandıkları uygulamaları yazıp paylaşabiliyor. İçerikler önce kontrol ediliyor, onaylandığında da yayınlanıyor. Ayrıca, kullanıcılar diğer öğretmenlerin uygulamalarına da yorum yazabiliyor. Girişimin kurucu ortaklarından Muammer Dolmacı, amaçlarının daha nitelikli bir eğitim olduğunu belirterek, “Örneğin, ilkokullarda yapılan fasulye deneyi sayesinde çocuklar o konuyu daha iyi öğrenir. Bu gibi sınıf içi etkinlikler aslında her konuda ve segmentte uygulanabilir” diyor. Mektepp, öğretmenlerin kullandıkları farklı uygulamaları diğer öğretmenlere de ulaştırarak sınıf ortamlarını daha kaliteli bir hale getirmeyi ve bundan herkesin yararlanmasını hedefliyor. Ayrıca platform, öğretmenlerin gördükleri fikirlerden ilham alarak vizyonlarını geliştirmelerine destek olmayı da amaçlıyor. Şuan mektepp.com üzerinden ulaşılabilen ve 600’ yakın öğretmenin üye olduğu bir internet sitesi olarak hayatında devam eden girişim için ileride bir akıllı telefon uygulaması geliştirilmesi de planlanıyor. Şuan sadece ilkokullara yönelik olan girişimin gelecekte anaokulu, ortaokul ve liseleri de kapsayacak şekilde büyütülmesi hedefleniyor.