Ceyhun KUBURLU - ckuburlu@hurriyet.com.tr
Oluşturulma Tarihi: Ağustos 19, 2018 00:00
Yıllık 40 milyar dolarlık büyüklüğe ulaşan Türkiye franchise sektörü, döviz kurlarının yükselmesiyle harekete geçti. Uluslararası Franchising Derneği’ne (UFRAD) üye 195 marka franchise giriş bedellerinde TL’ye dönmeye başladı. UFRAD Genel Başkanı Mustafa Aydın da bu dönemin girişimciler açısından önemli bir fırsat olduğunu yorumladı.
Döviz kurlarının yükselmesinin ardından harekete geçen Uluslararası Franchising Derneği’ne (UFRAD) üye 195 marka 2018 sonuna kadar yeni girişimcilere birçok franchise fırsatı hazırlama kararı aldı. Derneği üye markalar franchise giriş bedellerini ya TL çeviriyor ya da kuru sabitliyor. UFRAD Genel Başkanı Mustafa Aydın, “Derneğimiz ve markalarımız TL’ye dönmekte. Zaten bir süredir bu dönüşümü görüyorduk ancak son gelişmelerle artık franchising sektörümüz TL ile yatırımlara daha fazla ağırlık veriyor. Franchising sektöründe diğer ekonomik zorluk dönemlerinde gördüğümüz gibi bu dönemde de büyüme göreceğimize inanıyoruz” dedi.
YABANCI MARKALARIN İLGİSİFranchising sisteminin bugün itibariyle hem Türkiye’de, hem de dünyada en çok kullanılan girişimcilik uygulamalarından biri olduğuna dikkat çeken Mustafa Aydın, sektördeki son gelişmeleri şöyle değerlendirdi: “Sistem, girişimcinin yalnızlığını ortadan kaldırarak, kendi işini kurmanın getirdiği riskleri azaltıyor. İşletmeler için standart yönetim, muhasebe, satış ve stoklama fonksiyonları mümkün oluyor. Dolayısıyla bu sistem, her geçen yıl daha da gelişmekte ve büyümektedir. Sisteme olan ilginin artması, ülke ekonomimiz açısından da bir takım yeni açılımları beraberinde getirirken, ülkemize yeni yatırımları da kazandırmaktadır. 2018 yılında yabancı markaların ilgisinin arttığını görüyoruz. Aynı zamanda Türk markalarına yurtdışı yatırımcıların ilgisi de artmakta. Franchising sistemi global marka haline gelmek, farklı ülkelerde büyümek için en başarılı iş modeli. Bugün üyelerimiz TL üzerinden giriş bedelleri talep ediyor bazı firmalar girişimcilere de farklı kolaylıklar sağlıyor.”
175 MARKA YURTDIŞINDA40 milyar dolar büyüklüğe sahip sektörde 3 bin 500 civarında marka hizmet veriyor. Bu markaların türkiye ve yurtdışında ulaştığı şube sayıları ise 60 bini buluyor. Zincir sayısı bakımından Avrupa birincisi olan Türkiye’de sektör son 5 yılda yüzde 180 gibi rekor bir büyüme gösterdi. Bu büyüme 200 bin kişiye yeni istihdam alanı yarattı. Şu ana kadar dışarıya açılan markaların sayısı 175’i geçti. 700 Türk markası ise dünyaya açılmak için fırsat kolluyor. 2023 yılı itibariyle franchising sektörünün büyüklüğünün iki katı olması bekleniyor. Derneğin hedefi ise daha çok Türk markasını yurtdışına açabilmek. Bugün itibarıyla Türkiye’deki 3 bin 500 zincir işletmede 350 bin kişi istihdam ediliyor.
AVM’ler de TL’ye geçmeli
MARKALARIN franchise giriş bedellerinde TL’ye dönmesinin önemine dikkat çeken Mustafa Aydın, alışveriş merkezlerinin (AVM) de aynı uygulamayı yapması gerektiğinin altını çizdi. Aydın, “AVM’lerin içinde bulunduğumuz ekonomik durumda markalarımıza destek olmaları şart. Eğer kiralarda TL’ye dönüş ve kur sabitleme yakın zamanda görmezsek kaybeden sadece markalarımız değil AVM’lerde olacak. Birbirimize destek olmamız, birlikte hareket etmemiz halinde ancak bu zor günleri atlatabiliriz. Tüm AVM’leri ivedilikle çözüm üretmeye devet ediyoruz. Bu konu çok önemli. Girişimciliğin önünü açacak ve alanda büyümesini sağlayacak her türlü adımın bir an önce atılması gerektiğine inanıyoruz” dedi.
Girişimcilere fırsat sunan bazı markalar
- Bereket Döner: Franchise giriş bedeli TL. 2018 yılı boyunca franchise’lardan yüzde 1 olarak uyguladığı reklam katılım payını almıyor.
- Coldwell Banker: 2013 yılından bu yanan Türkiye’de gayrimenkul danışmanlığı hizmeti veren Coldwell Banker da franchise ücretlerinde kuru sabitleyen firmalardan. Daha önce mayıs-ağustos arasında dolar kurunu 3.90’a sabitleyen firma, 1 Eylül–31 Aralık arasında da franchise ücretini 4.90 TL’lik dolar kuru üzerinden belirleyecek.
- RE/MAX: Yeni girişimciler için 2018 yılı sonuna kadar kurlarda esneklik gösteriyor.
- 1983 Beyoğlu Çikolata: 20 bin dolar olan franchise bedelini döviz kurunun artması sebebi ile 70 bin TL’ye sabitle. Döviz kuru makul seviyelere ulaşsa bile girişimci adaylarından TL üzerinden marka isim hakkı bedeli alınacak.
- TURYAP: Franchise giriş bedelleri illere göre 5 bin dolardan başlarken eylül ayına kadar dolar kuru firma tarafından 3.75’e sabitlemiş durumda.
- Yatcop: Herhangi bir giriş veya isim hakkı bedeli talep etmiyor.
- Kasap Döner: Türk Lira’sının güçlendirilmesi ve korunması kampanyasına dahil olarak franchise bedelini dolardan TL’ye çevirdi. 50 bin dolar olan franchise bedelini 150 bin TL’de sabitledi.
- Realty World Türkiye: Kurumsallaşmak isteyen girişimciler için dolar kuru sabitlemiş durumda. Franchise aidat (royalty) bedeli için girişimciler 1 yılı aşkın süredir sadece 3.80 oranında bir kur bedeli ödüyor.