Güneş enerjisi sektörü nitelikli işgücü istiyor

Düşünce kuruluşu Solar3GW, ‘Türkiye Güneş Enerjisi Sektöründe İstihdam’ raporunu açıkladı. Raporda, 2023 itibarıyla güneş enerjisi sektörünün yaklaşık 37 bin kişiye istihdam sağladığı açıklandı. Bu sayının, kamu, dağıtım şirketleri, belediyeler ve alt yükleniciler tarafında çalışanlar da eklendiğinde, en az yüzde 10-15 daha fazla olacağı tahmin ediliyor.

Çalışmada, güneş enerjisi sektörünün yıldan yıla tutarlı gelişiminin sağlanmasının, yatırımların önündeki engellerin kaldırılmasına bağlı olduğu belirtiliyor. Yatırım hedeflerinin belli bir hızda gerçekleşmesiyle iş gücünün devamlılığı sağlanacağı ve niteliğinin de gelişip korunacağı vurgulanıyor.

TEŞVİK VE DESTEK GEREK

Konutlarda güneş enerjisi kullanımına özellikle dikkat çekilerek Türkiye’nin konut segmenti uygulamalarında yüksek potansiyeli olduğu ancak bu segment desteklenmediği için gelişme gösteremediği ifade ediliyor. Bu segmente teşvik ve destek verilmesi halinde yapılacak kurulumlar ile küçük ölçekli yerel firmaların artacağı, bunun da bölgesel istihdama katkı sağlayacağı belirtiliyor.

Dünyada, en fazla kurulum ve bakım iş kollarında işe alımlarda güçlük yaşandığı ve ilk sebebinin sektör odaklı bilgi birikimi eksikliği olduğunun ifade edildiği rapora göre; Türkiye’de de güneş enerjisindeki kurulu güç hedefleri ve potansiyeli düzenli bir şekilde gerçekleşmesi söz konusu olduğunda kurulum ve bakım işlerinde benzer bir açığın ortaya çıkacağı söyleniyor.

İHTİYACI KARŞILAMIYOR

Türkiye’de güneş enerjisi sektörü istihdamında, teknik uzmanlık ve yenilikçi teknolojilere adaptasyonun istihdam gelişiminde önemli odak noktaları olarak ön plana çıktığı vurgulanıyor. Bataryalı depolama teknolojilerinin GES teknolojilerine entegre bir şekilde ele alınmasıyla birlikte tasarım, kurulum, bakım ve onarım konularında detaylı teknik bilgi ve uygulama becerilerine giderek daha fazla ihtiyaç duyulacağı belirtiliyor.

Halihazırdaki işgücü nicelik olarak yeterli ancak nitelik olarak ihtiyacı karşılamıyor. Bazı güneş enerjisi projelerinin sıradan ve sadece fiziki montaj gerektiren kurulumlar olarak ele alınması, nitelik sorunun önde gelen sebepleri arasında. Ayrıca bir sertifikasyon olmaması, kurulumlarda çalışacak kişilerin seçiminde finansman sorunları yaşanması, kimi dar bütçeli projelerde iş yetkinliği ve tecrübe aranmaması diğer sebepler.

ARA ELEMAN YETİŞMİYOR

Rapora göre üniversiteler nitelikli eleman sorununa yeterince çözüm olmuyor. Meslek liselerine olan ilginin azalmasıyla sektörün bel kemiği olan ara eleman açısından istihdam sorununun yaşandığı, istihdam edilse dahi yetkinlik yönünden eksiklikler göze çarpıyor.

Çalışmada, güneş enerjisi sektörü işgücündeki sorunların, kamu-sivil toplum kuruluşları-özel sektör işbirliği ile giderilebileceği vurgulanıyor. Sektörün önde gelen şirketleri kamuyla işbirliği halinde hazırlayacakları eğitim ve yeteneklendirme programları ile nitelikli iş gücünü yetiştirmekte katkı sağlayabilir. Raporda, nitelikli iş gücü kadar ‘yeniden yeteneklendirme’nin (reskilling) de önemli rol oynacağı ifade ediliyor. Yapılan araştırmalara göre fosil yakıt alanında çalışan birçok işçi, güneş enerjisi sektöründeki iş gücü boşluğunu doldurabilmek için gerekli uzmanlaşma ve yeteneğe sahip.

‘ÖNEMLİ TALEP DOĞACAK’

Solar3GW Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Bahadır Turhan şu değerlendirmeyi yaptı: ”Sektörümüz 2015 yılında ivme kazanmaya başlayınca, önce inşaattan istihdam desteği aldı, ardından kendi iş gücünü yetiştirdi. İlk yıllarda özellikle proje geliştiren, ekipman tedarik eden ve kurulum yapan taahhüt firmaları istihdam konusunda söz sahibiyken, sektörün gelişmesiyle birlikte denetim, üretim ve yazılım gibi alanlar da istihdama önemli oranda katkı sağladı. Lisanssız projeler ise geçmişte olduğu gibi sektörel istihdama katkıda bulunmaya devam edecek. Ancak bundan sonra lisanslı YEKA ve depolamalı GES projeleriyle önemli bir iş gücü talebi doğacak.” Solar3GW Genel Sekreteri Özge Özeke ise sektörün büyümesi ve gelişmesiyle birlikte yetişmiş işgücüne ihtiyacın da arttığını vurguladı.

DÜNYADA TABLO NASIL?

2023’te tüm enerji sektöründe öngörülen istihdam 67 milyon.

2022 itibarıyla yenilenebilir enerji sektöründe 13.7 milyon kişi çalışıyor. En büyük pay, 4.9 milyon kişiyle güneş enerjisi sektörüne ait. Hidroelektirikte 2.5 milyon, bioyakıtlarda 2.5 milyon ve rüzgarda 1.4 milyon kişi istihdam ediliyor. Geri kalan kısım ise jeotermal, atık vb. alanlarda çalışıyor.

Mevcut devlet politikalarının devamı halinde, 2030 yılında güneş enerjisindeki işgücü toplamda 5.1 milyon kişi olacak.

Net sıfır emisyon hedefine ulaşılması halinde işgücü 6.6 milyon kişiye ulaşacak.